Moet uw organisatie vanaf 2024/2025 verplicht rapporteren op duurzaamheidsbeleid en prestaties onder de CSRD? We nemen u in onze ‘CSRD-readiness’ reeks mee in het uitvoeren van een CSRD-gapanalyse en de doorvertaling naar een concreet actieplan richting CSRD-compliancy. Welke opties heeft u in het bepalen van ‘gaps’? En hoe houdt u zo’n gapanalyse strategisch en actiegericht zonder in het woud van 1100 datapunten te verzanden?
Van materiële thema’s naar gap analyse
De basis van een CSRD-verslag (en strategie) is de dubbele materialiteitsanalyse. Hiermee brengt u de meest relevante duurzaamheidsthema’s voor uw organisatie in kaart, zowel op het gebied van impacts, risico’s en kansen (de zogenaamde IROs in CSRD-jargon).
De volgende stap richting CSRD-compliance is het uitvoeren van een gapanalyse. Hierin bepaalt u voor de materiële thema’s welke strategische en rapportagecomponenten er al zijn en welke nog missen. De gapanalyse biedt waardevolle input voor een gestructureerd actieplan: het geeft inzicht in waar welke acties nodig zijn voor een CSRD-compliant rapport.
Wat is een gapanalyse?
Een gapanalyse geeft u inzicht in de mate waarin uw organisatie al beleid, acties, indicatoren en targets (BAIT) heeft op de materiele thema’s. U onderneemt bijvoorbeeld al diverse acties op een specifiek gebied, maar u heeft nog geen indicatoren bepaald die aangeven of uw organisatie hiermee de gewenste voortgang maakt.
Hoe vormt u de basis van een gapanalyse?
U vormt de basis voor een CSRD-gapanalyse aan de hand van de ESRS-standaarden:
- ESRS 1 (General Requirements)
Deze standaard gaat over de algemene uitgangspunten en ‘spelregels’. Hoe moet u rapporteren en welke voorbereidingen moet u treffen (bijvoorbeeld het doen van een materialiteitsanalyse). - ESRS 2 (General Disclosures)
Deze standaard bevat algemene openbaarmakingvereisten voor elke organisatie met hierin disclosurevoorschriften die voor ieder onderwerp gelden. - ESRS Topical Standards
Deze standaarden geven aanvullende vereisten over hoe u per ESRS-onderwerp moet rapporteren.
Voor ieder materieel thema moet u dus kijken naar de vereisten in ESRS 2 en gaat het om een ESRS-thema, dan ook in die ESRS.
Bij een gapanalyse neemt u de meest recente jaarrapportage onder de loep. U kunt ook kijken naar andere relevante documenten, zoals beleidsstukken, strategieën en bestuursverslagen. U beoordeelt elk materieel thema op de aanwezigheid van vier elementen, zoals vereist in ESRS 2:
- Heeft u beleid geformuleerd om impact, risico’s en kansen te beheren?
- Geeft u uitvoering aan dit beleid door middel van actieplannen en gealloceerde middelen die de impact, risico’s en kansen managen?
- Heeft u indicatoren (KPI’s) bepaald die inzichtelijk maken of deze acties effectief zijn en u de gewenste voortgang boekt?
- Heeft u meetbare en resultaatgerichte targets vastgesteld ten aanzien van de impact, risico’s en kansen voor dit thema?
Voor ESRS-thema’s gelden vaak nog extra specificaties. Bijvoorbeeld aanvullende elementen die u in de strategie moet opnemen of specifieke indicatoren.
Bekijk hier het volledige overzicht van alle benodigde informatiepunten in het officiële Excel-workbook gepubliceerd door de EFRAG.
Welke soorten gaps zijn er?
Er zijn verschillende soorten gaps:
- Disclosuregap
Bepaalde informatie is nog niet openbaar gemaakt en heeft daarmee betrekking op de General Requirements (u voldoet niet aan de rapportageverplichting). Is uw organisatie transparant over de afwezigheid van een element, dan is er geen sprake van een disclosuregap. U rapporteert immers wel. - Datagap
U heeft nog geen gegevens beschikbaar over dit onderwerp of u heeft geen of onvoldoende meetbare KPI’s geformuleerd. - Managementgap
Er ontbreekt beleid, acties of doelstellingen. U heeft de data wel beschikbaar, zoals het energieverbruik per jaar, maar u heeft geen strategie om op dit energieverbruik te sturen.
Basis voor strategische discussies
Een gapanalyse is meer dan een eenvoudige checklist. Het stimuleert u om na te denken over welke rol uw organisatie wilt spelen ten aanzien van dit thema. Minimal compliant en dus alleen reactief keuzes maken? Of streeft u juist systeemverandering na door gamechanger te zijn in uw sector? Wilt u vooral negatieve impact verminderen of positieve impact creëren? En wat moet u doen om daar te komen? Een gapanalyse is dan ook waardevol om als strategische tool in te zetten.
Naar een gestructureerd actieplan
Op basis van de gapanalyse stelt u een actieplan tot 2025 op. Hierin stelt u uw prioriteiten en volgordelijkheid, eigenaars en tijdslijnen. Acties kunnen bijvoorbeeld zijn: aanvullend beleid ontwikkelen ten opzichte van diversiteit & inclusie of CO2-reductie, een sciencebased target ontwikkelen, een rapportageraamwerk opzetten of data verzamelen op specifieke KPI’s.
Maak het actieplan zo praktisch mogelijk. Leg bijvoorbeeld vast wie in uw organisatie welke actie oppakt en wat het tijdspad is. Zo kunt u na afronding van de gapanalyse en het actieplan echt werken naar CSRD-compliancy.
Aan de slag
Of u nu een materialiteitsanalyse hebt uitgevoerd of nog moet beginnen; het is een flinke klus om uiteindelijk CSRD-ready te zijn in 2024/2025.
Annemieke Bos, Manager, Impact & Sustainability Services Grant Thornton