Door steden circulair in te richten in plaats van lineair, kan de CO2-uitstoot met 97 procent en de energiebehoefte tot 75 procent worden teruggebracht. Dat blijkt uit internationale scenarioberekeningen van ingenieursadviesbureau Sweco. Een circulaire stadsinrichting gaat uit van het delen van materialen, energie en mobiliteit volgens een optimaal systeem dat de eigendoms- en sectorgrenzen overstijgt. Denk aan restwarmte van datacenters, herbenutten van afval voor compost, autodelen of schoonwaterwinning uit de industrie.

Het nieuwe Urban Insight-rapport, ‘Circular City Transformation’, bevat verschillende berekeningen die inzicht geven in de toegevoegde waarde van circulaire stedenbouw. Zo kan de totale energiebehoefte van de circulaire stad in 2040 nog maar een kwart zijn van de huidige behoefte, mits de gestelde integrale samenwerking wordt aangegaan. Bijvoorbeeld door restwarmte bij lokale voedselproductie in een stad in te zetten voor het verwarmen van 13.000 vierkante meter aan woongebouwen. Of door het benutten van het restafval van de voedselproductie, waardoor een gemiddelde school kan worden voorzien van warmte en elektriciteit. Ook kan circulaire stadsinrichting duurzame mobiliteit (wandelen, fietsen en openbaar vervoer) dermate bevorderen, dat een huishouden van vier personen het autovervoer met 200 kilometer per maand kan verminderen. Dat resulteert in eenvijfde van het huidige autogebruik.

De openbare ruimte als facilitator van innovatie, economie en circulariteit

Het rapport beschrijft daarnaast hoe steden door circulaire stadsplanning koploper kunnen worden in de energie- en klimaattransitie. Aan de hand van acties en voorbeelden geeft de studie concrete handvatten met hoe verschillende systemen slim te combineren zijn. In het rapport zijn drie Nederlandse circulaire voorlopers uitgelicht:

  • Landgoed Wickevoort in Cruquius, met ongeveer 1.000 duurzaam gebouwde woningen. Bewoners delen ruimte, faciliteiten, mobiliteits- en voedselproductievoorzieningen met elkaar.
  • Urban Waterbuffer in Rotterdam, een systeem dat regenwater opvangt via groen in de openbare ruimte, dat ondergronds zuivert en opslaat voor later gebruik.
  • Sweco RECLAIM (Recovery Long-term Asset Inventory Management): een prototype programma dat op basis van machine-learning voorspelt welke herbruikbare bouwmaterialen beschikbaar zijn en gaan komen in de komende 10 jaar.

“Steden staan ​​vandaag de dag voor een dubbele uitdaging, namelijk het halen van klimaatdoelstellingen en tegelijkertijd het uitbreiden. Onze cijfers laten de voordelen zien van een circulaire stadsinrichting die voedsel, biogas en zonne-elektriciteit produceert met enorme energiewinst tot gevolg”, zegt Charlie Gullström, Research and Innovation Strategist bij Sweco in Zweden.