Steeds meer Nederlandse bedrijven beschikken over een actiegericht transitieplan om zo bij te dragen aan het behalen van de afspraken zoals vastgelegd in het Parijse Klimaatakkoord. En dat is nodig, klimaatverandering haalt de voorspellingen in. De afgelopen twaalf maanden is het wereldwijde klimaat onvoorspelbaarder geworden, met nieuwe records en meer extreme weersomstandigheden. Voor de vandaag gepubliceerde 5e editie van de Klimaatbarometer analyseerden de specialisten van accountancy- en adviesorganisatie EY de publiek beschikbare informatie van 50 ondernemingen uit tien verschillende sectoren met het hoofdkantoor in Nederland. Deze ondernemingen behoren in hun sector tot de koplopers op basis van omvang en marktinvloed. Voor het maken van vergelijkingen met ondernemingen in andere landen is de Nederlandse dataset vergeleken met de dataset van 1.411 ondernemingen zoals die zijn geanalyseerd voor de eerder gepubliceerde EY Global Climate Action Barometer. Het vertrekpunt voor de analyse is het raamwerk van de Taskforce on Climate Related Financial Disclosures (TCFD).
Volgens Taco Bosman, partner climate change & sustainability services bij EY in Nederland, staat het transitieplan centraal in de verschuiving van een bedrijf naar een duurzamer bedrijfsmodel. “Uit de laatste Nederlandse Barometer blijkt dat inmiddels 50% van de geanalyseerde bedrijven in Nederland zowel een transitieplan heeft opgesteld als openbaar heeft gemaakt. Dit is hoger dan het wereldwijde gemiddelde van 41% en kan worden toegeschreven aan de strengere transparantie-eisen van de EU, zoals de CSRD- en CSDDD-regelgeving.”
Bosman: “De CSRD legt de focus op transparantie, waarbij bedrijven rapporteren over hun klimaatdoelen en in hoeverre deze aansluiten bij de 1,5-gradennorm uit het Parijse Klimaatakkoord. In de komende jaren zal de CSDDD de lat hoger leggen door bedrijven te verplichten ambitieuze, meetbare en naleefbare doelen vast te stellen. Dit maakt het opstellen van een geloofwaardig transitieplan nu al een strategische noodzaak.”
Wat is een transitieplan?
Een transitieplan is een strategisch document dat langetermijndoelen, paden en de bredere aanpak voor het bereiken van een koolstofarme toekomst schetst. Het moet klimaatgerelateerde risico’s en kansen aanpakken. Zowel de ISSB als de CSRD stellen dat een transitieplan een cruciaal onderdeel is van de algehele strategie, financiële planning, governance en toezicht van een bedrijf, en ervoor zorgt dat duurzaamheid deel uitmaakt van de kernactiviteiten.
Een belangrijk element van het transitieplan is een klimaatactieplan, dat zich richt op specifieke, concrete acties die vaak de uitvoering van het transitieplan ondersteunen. Het behandelt gedetailleerde initiatieven en kortetermijnmaatregelen die nodig zijn om de koolstofuitstoot te verminderen, zoals het verbeteren van energie-efficiëntie of het focussen op hernieuwbare energie om de langetermijndoelstellingen voor duurzaamheid van het bedrijf te bereiken.
“De CSRD vraagt bedrijven om aan te tonen in hoeverre hun doelstellingen compatibel zijn met de ambitie om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, en om een bijbehorend transitieplan op te stellen. Volgens deze normen is een transitieplan in wezen de basis die een bedrijf de veerkracht biedt die nodig is om verschillende klimaat- en energietransitiescenario’s te doorstaan, en uiteindelijk bedrijven helpt om vooruitgang te boeken naar een duurzamer bedrijfsmodel”, aldus Bosman.
Transitieplannen en de CSDDD
De Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), die in de komende jaren van kracht zal zijn, legt bedrijven verplichtingen op om te zorgen voor due diligence op het gebied van milieu en mensenrechten, met name in hun toeleveringsketens en zakelijke relaties. Bosman: “Met de CSDDD is er een duidelijke link tussen de richtlijn en transitieplannen. De wetgeving verplicht bedrijven om hun klimaatimpact systematisch te identificeren, te beheersen en te rapporteren. Dit betekent dat bedrijven niet alleen hun eigen uitstoot moeten verminderen, maar ook moeten aantonen hoe ze de klimaatrisico’s en kansen in hun volledige waarde- en toeleveringsketen aanpakken. Transitieplannen vormen hierbij de basis voor deze due diligence, omdat ze de concrete stappen en doelstellingen bevatten die bedrijven nemen om hun CO2-uitstoot te reduceren en klimaatrisico’s te mitigeren
