In Balkbrug, in de kop van Overijssel, ligt het familiebedrijf Wijngoed en Zorghoeve de Reestlandhoeve. Wie in het groeiseizoen langs de wijnranken loopt, wordt getrakteerd op muzikale omlijsting door Vivaldi, Mozart of Bach – maar dan wel de opgewekt klinkende stukken. Vrolijke noten zorgen namelijk voor substantieel hogere opbrengsten. Op de Reestlandhoeve vloeien drie dingen samen tot een geheel: de productie van Nederlandse kwaliteitswijn, een leuke, zinnige dagbesteding voor voornamelijk (jonge) mensen met dementie én een optimale inrichting van het ecosysteem rond de wijngaard.

Bas Huisman (24 jaar) vertegenwoordigt de jongste generatie Huisman. Zijn overgrootvader richtte de boerderij (een gemengd boerenbedrijf) op in 1940. Wat melkvee, wat akkerbouw, een stel varkens, een paard; een boerenbedrijf zoals in die tijd gebruikelijk. De generaties Huisman erna besluiten zich vooral toe te leggen op melkvee, met nog wat akkerbouw erbij. Helaas wordt in 2000 duidelijk dat het bedrijf fysiek te zwaar belastend wordt voor Bas’ vader en dat de boerentak niet langer winstgevend is. Het roer moet om.

Nederlandse wijn

Bas: “Mijn ouders (John en Wilma) wilden graag zelfstandig ondernemer blijven, maar worstelden met de vraag wat ze dan precies wilden gaan doen. Een wijngaard beginnen was toen een van de opties, mede omdat mijn moeder van wijn houdt. Rond de millenniumovergang kwam ook net de eerste Nederlandse wijn boven de Nederlandse rivieren uit. In die tijd proefden mijn ouders verschillende Nederlandse wijnen, maar die gingen stuk voor stuk vrijwel meteen de gootsteen in. Mijn ouders hadden de handdoek al bijna in de ring geworpen, totdat ze in contact kwamen met een wijngaardenier in Bentelo. Hier vielen de puzzelstukjes op z’n plek en werden de eerste stokken in december 2002 besteld. In 2003 ging de wijngaard hier de grond in. Ik sprong hier toen zelf nog rond als een jongetje van vijf en ben er helemaal mee opgegroeid. Toch was het nooit mijn intentie om het bedrijf over te nemen. Dat kwam pas veel later. Ik ontdekte tijdens mijn opleiding dat ik de verkoop leuk vind, maar beslist geen baas boven me wil. Vrijheid is voor mij een groot goed. Bovendien: er liggen hier nog zoveel mogelijkheden…”

Het geheim van Vivaldi

In het groeiseizoen is klassieke muziek van onder anderen Vivaldi, Bach en Mozart te horen op de 3,5 hectare wijngaard. Maken deze klassiekers nu echt zo’n verschil? “Ja, dat maakt heel veel verschil. We ontdekten dat hiermee in Italië en in Zuid-Afrika ook heel mooie resultaten worden geboekt, wat ons inspireerde om het ook hier te proberen. We hebben in 2015 muziekboxen opgehangen in de wijngaard, nieuwsgierig naar het effect. De Solarisdruif konden we namelijk niet goed op productie krijgen. Die druif staat eigenlijk op een verkeerde onderstam, waardoor hij ten onrechte ‘denkt’ dat hij in een gebied met een heel lage grondwaterstand staat. De plant wil daarom diep wortelen, maar komt het water al na één meter tegen. Hierdoor ontstaat er waterstress; de plant richt zich dan vooral op de afvoer van water in plaats van op het produceren van druiven.”

Bas legt uit dat in voorgaande jaren al van alles geprobeerd is om de productie van dat ras te stimuleren: andere snoeimethodes, wortels afsnijden om de groei te bevorderen, aangepaste bemesting, enzovoorts. Niets werkte. “We bleven hangen op een productie van 600 tot 700 liter. In het jaar dat we voor het eerst klassieke muziek opzetten in de wijngaard, schoot die productie ineens naar 1400 liter. Dus wij dachten: dit kan eigenlijk niet, dit is niet normaal. Dus we herhaalden het muziekexperiment het jaar erna. Toen ging de productie van 1400 liter naar 2800 liter en inmiddels zitten we op ongeveer 4000 liter. Je ziet het ook aan de planten; ze zijn steviger en gezonder, je kijkt er groener in, de celstructuur is geoptimaliseerd en ze zijn veel weerbaarder tegen ziektes.” Dat heeft volgens hem allemaal te maken met trilling. “Bij goede, positieve muziek (hoge trilling) gedijt zo’n plant goed en kronkelt hij graag om de muziekbox heen. Speel je bijvoorbeeld heavy metal (lage trilling) af, dan zal hij van de muziekbox af willen groeien, bruin worden en verpieteren. Het maakt dus echt verschil!”

Zorghoeve

Vlak na de economische recessie van 2008 maakte het bedrijf met de wijngaard een moeilijke tijd door. “Consumenten namen minder af en de toen grootste afnemer, de horeca, kreeg een flinke tik. Precies in die tijd kregen we via een contact van mijn moeder de vraag of ons bedrijf geen vorm van dagbesteding zou kunnen aanbieden. Mijn moeder heeft een achtergrond in de zorg. Ze had ook al eerder met mijn vader gesproken over het idee van dagbesteding. Dit was voor hen een moment om door te pakken. Vandaag de dag bieden we met onze Zorghoeve dagbesteding aan voor ongeveer 25 personen, verspreid over vier dagen per week. Dat doen we met een team van zorgprofessionals, stagiaires en een aantal vrijwilligers, die het leuk vinden om een-op-een-klusjes met onze deelnemers te doen. De meeste deelnemers hebben een vorm van dementie en daar zitten ook jongere mensen bij. Ik vind het best heftig om te zien dat het proces van dementie bij jongere mensen veel sneller gaat.”

Aan het begin vroeg de familie Huisman zich wel of zij de juiste dagbesteding konden aanbieden voor deze doelgroep, of dat wel werkbaar zou zijn. “We hebben toen gezegd: we gaan dit gewoon proberen en we zien wel waar het op uitdraait. Dat heeft dus goed uitgepakt.”

Werkzaamheden

De deelnemers die voor dagbesteding komen, worden volop betrokken in het bedrijf. Er is een enorme groentetuin waarin van alles gedaan kan worden, het erf moet er netjes uitzien, de wijnflessen moeten etiketten krijgen, etc. Bas: “Daarnaast zijn ze in onze klusschuur bezig om nestkastjes te maken en om bankjes te timmeren, die we in de zomer een plek geven in de wijngaard. Op die manier werken alle
deelnemers mee aan het eindproduct: de Reestlander wijnen. Valt een wijn van ons in de prijzen, dan vieren we dat ook samen met het hele team en deelnemers, met taart en alles erop en eraan. Zo voelen ook mensen met een zorgvraag zich echt betrokken bij ons bedrijf.”

Blik vooruit

Wat zijn de toekomstplannen? “Op dit moment gebruiken we 3,5 hectare voor wijnbouw en dat breiden we in de komende periode uit naar 5 hectare. We zien dat het klimaat verandert en
ook wij hebben daar last van. Wij hebben voor het Nederlandse klimaat geoptimaliseerde druivenrassen, waardoor we met minder zonuren hetzelfde suiker- en zuurgehalte bereiken als bijvoorbeeld een Franse Chardonnay. Het alcoholpercentage in de Franse wijnen is in de afgelopen tien jaar gestegen vanwege de hogere temperaturen en ook in Nederland zien wij deze trend sinds vijf jaar. Ook hier wordt het warmer en hebben we meer extremen in het weer, zoals kortstondige felle buien. Wij worden daar als mens niet blij van, maar het doet onze druiven ook geen goed.”

Samenwerken mét de natuur

Om deze klimaatverandering op te vangen, wordt de wijngaard uitgebreid met druiven en natuur. “Omdat we zien dat het echt belangrijk is om vooral mét de natuur aan het werk te zijn in plaats van in de natuur. Samen met een landschapsarchitect bekijken we hoe we de natuur kunnen herstellen. We gaan bomen en struiken bijplanten en houtwallen aanleggen, zodat de omgeving koeler blijft en meer water kan vasthouden. Daarmee proberen we ook insecten en andere dieren aan te trekken, die de natuurlijke vijanden van de druiven opeten. Anders gezegd: we proberen het ecosysteem rond het bedrijf zodanig te herstellen, dat we zo biologisch mogelijk kunnen werken en de biodiversiteit vergroten. We hebben nu bijvoorbeeld een insectenhotel waarin onder andere hoornaars een plek vinden. De meeste mensen schrikken als er zo’n vliegende tank met een rode kop over hun terras vliegt, maar wij zijn er echt blij mee. Zij verschalken namelijk in één hap een hele wesp, waardoor wij veel minder last van wespen hebben tussen de druiven. Ook zullen er weer meer meesjes en andere kleine vogels komen die graag insecten eten en gaan we palen in het landschap zetten voor roofvogels. Die verjagen de spreeuwen, zodat het minder snel nodig is om speciale netten op te hangen.”

B Corp en team

In 2018 is Wijngoed en Zorghoeve de Reestlandhoeve gecertificeerd als B Corp, waarvoor een assessment landbouw is ondergaan. De certificering ziet op sociaal-maatschappelijke duurzaamheid. Alfa kwam pas na de certificering in beeld, toen de Reestlandhoeve op zoek was naar een ander accountantskantoor, een frisse wind. De bundeling van landbouw, zorg en handel maakt het bedrijf voor Alfa bijzonder. Inmiddels heeft de samenwerking tussen Alfa en de Reestlandhoeve ook een soort ecosysteem opgeleverd. Bas: “Gidion Snijders is sinds vorig jaar onze relatiebeheerder en Herma Brinkhuis (beiden van Alfa Nijverdal) is onze fiscalist. De boekhouding en de salarisadministratie liggen er, en ook voor subsidieadvies kunnen we bij hen terecht. Het is een heel fijn team mensen om ons heen, waar we goed mee kunnen sparren en vooruitkijken naar de toekomst. Daar zijn we blij mee. En natuurlijk is het leuk dat Alfa ook een B Corp is.”

De Reestlandhoeve biedt de mogelijkheid om een wijnstok te adopteren. Daarmee draag je bij aan het herstel van de biodiversiteit op en rondom de wijngaard. De eerste oogst wordt na vijf jaar gevierd met een eigen fles zuivere, natuurinclusieve wijn van eigen bodem. Zie: www.reestlandhoeve.nl/adopteer-een-wijnstok.

Geschreven door Annemarie Oord i.o.v. Alfa Accountants en Adviseurs