1. Hebt u kennisgenomen van het afzeggen door China van een door de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) georganiseerde ontmoeting met leiders van vakbonden en ondernemingen over garanties voor naleving van fundamentele arbeidsrechten door multinationale ondernemingen in China?

Ja, ik heb kennisgenomen van het afzeggen van deze door het Chinese Development Research Centre en de OESO georganiseerde bijeenkomst. De precieze reden voor het afzeggen van de bijeenkomst is onduidelijk. De Chinese autoriteiten hebben gesteld dat uitstel noodzakelijk was vanwege te geringe participatie van bedrijven van Chinese zijde en slechte timing van de bijeenkomst.

2. Is het u bekend dat na deze afzegging de visa voor John Sweeney, voorzitter van de AFL-CIO 1), John Evans, voorzitter van de TUAC 2), en dertig andere internationale vakbondsleiders voor China zijn ingetrokken? 3)
Ja, het is mij bekend dat de visa zijn ingetrokken. Overigens niet alleen voor de door u genoemde personen, maar voor alle potentiële deelnemers aan de conferentie. Dit is gebruikelijk wanneer het doel van een bezoek aan een land vervalt.

3. Kunt u de Kamer informeren over de stappen die door de OECD zijn ondernomen naar aanleiding van deze gebeurtenissen?

De OESO streeft ernaar de uitgestelde bijeenkomst in 2005 te organiseren. Ook worden door de OESO een aantal andere bijeenkomsten gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen voorzien, zoals een vergadering van de Nationale Contactenpunten, waar ook de Chinese overheid voor zal worden uitgenodigd.

4. Kunt u aangeven of, en zo ja, in welke mate de fundamentele arbeidsnormen, zoals overeengekomen in de ILO, door China en in China actieve bedrijven worden geschonden?
In China worden de fundamentele arbeidsnormen helaas nog niet altijd nageleefd. Er is wel sprake van een zekere verbetering op dit vlak. De overheid is zich meer en meer bewust van de noodzaak de arbeidsnormen te verbeteren en heeft hiertoe in de afgelopen jaren verschillende maatregelen getroffen.

Nederland doet, zowel bilateraal als in EU-verband, in dit kader regelmatig een dringend beroep op de Chinese autoriteiten het recht op vereniging en vergadering en andere internationale arbeidsrechten volledig te waarborgen, een en ander overeenkomstig de voorzieningen van het VN-Verdrag inzake Burger- en Politieke Rechten en de relevante ILO-Conventies no. 87 en 98. Tevens is China daarbij opgeroepen het voorbehoud bij artikel 8.1a (inzake vakbondsvrijheid) van het VN-Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten op te heffen.

Bij het Nationaal Contact Punt zijn tot op heden geen klachten binnengekomen over Nederlandse bedrijven betreffende niet-naleving van de OESO richtlijnen in China.

5. Kunt u aangeven of dit onderwerp onderdeel uitmaakt van de besprekingen rond het beoogde lidmaatschap van China van de WTO? 5)
China is reeds in december 2001 toegetreden tot de WTO.

6. Bent u van plan de situatie met betrekking tot de schendingen van de fundamentele arbeidsrechten en andere aangelegenheden betreffende de toepassing van de OECD-code voor multinationale ondernemingen in China aan de orde te stellen tijdens de aanstaande handelsmissie naar China?

Ja. Tijdens de handelsmissie van 15-22 januari a.s. zal ik ook in de gelegenheid zijn mij te laten informeren over de arbeidsomstandigheden in bedrijven en maatschappelijk verantwoord ondernemen door Nederlandse bedrijven onder andere via bezoeken aan een Nederlandse en Chinees bedrijf en een ronde tafel discussie met in China gevestigde Nederlandse bedrijven.

De aan de missie deelnemende bedrijven zijn overigens tijdens de introductiebijeenkomst voor de missie op 20 december jl. door Amnesty International geïnformeerd over de mensenrechtensituatie in China.

7. Zijn voor deelname van de delegatie aan die handelsmissie vertegenwoordigers uitgenodigd van Nederlandse NGO’s non-gouvernementele organisaties, waaronder vakbonden? Zullen zij ook daadwerkelijk aan die handelsmissie deelnemen?

Conform de door mij met de vakbeweging overeengekomen afspraken uit december 2003 over de betrokkenheid van de vakbeweging bij economische missies zijn de vakbonden tijdig op de hoogte gesteld van de voorgenomen handelsmissie naar China. Mijn ministerie heeft daarop geen verzoek tot deelname van de vakbonden ontvangen en zij zullen dan ook niet deelnemen.Deelname van andere NGO’s is gezien het economische karakter van deze missie niet overwogen.