Aqua for All is lid van het Netherlands Water Partnership, een samenwerking tussen zo’n 130 bedrijven – waaronder bijvoorbeeld Wavin , Shell, Arcadis en Heijmans – op het gebied van watermanagement. De club probeert de export vanuit de Nederlandse watersector te bevorderen maar heeft tegelijkertijd een maatschappelijk verantwoord karakter. De organisaties en bedrijven die deel uitmaken van het Netherlands Water Partnership vormen ook de achterban van Aqua for All. Die organisatie probeert geld en kennis uit de watersector te koppelen aan diverse water- en sanitatieprogramma’s in ontwikkelingslanden.
Directeur Ernes ziet een toenemende interesse vanuit het bedrijfsleven ontwikkelingslanden. ‘Steeds vaker zien we dat niet alleen de hulporganisaties ons weten te vinden maar ook de bedrijven. Ze hebben maatschappelijk verantwoord ondernemen op hun netvlies staan en beseffen dat de allerarmsten ook basisvoorzieningen nodig hebben en daarmee een markt vormen.’ Tegelijkertijd komt het bedrijfsleven erachter dat er grote verschillen bestaan met hun thuismarkt. ‘Ze zien dat die markten een andere aanpak vereisen. Veel van de gebieden zitten om heel andere producten verlegen dan die in het Westen gebruikt kunnen worden.’
Er bestaat met name behoefte aan producten die functioneel zijn. ‘Een dorpje in Afrika met twee keer per jaar een regenseizoen en twee keer per jaar droogte stelt andere eisen aan techniek en het beheer ervan dan een stad in Nederland.’
Volgens Ernes hoeven de commerciële motieven van het bedrijfsleven en ondersteuning van ontwikkelingsprojecten elkaar helemaal niet in de weg te zitten. ‘Neem bijvoorbeeld Unilever . Dat bedrijf wil graag zeep verkopen. Maar om zeep te gebruiken, heb je water nodig. Als Unilever nu water op een kostendekkende wijze toegankelijk zou kunnen maken in een bepaald gebied, dan bereikt het bedrijf daarmee een nobel doel maar tegelijkertijd kunnen ze er ook meer zeep verkopen. Bovendien draagt dat ook weer bij aan de hygiëne en de gezondheid van de mensen.’
Aqua for All probeert een intermediair te vormen tussen het bedrijfsleven en de hulporganisaties. ‘Een bedrijf kan ons vragen op zoek te gaan naar een interessant project maar we gaan voor ontwikkelingsprojecten ook op zoek naar de juiste commerciële partner.’
De werkwijze van het platform Appropriate Technology @ Work, een initiatief van Aqua for All, is illustratief voor de samenwerking tussen het bedrijfsleven en ontwikkelingsorganisaties. ‘In dat platform hebben we een stuk of vijftien innoverende bedrijven zitten die fantastische not-for-profit-producten maken die ze aan de straatstenen niet kwijtraken, bijvoorbeeld vanwege het ontbreken van een goede distributieketen of een onderhoudsdienst voor het product.’
Aqua for All helpt bij de zoektocht van die bedrijven naar hulporganisaties die geld willen steken in lokale projecten die ervoor kunnen zorgen dat hun not-for-profit-producten wel een afzetmarkt vinden. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld een bedrijfje dat waterfilters maakt. ‘De mensen moeten zich er wel eerst van bewust worden dat die filters een besparing kunnen opleveren voor veel medische kosten. Anders zullen ze nooit zo’n filter te kopen. Een hulporganisatie kan dat bewustzijn met behulp van voorlichting tot stand brengen, waarna de lokale producent van die filters een afzetmarkt voor zijn product vindt.’
Volgens Ernes hebben beide partijen profijt van de allianties. Met name ook wanneer het gaat om samenwerking tussen hulporganisaties en bedrijfjes ter plaatse. ‘Ik geloof in de kracht van hulporganisaties als complementaire partner voor het bedrijfsleven. Maar ook andersom. Want als er alleen maar wordt gedoneerd, ontstaan er nooit zelfvoorzienende economieën.’
De grootste twijfel voor samenwerking ziet Ernes bij het bedrijfsleven. ‘Zij kennen de hulporganisaties meer als criticaster dan als promotor. Ze moeten eraan wennen dat er ook projecten te vinden zijn waarin ze samen kunnen optrekken.’ Maar ook de hulporganisaties moeten aan het idee wennen. ‘Maar ik vind dat ze niet meer op voorhand kunnen zeggen: dat bedrijfsleven, daar werken we niet mee samen. Die tijd hebben we al lang en breed achter de rug.’
Hoewel Aqua for All zich alleen richt op drinkwater en sanitatie voor de allerarmsten ziet Ernes ook bijvoorbeeld voor de energiesector mogelijkheden tot allianties. Daarnaast zijn in financieel opzicht volgens hem slimme allianties mogelijk. Zo pleit Ernes voor het combineren van verschillende vormen van financiering door hulporganisaties. ‘De leningen aan productiebedrijfjes, microkredieten voor bedrijfjes die die producten op de markt kunnen brengen en de subsidies voor voorlichting van consumenten zouden allemaal via dezelfde hulporganisatie kunnen gaan. Daardoor kan de hulp veel effectiever ingezet worden.’