UAntwerpen, Antwerp Management School en UCLouvain presenteren de derde editie van de SDG Barometer. Ondanks de coronacrisis zijn Belgische bedrijven de voorbije jaren meer aandacht aan de Sustainable Development Goals, de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties, gaan besteden. “Dat is positief”, zeggen de onderzoekers achter de SDG Barometer 2022. “Maar de verankering van de doelen binnen organisaties blijft achter.”

In 2015 legden de 193 lidstaten van de VN een ontwikkelingsagenda voor de periode 2015 tot 2030 vast. Het gaat om zeventien vooropgestelde doelen, de zogenaamde Sustainable Development Goals. Die SDG’s gelden in alle landen en voor alle mensen. De belangrijkste doelstelling: een einde maken aan extreme armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering.

Om de vooruitgang in kaart te brengen, stelden onderzoekers van de Universiteit Antwerpen, de Antwerp Management School en UCLouvain voor de derde keer de SDG Barometer op, met de steun van het Federaal Instituut voor de Duurzame Ontwikkeling (FIDO). Op dinsdag 4 oktober werden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd op het SDG Forum. “We zijn nu halverwege de vooropgestelde periode”, legt prof. Luc van Liedekerke (UAntwerpen) uit. “Een belangrijk moment dus om een stand van zaken op te maken.”

Beperkte impact COVID-19

In vergelijking met de SDG Barometer 2020 besteden vandaag veel meer Belgische organisaties aandacht aan de SDG’s: van 58 naar 73%. Opmerkelijk, want door de coronapandemie verschoven de prioriteiten van heel wat organisaties.

“Eén organisatie op drie geeft aan dat het duurzaamheidsproces vertraging opliep door COVID-19”, aldus prof. Valérie Swaen (UCLouvain). “Maar er zijn ook organisaties die de voorbije jaren net versnelden: zij geven aan dat te doen omdat het nastreven van de SDG’s essentieel is voor de veerkracht en zelfs voor het voortbestaan van hun organisatie. Deze evolutie laat zien dat de SDG’s meer en meer ingebakken raken in de structuur van veel organisaties.

Prof. Lars Moratis (AMS) vult aan. “Ondanks deze positieve signalen blijft er nog een wereld te winnen. Zo laten de resultaten namelijk zien dat de meeste Belgische organisaties de SDG’s niet heel diep in de organisatie hebben verankerd.” Met name de verankering van de SDG’s in onderwijs- en trainingsactiviteiten door organisaties, prestatiebeoordelingen (bijvoorbeeld van de directie) en beloningsschema’s laat volgens de onderzoekers te wensen over. Zo heeft slechts 25% van de organisaties de SDG’s geïntegreerd in de opleidingen en de trainingen van hun leidinggevenden. In nog geen 8% van de organisaties maken de SDG’s deel uit van het verloningspakket van managers

Walen terughoudender, maar innoveren meer

Opvallend: Waalse organisaties zijn terughoudender wat het nastreven van de duurzaamheidsdoelstellingen betreft. Zij geven vaker dan hun Vlaamse collega’s aan dat de SDG’s moeilijk te integreren zijn of ze beschouwen ze eerder als een extra barrière. “Dat is een vrij algemeen probleem: de SDG’s worden nog te vaak beschouwd als een ver-van-mijn-bedshow en als weinig ‘actionable’. Ze worden als te abstract en te weinig praktisch gezien”, aldus Van Liedekerke. Tegelijkertijd blijkt dat Waalse organisaties als gevolg van de SDG’s meer duurzaam innoveren dan hun Vlaamse collega’s.

Moratis: “Er zitten inderdaad diverse nadelen aan het raamwerk dat de SDG’s bieden. Spanningen en tegenstellingen zelfs. Een interessante uitkomst van het onderzoek is evenwel dat organisaties aangeven dat de impact van de SDG’s in de meer zachte kant van organiseren zit. Zo blijkt dat de SDG’s organisaties anders naar duurzaamheid doen kijken en dat ze hen helpen om een duurzaamheidscultuur te ontwikkelen. Dat is toch een belangrijke functie van zo’n raamwerk.”

De onderzoekers geven in een beschouwing van de onderzoeksresultaten aan dat het SDG-landschap in België wat versnipperd is. Dat komt de verdere realisatie van de SDG’s mogelijk niet ten goede. Swaen: “Het is belangrijk er voor te zorgen dat we het wiel niet telkens opnieuw uitvinden. Organisaties moeten van elkaar kunnen leren – en dat kunnen we waarschijnlijk beter organiseren dan we nu doen.”

Uiteindelijk, zo geeft de SDG Barometer aan, zijn de SDG’s een verhaal van vooruitgang. Halverwege de 2030 Agenda van de VN moeten we concluderen dat we er nog lang niet zijn. Organisaties moeten meer onderdeel worden van de verandering die we nodig hebben. Daartoe moet de duurzaamheidsagenda ambitieuzer, inclusiever en meer toekomstgericht worden.