Een grootschalig gebruik van gerecycled plastic in Europa wordt ernstig gehinderd door de beperkte investeringskracht van de recycling sector, zo blijkt uit onderzoek van KPMG. Door het ontbreken van de financiële middelen bij de bedrijven blijft de noodzakelijke industrialisatie en technologische vernieuwing uit. Hierdoor blijft de kwaliteit van gerecycled plastic achter bij die van nieuw plastic en blijven de productiekosten te hoog.
Door de hoge productiekosten van oud plastic is het prijsverschil met nieuw plastic gezien de lage olieprijs op dit moment bovendien gering. “Gerecycled plastic kan dan ook alleen concurreren met nieuw plastic en voldoen aan de groeiende behoefte aan kwalitatief gerecycled plastic als de sector erin slaagt voldoende externe financiering aan te trekken”, zegt Tom Hesselink van KPMG’s Global Strategy Group.
Hesselink: “Investeringen maken het mogelijk dat een op dit moment versnipperde sector beter gaat samenwerken en technologische vernieuwing zijn intrede kan doen. Hierdoor gaat de kwaliteit van gerecycled plastic omhoog en gaan de kosten omlaag. De branche mist op dit moment de investeringskracht om te kunnen consolideren omdat het landschap vooral bestaat uit kleine spelers die beperkt toegang hebben tot de kapitaalmarkt. Consolidatie leidt niet alleen tot aanzienlijke schaalvoordelen, zoals een hogere yield, een betere kwaliteit en meer omzet. Fusies en overnames zorgen er ook voor dat de concurrentiepositie van de bedrijven en de onderhandelingspositie met leveranciers, afnemers en overheden verbetert.”
Aanbod gebruikt plastic groeit explosief
Hesselink ziet het aanbod naar plastic afval in Europa snel toenemen. Hesselink: “Dit is met name een gevolg van regelgeving, de economische ontwikkeling, de behoefte aan een duurzaam gebruik van grondstoffen en het groeiende bewustzijn bij de consument. Sinds 2016 neemt de hoeveelheid aangeboden recyclebaar plastic in de EU jaarlijks met 10% toe. In 2016 werd zo’n 8,4 megaton aangeboden en wij verwachten dat het aanbod in 2020 zal oplopen naar 12,3 megaton.
Ook de vraag naar gebruikt plastic stijgt sterkt: hergebruikt plastic kan 20 tot 40% goedkoper zijn dan nieuw plastic dat uit olie wordt gemaakt. En hoe hoger de olieprijs, hoe aantrekkelijker gerecycled plastic wordt. Zowel bedrijven die plastic verwerken als de uiteindelijke consument zijn zich bovendien in toenemende mate bewust van de gevolgen van hun handelen voor het milieu en de noodzaak van circulariteit.
In toenemende mate gebruiken grote Europese bedrijven gerecycled plastic in plaats van plastic uit olie en reageren consumenten tegenwoordig heel anders op producten met gerecycled plastic: daar waar deze producten in het verleden als minderwaardig werden gezien, wordt het in toenemende mate als een statement van waarde gezien. De recycling sector slaagt er echter niet in voldoende mate te profiteren van deze gunstige omstandigheden.”
Sterk gefragmenteerde sector
Uit een analyse van KPMG naar het hergebruik van plastic in Europa blijkt dat de markt relatief onvolwassen en gefragmenteerd is met veel kleine spelers.
Hesselink: “In Europa is dan ook veel ruimte voor het verbeteren van de efficiency, de kwaliteit en de winstgevendheid. Een moderne bedrijfsvoering waarin volgens de laatste standaarden gewerkt wordt, ontbreekt veelal. Dit is vooral een gevolg van de kleinschaligheid van de bedrijven, die vaak geleid worden door ondernemers met een grote creativiteit en inzet, maar met weinig ervaring in professionele aansturing van ondernemingen en weinig ervaringen met de dynamiek van de in professionele plastic industrie.
Europa kent op dit moment zo’n duizend bedrijven (exclusief inzamelen en sorteren) die zich bezighouden met het hergebruik van plastic. De vijftien grootste ondernemingen hebben slechts 25% van de markt in handen. Dat zegt iets over de versnippering en de huidige onderhandelingspositie van de branche met zowel de leveranciers van gebruikt plastic en de belangrijkste merken die het gerecyclede plastic willen en kunnen afnemen. Dat heeft grote gevolgen voor de operationele winstgevendheid (EBITDA) van de sector, die nu slechts 5% bedraagt, wat veel lager is dan de meeste sectoren binnen de Europese industrie.
Het gevolg daarvan is dat de ruimte om te investeren in nieuwe technologie beperkt is, de kosten hoog blijven en de kwaliteit van het plastic beperkt blijft. En dat heeft weer gevolgen voor de groei van het marktaandeel van gebruikt plastic én de winstgevendheid van de sector. Het verhogen van de prijs biedt dan geen soelaas, zeker niet als de kwaliteit nog steeds achter blijft en nieuw plastic nog altijd goedkoper is.”
