De CO2-uitstoot van de luchtvaartsector omlaag brengen is een lastige opgave. Lastig, maar nodig. Biobrandstof speelt een sleutelrol bij het bereiken van deze doelstelling. Clean Skies for Tomorrow en PwC brengen nu een gestandaardiseerde benadering om niet alleen de luchtvaart CO2-armer te maken, maar ook om consequent en transparant de milieuvoordelen van biobrandstof en biobrandstofcertificaten bij te houden.

‘Een van de problemen van biobrandstof is dat het aanmerkelijk duurder is dan gewone vliegtuigbrandstof’, zegt Karin Meijer, partner ESG Services bij PwC en expert op het gebied van ESG-rapportage. Met de publicatie van de SAFc Emissions Accounting and Reporting Guidelines zetten Clean Skies for Tomorrow (CST) en PwC de volgende stap in de ontwikkeling van een gestandaardiseerde benadering van registratie en rapportage van duurzame vliegtuigbrandstof (Sustainable Aviation Fuel, SAF) en de bijbehorende certificaten (SAFc).

‘Omdat SAFc een nieuwe tool is, beschikken we nog niet over accurate en consistente registratie- en rapportagestandaarden’, aldus Meijer. Hierdoor was het niet aantrekkelijk om gebruik te maken van SAF en was het aandeel biobrandstof minder dan 0,1 procent van de totale vraag naar brandstof.

Richtlijnen voor de boekhouding van koolstofemissies

‘Dat is nu gelukkig voorbij’, zegt Wineke Haagsma, chief sustainability officer bij PwC. ‘Dit nieuwe rapport, dat voortkomt uit ons partnerschap met het World Economic Forum en het CST-initiatief, bevat richtlijnen voor de registratie van koolstofemissies. Dit is cruciaal om langetermijninvesteringen te kunnen aanboren en inzicht te krijgen in hoe SAF-credits in de accountancyrichtlijnen kunnen worden geïntegreerd.’

‘Vorig jaar kwamen we met het concept en dit jaar maken we het met deze nieuwe richtlijnen mogelijk om concrete actie te ondernemen. Ik ben er daarom van overtuigd dat deze ontwikkelingen en deze mijlpaal een grotere impuls zullen geven aan het gebruik van biobrandstof’, zegt Haagsma.

Om het gebruik van SAF te stimuleren, helpt CST de luchtvaartsector om meer vraag naar biobrandstof te genereren. Samen met partners heeft CST een marktgebaseerd mechanisme ontwikkeld waaraan meer marktdeelnemers kunnen bijdragen. Dat kan de hoge prijs uiteindelijk omlaag brengen en de SAF-markt laten groeien.

Tijd om waardeketens te verduurzamen

‘Om de schaal te vergroten moet de markt duidelijkheid hebben over het correct en consistent registreren en rapporteren van SAF en SAFc. Deze helderheid is essentieel, omdat we niet willen dat de milieuaspecten van SAF bijvoorbeeld per ongeluk twee of drie keer worden meegeteld’, aldus Sohaib Arshad, manager binnen het ESG-team van PwC dat zich bezighoudt met klimaatverandering en duurzaamheidsrapportage. Het SAFc-marktmechanisme, dat sterk lijkt op de bestaande virtuele registratiemethode van het Energy Attribute Certificate (EAC), staat voor de milieuaspecten van een ton ongemengde biobrandstof.

Onder luchtvaartmaatschappijen is er veel vraag naar concrete oplossingen voor dit probleem, zowel voor zakenreizen als voor vracht. Biobrandstofcertificaten kunnen daarbij helpen. Door de productie van biobrandstof sneller op te voeren worden meer marktdeelnemers in staat gesteld hun waardeketens koolstofarmer te maken. Dit marktmechanisme geeft consumenten een tool in handen om de opkomende SAF-markt een duidelijk signaal te geven dat er wel degelijk vraag naar is.

Gebruik van SAF en SAFc vereist nauwkeurige boekhouding én rapportage

Duurzame brandstof, het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. ‘Niet vliegen zou uiteraard de beste oplossing voor het milieu zijn’, geeft Haagsma meteen toe. Meijer is het daarmee eens: ‘Het is een dilemma, omdat een wereldeconomie zonder vliegtuigen en luchtvaart moeilijk voor te stellen is. Daarom moeten we alles op alles zetten om de duurzaamste keuzes binnen bereik te brengen.’

Om SAF en SAFc te kopen en te gebruiken heb je een accurate registratie en rapportage nodig. Standaarden voor de registratie van broeikasgasemissies bestaan al en vormen momenteel de basis voor registratie en rapportage. Maar omdat SAFc een nieuwe registratie- en rapportagetool is, worden nu kleine wijzigingen in bestaande registratiemethoden voorgesteld. Die wijken af van de huidige praktijk, zodat accuraat en consequent rekening kan worden gehouden met de specifieke kenmerken ervan.

Twee belangrijke redenen waarom een correcte registratie zo belangrijk is om te komen tot een net-zero-luchtvaartsector:

  • Voorkomen moet worden dat SAF-certificaten dubbel of meermaals worden geregistreerd, waardoor een gebrek aan transparantie en traceerbaarheid kan ontstaan. Dit kan het vertrouwen van stakeholders ondermijnen.
  • Gestandaardiseerde registratie- en rapportagepraktijken kunnen risico’s in de markt voor SAF-certificaten verkleinen. Deze zorgen ervoor dat aan gebruikers van SAF en SAFc correcte en evenredige emissies en reducties worden toegewezen.

Instructies voor stakeholders in de luchtvaartsector

Omdat er veel belangstelling voor SAF en SAFc is, keek de luchtvaartsector reikhalzend uit naar een gestandaardiseerde registratie- en rapportagemethode. Stakeholders zijn het erover eens dat een dergelijk kader het mogelijk maakt om kosten te delen, investeringen in productiecapaciteit te bevorderen en daarmee het gebruik van hernieuwbare brandstoffen te stimuleren.

De voorgestelde registratie- en rapportagerichtlijnen binnen de nieuwe richtlijnen voor 2022 moeten als leidraad fungeren voor technische professionals zoals emissie-inventarisspecialisten, accountants, brandstofleveranciers en zakelijke inkopers van SAF en SAFc. Ze bevatten gedetailleerde, stapsgewijze instructies voor stakeholders in de hele luchtvaartsector, onder meer over inventarislimieten, registratie- en rapportagemethoden en rekenvoorbeelden. De instructies zijn ook bedoeld voor stakeholders aan afnemerszijde, waaronder SAF-leveranciers, luchtvaartmaatschappijen, zakenreizigers, eigenaren en exploitanten van privévliegtuigen en vrachtvervoerders.

Een andere registratiestandaard is absoluut nodig

Het Greenhouse Gas Protocol (GHGP) en het Science Based Targets Initiative (SBTi) gaan in op een groot aantal aspecten van SAF- en SAFc-registratie. Daarom wordt in de richtlijnen voor SAFc-registratie en -rapportage actief gebruikgemaakt van bestaande standaarden.

‘Klanten vragen ons waarom er een aanvullende richtlijn nodig is, bovenop de bekende standaarden’, zegt Haagsma. ‘De CST-registratie- en rapportagerichtlijnen zijn bedoeld om de bestaande standaarden op dit vlak aan te vullen en ze vollediger, relevanter, transparanter, consistenter en accurater te maken. Samen met andere leden van het CST-initiatief werken we eraan om SAFc te integreren in de bredere richtlijnen en kaders voor emissierapportage voor bedrijven. We hopen dat deze richtlijnen de onzekerheid op de markt wegnemen en zorgen voor meer duidelijkheid en afstemming.’

Meijer en Arshad zijn blij met de nieuwe ontwikkelingen, omdat door SAFc meer partijen – ook bedrijven die bij hun activiteiten geen brandstof gebruiken – kunnen bijdragen aan het koolstofarmer maken van de luchtvaart. Arshad: ‘Voor bedrijven in de dienstensector, bijvoorbeeld, is dit de enige praktische manier om een wezenlijke bijdrage te leveren aan het koolstofarmer maken van de luchtvaart. Dat is een hele vooruitgang.’