‘Het particuliere bedrijfsleven kan in samenwerking met de publieke sector een belangrijke rol spelen bij de aanpak van deze grote problemen’, zegt voorzitter Ricardo Young Silva van Instituto Ethos. Young sprak afgelopen maandag op een conferentie in Den Haag over zaken doen met Brazilië. Opgericht in 1998 door een groep Braziliaanse zakenlieden probeert deze non-gouvernementele organisatie (ngo) de principes van duurzaam ondernemen bij het Braziliaanse bedrijfsleven te introduceren. En met succes. In 1998 onderschreven elf bedrijven de doelstellingen van het in Brazilië gezaghebbende instituut; nu zijn dat er al 1060. Zij vertegenwoordigen 30% van het bruto binnenlands product en verschaffen een miljoen mensen werk.

Het succes van Instituto Ethos stoelt vooral op twee factoren. Een belangrijke motor achter het succes is de hechte samenwerking met diverse maatschappelijke organisaties, waarbij Young vooral wijst op de stimulerende rol van de Braziliaanse media. Maar nog belangrijker is dat Braziliaanse bedrijven steeds meer inzien dat duurzaam ondernemen hand in hand kan gaan met economisch succes en goed is voor alle ‘stakeholders’. Zo ruilden ze liefdadigheid, dat meestal los stond van het ondernemingsbeleid, in voor een beleid van duurzaam ondernemen, geïntegreerd in de managementstrategie van de onderneming. ‘We hebben bedrijven kunnen uitleggen en overtuigen dat maatschappelijk verantwoord ondernemen geen Braziliaanse modegril is, maar absolute noodzaak, wereldwijd.’

Twee derde deel van de vijfhonderd grootste bedrijven in Brazilië heeft zich al verplicht het duurzaam ondernemen ook zo veel mogelijk in praktijk te brengen en onderdeel te laten zijn van het bedrijfsbeleid. Concreet kan dat betekenen dat de onderneming zelf programma’s opstart voor bijvoorbeeld armoedebestrijding. Op de beursvloer is er ook aandacht voor het thema. Zo start de effectenbeurs van São Paulo begin december met een duurzaamheidsindex. Veertig in Brazilië gevestigde bedrijven – Braziliaanse of buitenlandse – staan hieraan genoteerd.

De Braziliaanse economie groeide vorig jaar met meer dan 5%. ‘Maar van die sterke economische groei heeft slechts een klein deel van de bevolking geprofiteerd’, weet Young. En twee keer vraagt hij zich, in gelijke bewoordingen, af hoe Brazilië eruit zou zien als dit enorme land erin zou slagen zijn grote sociale problemen en prangende milieukwesties op te lossen.

De interesse van bedrijven om de principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen te praktiseren, weerspiegelt in zekere zin de grote sociale en regionale ongelijkheid in Brazilië. Veruit het grootste aantal deelnemende bedrijven komt uit het zuidoosten van Brazilië, uit de economisch rijkste regio’s. De rest van het land blijft nog achter. Maar omdat de grote bedrijven uit het zuidoosten en speciaal uit de regio São Paulo ook in andere delen van Brazilië vestigingen hebben, groeit ook daar de aandacht voor duurzaam ondernemen. Young verwacht voor de komende jaren zelfs een spectaculaire groei: hij mikt binnen drie jaar op 2500 deelnemende bedrijven.

Tjabel Daling