Voorvrouw Emilia is zichtbaar trots op ‘haar mensen’ bij Spaarne Werkt. In dit participatiebedrijf in het Noord-Hollandse dorpje Cruquius assembleren medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt wekelijks ruim 20.000 Secrid wallets. “Iedereen kan iets”, stelt Emilia. Daarmee vat ze kernachtig samen hoe hier mens en werk met elkaar verbonden worden: waar dat maar mogelijk is, worden de werkzaamheden aangepast aan de mogelijkheden van de medewerkers. Niet andersom.
“Best lastig hoor, die mechaniekjes in elkaar zetten. Probeer het zelf maar eens”, zegt Emilia. “Iwan, leg jij eens uit hoe het moet?” Dat doet Iwan graag. “Dit onderkantje hou je zó”, laat hij zien. “Dan doe je dáár dat veertje in. Dan schuif je dit bovenkantje er zó op dat dit kleine palletje in dat gaatje valt. Zie je? Hij doet het.” Iwan, achter een tafel vol onderdelen, kan het iconische klikmechanisme van Secrid inmiddels razendsnel in elkaar zetten. Hoeveel hij er doet op een dag? “Dat weet ik niet. Heel veel”, zegt hij wat bedeesd.
Aan de overkant van de tafel laat zijn collega en bijna-naamgenoot Ivar zien hoe hij het veersysteem in de aluminium behuizingen plaatst. “Héél voorzichtig”, legt hij uit. “Als je te hard duwt, verbuig je deze palletjes. Dat luistert heel nauw. Ik zeg altijd: je moet je inleven in het materiaal.” “Ja, deze mannen werken hard, hoor”, glundert Emilia. “Iedereen hier werkt hard. Ik ook, Ik heb dit ook allemaal gedaan voordat ik voorvrouw werd. Behalve die mechaniekjes die Iwan doet. Dat kon ik niet.”
Enorme motivatie
Het lijdt geen twijfel: de mensen die bij Spaarne Werkt voor Secrid aan de slag zijn, hebben een enorme motivatie. “Daar kunnen wij nog wat van leren”, vindt Rob van Zijl, teamleider Beschut Werken van deze walletwerkplaats.” Met jarenlange ervaring in het bedrijfsleven stapte Rob in 2008 over naar Spaarne Werkt. Sinds vier jaar runt hij de explosief gegroeide assemblagelocatie voor Secrid.
Inlevingsvermogen en duidelijkheid zijn volgens Rob de belangrijkste kwaliteiten die nodig zijn om leiding te kunnen geven aan een sociale werkplaats. Die had hij blijkbaar van nature in huis, lacht hij. “Het mooie is: iedereen werkt hier voor hun gevoel bij Secrid. Niet bij Spaarne Werkt. Dat is echt een verschil.”
Zeventig medewerkers telt de werkplaats inmiddels. Sommigen voor 12 uur in de week, anderen voor een volledige werkweek. Rob: “Ik ben er flexibel in wanneer ze hun uren maken. Het gaat de ene week wel eens beter dan de andere. Sommige medewerkers hebben moeizame thuissituaties. Er werkt hier bijvoorbeeld een vrouw van wie de dochter vaak ziek is. Dan moet ze weer naar huis om haar op te vangen. Voor iedereen geldt, wat mij betreft: werk wat meer als het kan, en wat minder als het even niet lukt.”
Meebewegen met de mogelijkheden
Dat meebewegen met de mogelijkheden van medewerkers is, zoals gezegd, tekenend. Ook in het assemblageproces is deze aanpak ver doorgevoerd. Secrid kreeg er vorig jaar de Participatieprijs Werkgevers Zuid-Kennemerland voor toegekend. “We zijn constant samen op zoek naar verbeteringen”, vertelt Rob. “We hebben het werkproces zodanig uit elkaar getrokken en op maat gemaakt dat iedereen het kan.” Voor medewerkers die maar met één hand kunnen werken, zijn handige hulpstukken ontwikkeld. Rob, met een ondeugende grijns: “Secrid begint niet meteen te zeuren ‘Wat kost dat dan?’. Ze zijn bereid erin te investeren dat onze medewerkers hun werk goed kunnen doen. Dat scheelt enorm.”
Secrid-ontwerper Misha Meijers mag in dat maatwerkproces niet onvermeld blijven. “Hij kijkt echt mee met de werknemers. Als er een nieuwe machine in gebruik wordt genomen, zoekt hij net zo lang naar aanpassingen en vereenvoudigingen totdat het werk makkelijk uitvoerbaar is.” “Ze luisteren ook goed naar ons”, vertelt voorvrouw Emilia. “Als iets onhandig is en wij hebben een idee hoe dat beter kan, dan wordt het aangepast, als dat kan. En anders verzinnen ze een andere oplossing. ”
Echte specialisten
Nieuwe medewerkers deelt Rob vaak eerst in op de inpakafdeling. “Daar krijg je een indruk van wat iemand kan en wat op dat moment nog niet zo geschikt is. Dit is een leer-werkplek, dus het is de bedoeling dat medewerkers doorstromen. Zo hou je het interessant en afwisselend. We zorgen dat de werkdruk niet te hoog is en dat er niet te veel prikkels zijn. Samenwerking is soms lastig, daar letten we goed op. Maar ze moeten niet bij me komen zeuren. Veel dingen kunnen ze best zelf oplossen. Onze werknemers hebben in het leven al veel teleurstellingen te verwerken gekregen, maar ze zijn niet zielig. En zo moet je ze ook niet behandelen.”
Zelf werkt Rob ook vaak mee. “Dan begrijp je elkaar beter, over en weer.” Hij is ervan overtuigd dat er op een sociale werkplaats niet minder gepresteerd wordt dan elders. “Sterker nog: onze mensen zijn heel sterk op het herhalende stukje in een proces. Het worden echte specialisten. Als er maar een klein detail niet klopt, wordt dat item meteen apart gelegd. Zo filteren ze fouten eruit en is de hoge kwaliteit gegarandeerd.” Er komen vaak mensen van Secrid over de vloer, vertelt hij. “Zij spreken regelmatig hun waardering uit over onze samenwerking. Dat is hier extra belangrijk.”
Tekst: Annelies Roon