‘Zet de verwarming een graadje lager!’ ‘Pak vaker de trein of ga toch fietsen!’ ‘Isoleer je huis!’ ‘Neem zonnepanelen!’ Elke dag krijgen we signalen hoe we onze CO2-footprint kunnen verlagen. Allemaal goed, want noodzakelijk -en de tijd dringt enorm. De hoogste tijd daarom om eerlijk te zijn over de snelheid waarmee wij als mensen ons gedrag veranderen: een slakkentempo. De hoogste tijd dus om ook realistisch te zijn: met een carbon budget van minder dan tien jaar kunnen we ons dat tempo domweg niet meer permitteren.
Hoe voorkomen we dus dat we fatale klimaat tipping points gaan passeren? Al decennia kijken we naar nationale overheden om de klus te klaren. Verwachten we dat ‘het bedrijfsleven’ zijn verantwoordelijkheid neemt. En zeker, goede randvoorwaarden van overheden (beleid, verboden, heffingen, stimulering, subsidies) zijn essentieel, evenals een level playing field voor bedrijven. Maar blijf je daarop wachten, als wereldburger?
Gelukkig besluiten steeds meer mensen om ook zelf verantwoordelijkheid te nemen. Ze geven gehoor aan de oproepen die ik eerder noemde. En ze kopen klimaat-neutrale melk van Arla, klimaat-positieve eieren van Kipster, circulaire MUD jeans. Etc. Zelfs al binnen de huidige markt-randvoorwaarden kan dat en gebeurt dat. Fantastisch!
Toch, als ik naar mezelf kijk, blijf ik elke dag nog verantwoordelijk voor een bepaalde hoeveelheid CO2-uitstoot. Mijn huis is nog niet van het gas en het meeste eten dat ik (soms) zelf klaar maak is ook niet klimaat-neutraal geproduceerd. En hetzelfde geldt voor de kleren die ik koop. Nog lang niet alles is duurzaam geproduceerd. Ik houd hoe dan ook nog een CO2-footprint over…
Maar waarom compenseer ik dan niet -vanaf vandaag!- mijn hele CO2-footprint, vroeg ik me af? En wat een geweldig effect zou het hebben, als we dat allemaal deden… Maar hoe dan? En: wat kost dat?
De gemiddelde Nederlander stoot jaarlijks circa 9 ton CO2 uit. Afgelopen maanden heb ik honderden mensen de vraag gesteld: “Wat denk je dat het kost om je jaarlijkse CO2-footprint volledig te compenseren?”…. Het gemiddelde antwoord dat ik kreeg: €5.000,- (maar uitschieters van €50.000,- kwamen regelmatig voor, ook bij CEO’s en andere beslissers). Men wist het gewoon niet. De gangbare perceptie, ontdekte ik, is: ’Dat klimaatprobleem is veel te groot voor mij alleen. Het zal wel ontzettend duur zijn om dat op te lossen, anders was het toch allang geregeld?”
Toen ik me er even echt in had verdiept, ontdekte ik dat je je CO2-footprint volledig kunt compenseren voor slechts €0,35 per dag. Wanneer ik dat verklap, wordt het stil. ‘Waarom doet niemand dat dan?’ is dan vaak de vervolgvraag. Nader onderzoek wees uit dat inderdaad vrijwel niemand die ik ken zijn of haar footprint compenseert. Toch zijn er legio platformen die deze service aanbieden. Tientallen, wellicht zelfs honderden. De grootste platformen die ik kon vinden hadden echter hooguit enkele tienduizenden deelnemers. Op de een of andere manier bereikt de ‘compensatie-boodschap’ het publiek niet, of men vindt dat dit een aflaat is en dat we eerst ons gedrag moeten veranderen. En er vast nog andere redenen.
Maar wanneer ik mensen zelf vraag: ‘Ben je bereid om voor €0,35 per dag je CO2-footprint te compenseren?’, antwoordt ruim 75% volmondig met ‘Ja’.
Het bovenstaande was voor mij aanleiding om Nanook op te zetten: een initiatief om 500 miljoen Europeanen klimaat-positief te maken. Doe je mee, dan ben je al vanaf dag 1 volledig klimaat-positief. Er worden bomen geplant om je hele uitstoot te compenseren. Via professionele, betrouwbare partnerorganisaties. Grondig gemonitord en volledig transparant. Maar daarmee begint het avontuur pas. Want met een regelmaat die bij jou past, krijg je vervolgens tips en suggesties voor alledaagse producten en diensten die eveneens bijdragen aan de oplossing. Kleine stapjes. Die eieren, melk, spijkerbroeken, etc. etc. etc. Welke merken zijn er? Waar kun je ze krijgen? En misschien krijg je zelfs ook leuke kortingen om eens een ander klimaat-positief merk uit te proberen. En wanneer je een foto van het klimaat-positieve ei op je bord op Instagram of FB zet (met #Nanook), planten we een extra boom voor je. Hoe leuk is dat?
Je kunt zelfs veel meer bomen verdienen door Nanook te delen met vrienden, collega’s, buren, familie. Voor iedereen die op jouw uitnodiging meedoet planten we in jouw bos tien extra bomen. Zo kun je zelfs je historische footprint steeds verder compenseren. Ik ben benieuwd wie het eerst op deze manier zijn gehele footprint, tot aan de geboorte opgeruimd heeft… (en daar gaan we dan nog wel nog iets leuks voor bedenken). Er zijn straks nog meer manieren om bomen te verdienen, maar laten we niet alles meteen verklappen.
Maar bomen hebben toch de tijd nodig om te groeien, en die tijd hebben we toch niet? Waarom dus bomen? Antwoord: iedereen begrijpt ‘hoe een boom werkt’. Het is proven technology, al 400 miljoen jaar. Dit is dus een eenvoudige boodschap om te vertellen en om te delen. Zodra er voldoende deelnemers zijn, wordt gestart met additionele projecten die veel sneller impact kunnen genereren, denk bijvoorbeeld aan clean cookstoves, algenkweek, bosbescherming. Er zijn legio mogelijkheden. Die vergen echter allemaal wat meer toelichting.
Nanook gaat live op 7 september, op en als officiële partner van Duurzame Dinsdag. Nanook zal dan ook de ‘Klimaat Positief Prijs’ uitreiken voor het meest schaalbare idee om een klimaat-positief leven onder de aandacht van het grote publiek te brengen. De komende weken kun je je echter al inschrijven via http://nanook.earth Ik laat je dan weten wat je al kunt doen voorafgaand aan de lancering en als dank voor je betrokkenheid plant ik meteen tien bomen voor je. Het begin van je eigen bos.
Ik zie je straks bij Nanook!
Camille van Gestel