Exit Fantoomtrots. 4C Governance en meervoudige waarderealisatie houden barbaren buiten de poort

Fantoomtrots is een verschijnsel dat zich kan voordoen kort voor of na een vijandelijke overname van een bedrijf. Een soort trots, een Oranjegevoel, op bedrijven die de laatste decennia van de beurs zijn gehaald, vaak door buitenlandse ‘barbaren en sprinkhanen’. Wie kent nog bedrijven als VendexKBB, Frans Maas, Nedlloyd, USG People, Ten Cate, Corio, Ballast Nedam, Grontmij, Imtech, TNT Express, Nutreco? Enzovoort. Leen Paape en Leo van de Voort zijn van mening dat bedrijven het over zichzelf afroepen wanneer zij van de beurs worden gehaald. Ze zien luiheid en zelfgenoegzaamheid bij bestuurders en toezichthouders, die ten koste gaan van prestaties, medewerkers, organisatie en maatschappij.

Het kan anders; want bestuurders die de ultieme beschermingsconstructie in stelling weten te brengen van het realiseren van een hoge waardering van het aandeel via meervoudige waarderealisatie houden ‘jagers en barbaren’ buiten de deur. Alleen topresultaten en inspirerend waarde toevoegend bestuurlijk gedrag leiden tot de gewenste autonomie, onafhankelijkheid en bestuurlijke rust. Zo niet, dan is het snel gedaan met die rust. Dit vraagt om een nieuwe, meer activistische governance. De toezichthouders dienen te zorgen voor een strakke blik op die meervoudige waarderealisatie en het benutten van het potentieel van álle bezittingen die in organisaties liggen opgesloten. De auteurs pleiten voor de instelling van een one-tier board. Het bestuur (de executives) richt zich op de implementatie van de strategie en de winst- en verliesrekening, de kortere termijn dus.

Het toezicht (de non-executives) richt zich op de langere termijn en het formuleren van een strategie die de potentie van de bezittingen op de balans optimaal benut. Één daarvan is het menselijk kapitaal, de belangrijke bouwsteen van de purpose van elke onderneming en niet slechts een kostenplaats op de resultatenrekening. Exit Fantoomtrots is een uitnodiging aan bestuurders, toezichthouders en managers tot diepgaande reflectie. Het bevat een aantal spraakmakende cases uit het Nederlandse bedrijfsleven. Waaronder TomTom, DSM, KPN, Neways, Ajax, Signify, Wereldhave, Philips, ASML, Wolters Kluwer en Auping. Een must read voor corporate Nederland! Als bioloog verwijs ik graag naar Darwin: je kan alleen succesvol zijn als je jezelf aanpast aan een veranderende wereld; dat hebben we bij DSM gedaan, ook met betrekking tot onze innovaties. (Feike Sijbesma, voormalig CEO Koninklijke DSM).

Activistisch toezichthouden is een niet te stoppen trend. En terecht. (Dorothee van Vredenburch, Executive partner De Brauw Blackstone Westbroek). De schrijvers pleiten terecht voor een one-tier board; dit om bredere, frequentere en actievere discussies in de boardroom te bewerkstelligen. (Paul Koster, oud-directeur VEB). De Corporate governance Code is een code voor goed bestuur. ‘Goed’ is geen statisch begrip. Onze opvattingen, bijvoorbeeld over wat maatschappelijk wenselijk of aanvaardbaar is, of hoe we het begrip ‘lange termijn waardecreatie’ moeten interpreteren, zijn steeds aan verandering onderhevig. Dit boek helpt ons te reflecteren op hoe ‘goed’ er uit ziet in de wereld van vandaag, en belangrijker, van morgen. (Pauline van der Meer Mohr, Voorzitter Monitoring Commissie Corporate Governance).