Supermarktketens en levensmiddelenconcerns doen nog steeds te weinig om over te stappen op duurzame palmolie. Met het huidige tempo lossen zij niet hun eigen belofte in om rond 2015 alleen palmolie in te kopen, waarvoor geen regenwoud is gekapt. Ook de meeste Nederlandse bedrijven moeten harder aan de slag. Het gebrek aan snelheid is zorgelijk, omdat er al een overschot is van duurzame palmolie voor consumentenproducten, zoals margarine, koek, chocolade, cosmetica en zeep.

Dat blijkt uit de derde editie van de Palm Oil Buyers’ Scorecard van het Wereld Natuur Fonds (WNF). Deze internationale ranglijst geeft aan hoe 130 grote supermarktketens en levensmiddelenconcerns uit Europa, de Verenigde Staten, Australië, Japan en India scoren op het gebruik van duurzame palmolie.Unilever, producent van onder meer Dove, Becel en Conimex, staat in de top. Als ’s werelds grootste palmoliegebruiker levert het concern een uitzonderlijke prestatie. Andere voedingsproducenten met bekende A-merken die hoge ogen gooien zijn United Biscuits (Verkade), Ferrero (Nutella) en IKEA.

 
score_palmVerantwoordelijkheid
Ook de Nederlandse bedrijven Remia, Ahold en FrieslandCampina staan in de hogere regionen van de internationale ranglijst. Daarentegen moeten Farm Frites, Aviko, Smilde Foods en CSM, leverancier van bakkerijproducten nog flink versnellen. Veevoederproducent Nutreco koopt nog helemaal geen duurzame palmolie in, terwijl die in 2016 volledig wil zijn overgestapt. Bekende internationale concerns die hun verantwoordelijkheid niet nemen of geen openheid van zaken geven zijn: supermarktketen Aldi, fastfoodketen Burger King en de voedingsproducenten Kellogg’s en Danone.
 
Er is voor bedrijven geen excuus meer om niet volledig te kiezen voor duurzame palmolie. Van de wereldwijde palmolieproductie is 15 procent duurzaam geteeld. Dat is ruim voldoende om Europa én de Verenigde Staten te voorzien. Toch wordt slechts de helft van alle palmolie met duurzaamheidscertificaat als zodanig verkocht. De Scorecard toont aan dat niet meer dan 45 van de 130 onderzochte grote supermarktketens en levensmiddelenconcerns volledig kiezen voor duurzame palmolie. Daarnaast is er een grote groep kleinere voedingsproducenten die niet zijn onderzocht. WNF roept ook hen op over te stappen op duurzame palmolie.
 
Minder aantrekkelijk
,,Europese bedrijven hebben de eerste jaren stappen gezet’’, aldus WNF-directeur Johan van de Gronden. ,,Maar het tempo moet nu echt omhoog. De deadline van 2015 nadert snel. Bedrijven kunnen eenvoudig overstappen op duurzaam geteelde palmolie. Doen ze dat niet, dan lopen ze de kans bij te dragen aan zaken als grootschalige ontbossing. Dat maakt hun voeding of hun verzorgingsproducten voor de consument toch een stuk minder aantrekkelijk.’’
 
Palmolie is wereldwijd de meest gebruikte plantaardige olie. Het is een belangrijk ingrediënt in ruwweg de helft van alle voorverpakte producten in de supermarkt en genereert inkomen voor boeren en arbeiders in met name Indonesië en Maleisië. Maar onverantwoorde teelt en grootschalige ontbossing voor de aanleg van plantages veroorzaken grote problemen. Tussen 1990 en 2010 is naar schatting 3,5 miljoen hectare regenwoud gekapt voor de aanleg van palmolieplantages. Dat iets meer dan het landoppervlakte van Nederland.
 
RSPO
Het WNF was in 2003 een van de initiatiefnemers van de rondetafel voor duurzame palmolie, de RSPO. De rondetafel geeft marktpartijen de mogelijkheid de teelt van palmolie te helpen verduurzamen, waar regelgeving en handhaving van overheden tekort schieten. Palmolie krijgt het RSPO-certificaat als voor de teelt geen waardevol regenwoud is gekapt, met de lokale bevolking afspraken zijn gemaakt over landgebruik en de sociale rechten van arbeiders worden gerespecteerd. De RSPO bestaat inmiddels uit ruim 1.300 leden in meer dan 50 landen, waaronder palmolieproducenten, afnemers en maatschappelijke organisaties, zoals – naast WNF – Oxfam Novib, Solidaridad en vakbonden.
 
Met de Scorecard maakt WNF publiekelijk bekend welke bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen voor verantwoorde teelt en welke bedrijven onder de maat presteren op het gebied van inkoop en gebruik van RSPO-gecertificeerde palmolie. De Palm Oil Buyers’ Scorecard werd eerder gepubliceerd in 2009 en 2011.