“De energietransitie zit op dit moment in een fase waarin draagvlak voor grootschalige, natuurinclusieve oplossingen cruciaal is,” stelt Rob van Tilburg, directeur Programma’s van Natuur & Milieu. Daarom lanceerde de milieuorganisatie de campagne ‘Iedereen Stroomopwaarts’. GroenLeven is een van de partners.
Wat is het doel van ‘Iedereen Stroomopwaarts’?
“De belangrijkste missie van Natuur & Milieu is om duurzaamheid voor iedereen mogelijk te maken. Met de campagne ‘Iedereen Stroomopwaarts’ proberen we het draagvlak in de samenleving voor natuurinclusieve energieprojecten op land te versterken. Er zijn namelijk honderden mensen die vraagtekens zetten bij bijvoorbeeld zonneparken. In onze overleggen met bijvoorbeeld de Rijksoverheid dringen we erop aan om richtlijnen te ontwikkelen en geven we mee hoe lokale inzichten goed gehoord worden. Wat zijn vraagstukken die spelen? Waar liggen mensen wakker van?”
Waarom is dat nodig?
“Ondanks de noodzaak voor de energietransitie staat natuurlijk niet iedereen te juichen. Die legitieme zorgen nemen we ook serieus. We beogen het eerlijke verhaal van de energietransitie te vertellen. Dat je soms ingrepen moet doen, ook landschappelijk, die niet altijd op steun kunnen rekenen en raken aan de belangen van mensen. We weten inmiddels dat het doordrukken van oplossingen alleen maar weerstand geeft. De transitie komt nu in een fase waarin draagvlak juist cruciaal is voor het slagen ervan.”
Wat is de ambitie met betrekking tot deze campagne?
“De ambitie is enerzijds om mensen zich gehoord te laten voelen. Uit ons onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat mensen voor en na de realisatie van een oplossing heel anders naar zaken kijken. Als voorzieningen er eenmaal staan, dan blijken mensen – mits het proces goed verlopen is – deze veel positiever te percipiëren. Iedereen is huiverig voor verandering, maar wanneer we een en ander menselijk, op een goede manier, met inspraak aanpakken, waarbij inwoners van een gebied kunnen meegenieten van de voordelen door lokaal eigenaarschap, dan vinden zij het achteraf vaak meevallen. Daarnaast is het onze ambitie om te leren. Dat we weten wat lokale weerstanden kunnen zijn en waardoor deze ontstaan, om ervoor te zorgen dat de transitie niet altijd in rechtszaken ontaardt.”
Wat is de rol van GroenLeven?
“GroenLeven is een partner die het project mede mogelijk maakt, zowel inhoudelijk als financieel. We hebben een gezamenlijk doel: de versnelling van de energietransitie kracht bijzetten. GroenLeven is een van onze kennispartners omdat ze met de poten in de klei staan. De geluiden die GroenLeven hoort en die wij horen, kunnen we goed combineren tot passende oplossingen.”
“‘Iedereen Stroomopwaarts’ is ook echt bedoeld om te helpen. We kunnen niet alle weerstanden wegnemen, maar het proces wel zo soepel mogelijk laten verlopen. Er zijn altijd tegenstanders, dus we moeten er ook eerlijk in zijn dat het nooit een pijnvrije transitie gaat worden. Dat is ook de boodschap: we moeten het samen doen en taken eerlijk verdelen. Het is niet zonder offers, maar je krijgt er wel veel voor terug.”
Wat heeft de campagne tot nu toe bereikt?
“Waar ik het meest trots op ben, is dat we deze campagne met een groep partijen aandurven. Het is namelijk ook een ongemakkelijk gesprek. We willen en kunnen de protesten niet negeren en willen niet naar het Rijk blijven verwijzen. Dat gaat niet werken. Wij steken onze nek uit en proberen de bezwaren van Nederlanders te vertalen naar oplossingen. Die insteek is cruciaal om recht te doen aan mensen die oprechte en terechte zorgen hebben. Dat we luisteren, zaken proberen op te lossen en een open dialoog voeren, is de grootste verdienste van dit project.”
Dit artikel verscheen eerder op de website van GroenLeven