Terwijl de rijkste 1% van de wereld bijna tweederde van al het nieuwe vermogen van de afgelopen 2 jaar in zijn zak stak, lijden 820 miljoen mensen honger. Schokkend, maar mogelijk nóg erger is dat onze overheden zelf kiezen voor deze groeiende ongelijkheid, door extreme rijkdom te belonen met lage belastingen. Het goede nieuws: dat betekent ook dat zij het tij kunnen keren. Is het tijd voor een ‘rijkdomsgrens’? Deze cijfers en meer schrijnende feiten vind je in het nieuwe rapport van Oxfam Novib, getiteld ‘Survival of the Richest’. Want het zijn de superrijken die de lachende eerste, tweede én derde zijn. Terwijl honderden miljoenen mensen worstelen met hogere voedsel- en energieprijzen en klimaatverandering mensen uit hun huizen verjaagt, worden de rijken steeds rijker.
Een greep uit de bevindingen rond extreme ongelijkheid:
- Het vermogen van miljardairs steeg met $2,7 miljard per dag, terwijl 1 op 10 mensen hongerlijdt;
- De rijkste 1% stak bijna tweederde van alle nieuwe rijkdom van de afgelopen 2 jaar in hun zak – bijna 2 keer zoveel als de rest van de wereldbevolking;
- Ondertussen zien 1,7 miljard arbeiders de inflatie harder stijgen dan hun lonen
Waarom groeiende ongelijkheid een probleem is
Terwijl veel mensen geld tekortkomen, heeft een klein clubje veel meer geld dan ze nodig hebben. En met dat geld komt macht en invloed. Zo kunnen de grootste bedrijven en de rijkste mensen belastingregels in hun voordeel beïnvloeden, zodat zij relatief minder belasting hoeven te betalen. Belastinggeld dat landen bijvoorbeeld niet aan gezondheidszorg kunnen besteden. Ondertussen gaan de belastingen op goederen en diensten juist omhoog, waardoor de lasten voor gewone mensen groter worden. Ook in Nederland zien we dat de gemiddelde Nederlander meer belasting betaalt over arbeid, dan de allerrijksten over hun vermogens.
Daarnaast is de rijke minderheid met hun overconsumptie in grote mate verantwoordelijk voor klimaatverandering, waar vooral mensen in de kwetsbaarste landen onder lijden.
Kortom: het huidige economische systeem werkt vooral heel goed voor een selecte groep rijke mensen en bedrijven en benadeelt de rest van de wereld.
Waarom we het nu over ongelijkheid hebben
“Wij publiceren deze cijfers niet voor niets vandaag. Deze week komen in het Zwitserse Davos tijdens het World Economic Forum internationale politici, directeurs van grote bedrijven, wetenschappers en journalisten samen. Mensen met macht, die samen bespreken voor welke wereldwijde uitdagingen we staan en hoe we die gaan aanpakken. Zoals extreme ongelijkheid, en meer specifiek: de rol van superrijken in deze groeiende ongelijkheid.”
Pak ongelijkheid aan: tijd voor een rijkdomsgrens
Het goede nieuws: extreme ongelijkheid is niet onvermijdelijk. Ongelijkheid is een beleidskeuze. En de keuze kan ook tégen ongelijkheid zijn, door van het probleem – de superrijken – de oplossing te maken. Al decennia werken we wereldwijd aan het terugdringen van het aantal mensen dat onder de ‘armoedegrens’ leeft. Maar is het niet hoog tijd voor een ‘rijkdomsgrens’? Bijvoorbeeld door mensen die extreem rijk zijn nét even wat meer van hun geld aan de samenleving te laten bijdragen. Een jaarlijkse vermogensbelasting tot 5% voor multimiljonairs en miljardairs wereldwijd levert al genoeg geld om op 2 miljard mensen uit armoede te krijgen en een mondiaal plan te financieren om een eind te maken aan honger. Door welvaart eerlijk te verdelen spreiden we bovendien ook macht en invloed beter. Zo kunnen we extreme ongelijkheid verkleinen.
Belast de superrijken
Oxfam Novib roept regeringen wereldwijd dan ook op tot aanzienlijk hogere belastingtarieven op de vermogens van superrijken:
- Voer een mix van belastingen in die zorgt dat de rijkste 1% bijvoorbeeld tenminste 60% van hun inkomen aan belasting betaalt;
- Kom met een eenmalige solidariteitsbelasting en belasting op excessieve winsten door bedrijven die profiteren tijdens wereldwijde crises;
- Gebruik de belastinginkomsten om ongelijkheid te bestrijden, bijvoorbeeld door te investeren in gezondheidszorg en onderwijs, voedselzekerheid en een eerlijke en duurzame economie.
Vind jij het ook hoog tijd dat de superrijken meer belasting gaan betalen? Zet je handtekening en strijd samen met ons voor een eerlijke verdeling van welvaart.