Adidas is wereldwijd koploper als het gaat om de inkoop van duurzaam katoen. Dat blijkt uit de Cotton Ranking 2020, een ranglijst van Pesticide Action Network UK, Solidaridad en het Wereld Natuur Fonds. In de vorige ranglijst stond Adidas nog op de 6e plaats. Inmiddels koopt het bedrijf uitsluitend duurzame katoen, goed voor een eerste plaats in de Cotton Ranking 2020. IKEA eindigt als tweede, de H&M-groep als derde.

Over het geheel laat de Cotton Ranking 2020 bij grote bedrijven flinke vooruitgang zien in het gebruik van duurzaam katoen. Maar er is ook een groeiende kloof tussen bedrijven die hun verantwoordelijkheid nemen en de vele bedrijven die nog te weinig of niets doen.

(artikel gaat verder onder grafiek)

75% van het duurzame katoen wordt als conventioneel katoen verkocht A

Hoewel 21% van de wereldwijde katoenproductie tegenwoordig duurzamer is, wordt slechts 5% van de wereldproductie door winkels en merken daadwerkelijk als duurzaam katoen ingekocht. De rest moet als conventioneel katoen worden verkocht, omdat er te weinig grote merken zijn die gericht duurzamer katoen inkopen.

Heske Verburg, directeur van Solidaridad: “Maar liefst driekwart van al het duurzame katoen wordt nog steeds als conventioneel katoen verkocht. Door de geringe vraag naar duurzaam katoen zien boerenorganisaties zich gedwongen om het grootste deel van hun duurzame oogst te verkopen als conventioneel katoen. Als meer merken hun verantwoordelijkheid zouden nemen, zou dit niet nodig zijn.”

(artikel gaat verder onder figuur)

Meer topmerken omarmen duurzaam katoen

De Cotton Ranking 2020 wordt gepubliceerd door Pesticide Action Network UK, Solidaridad en het Wereld Natuur Fonds, op basis van onderzoek door onafhankelijk onderzoeksbureau Aidenvironment. Voor de lijst zijn 77 bedrijven onderzocht die per jaar naar schatting meer dan 10.000 ton katoen gebruiken in hun producten. De bedrijven worden beoordeeld op hun openbare doelstellingen en beleid, het aandeel katoen van duurzame herkomst en de transparantie in hun toeleveringsketen.

Bedrijven die de meeste vooruitgang hebben geboekt zijn Bestseller (Jack&Jones, Vero Moda, ONLY) en Decathlon. Hoorden zij in 2017 nog bij de bedrijven die de ‘eerste stappen’ hadden gezet, nu ‘lopen ze voorop’, doordat ze fors meer duurzaam katoen zijn gaan gebruiken. Vrijwel alle bedrijven die publiekelijk doelstellingen hebben geuit, hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt, inclusief pionier IKEA en de nieuwe koploper Adidas.

Het aantal bedrijven dat weinig of niets doet, is sinds 2017 vrijwel gelijk gebleven. Ongeveer een derde van de bedrijven, waaronder internationaal bekende namen als Amazon, Footlocker, Giorgio Armani, en Forever 21, scoorde nul punten in de ranglijst. Ze tonen geen veranderingsbereidheid, ondanks de wereldwijd groeiende zorg over toenemende waterschaarste, vervuiling, bodemaantasting en verlies van biodiversiteit.

“De ranglijst laat zien dat een kleine, maar groeiende groep koplopers het voortouw neemt in de verduurzaming van de katoensector en dat die inzet zich de afgelopen jaren heeft uitbetaald. Hoewel het rapport duidelijk bewijst dat publiek commitment resultaten oplevert, zijn veel bedrijven nog altijd niet bereid om te doen wat nodig is. De CEO’s van deze achterblijvers moeten het roer omgooien en tijdgebonden toezeggingen doen over het gebruik van meer duurzaam katoen”, zegt Alexis Morgan, van het zoetwaterprogramma van WWF International.

(artikel gaat verder onder grafiek)

Meeste bedrijven hebben nu publieke doelstelling

Het onderzoek laat zien dat voor het eerst meer dan de helft van de bedrijven in de ranglijst heeft toegezegd gebruik te zullen maken van duurzaam katoen. Wel spreken de drie maatschappelijke organisaties de zorg uit dat bedrijven in het algemeen te weinig resultaat boeken.

11 topmerken, waaronder Nike, H&M en C&A-groep, hebben als doel om voor het einde van dit jaar hun inkoop van katoen volledig te verduurzamen. Dit geldt eveneens voor IKEA, Adidas en Marks and Spencer, die dat al doen en hun 100% duurzame inkoop willen handhaven. De initiatiefnemers van het rapport roepen al deze merken op om meer te doen dan hun doelstellingen halen. Het is ook belangrijk dat ze zich houden aan hun belofte de wereldwijde katoensector te verduurzamen en meer positieve invloed uit te oefenen op katoenboeren en hun omgeving.

Publieke doelen en transparantie nodig

Merken die ‘voorop lopen’ doen het op alle vlakken beter dan de rest, maar het grootste verschil zit hem in hun percentage duurzaam ingekocht katoen. Slechts 23 bedrijven maken hun absolute volume duurzaam ingekocht katoen bekend. En in de meeste gevallen wordt deze informatie alleen vertrouwelijk met de onderzoekers gedeeld. Slechts 11 bedrijven maken openbaar hoeveel katoen ze in totaal inkopen.

Keith Tyrell, directeur van Pesticides Action Network UK zegt hierover: “De ranglijst laat zien dat bedrijven zich vaker publiekelijk committeren, maar nog onvoldoende transparant zijn over hun toeleveringsketens en inkoopbeleid. Bedrijven moeten meer tijdgebonden doelstellingen vastleggen, het percentage duurzaam ingekocht katoen moet omhoog en de precieze herkomst van het katoen moet transparanter worden.”