Onderzoek Greenpeace: 'Plastic massaal gedumpt in andere landen'

Daar sta je dan, met je goede intenties bij de plastic recycle-bak. Maar wat gebeurt er nadat jij je plastic afval netjes gescheiden achterlaat? Onderzoek van Greenpeace laat zien dat er een goede kans is dat dit massaal (en illegaal) wordt gedumpt in Turkije. De resultaten onderstrepen maar weer eens dat recyclen geen oplossing is voor het plastic probleem: de wegwerpcultuur moet echt veranderen.

Greenpeace deed in Noordwest-Turkije onderzoek naar illegaal gedumpt plastic. Ze vonden afval langs de weg, in velden en rivierbeddingen, vaak gedeeltelijk verbrand. Medewerkers en vrijwilligers van Greenpeace turfden wie het plastic heeft gemaakt en waar het vandaan kwam.

Opvallend veel plastic kwam uit Engeland en Duitsland. Er is ook plastic van Nederlandse herkomst gevonden. De Plastic Soup Foundation kwam onlangs met onderzoek waaruit blijkt dat Nederland in de EU de grootste exporteur is van plastic afval naar andere landen.

Turkije is Europa’s grootste stortplaats voor plastic afval

“Elke dag komen er vanuit Europa ongeveer 241 vrachtwagenladingen plastic afval naar Turkije”, vertelt Nihan Temiz Ataş van Greenpeace Mediterranean. “Voor zover we kunnen zien aan de hand van de gegevens uit het veld, blijven we Europa’s grootste plastic afvalstortplaats.”

Meike Rijksen, plastic expert bij Greenpeace Nederland: “Dit is een ecologische ramp. Bedrijven en overheden moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen plastic afval in plaats van dit te dumpen in andere landen.”

Greenpeace doet onderzoek naar plastic afval

Dit is niet de eerste keer dat we onderzoek doen naar plastic afval. Onderzoek is het fundament van acties en campagnes van Greenpeace. In 2019 organiseerden we wereldwijde opruimacties. Tijdens deze acties telden medewerkers en vrijwilligers welk bedrijfslogo het meest voorkwam in de bergen wegwerpplastic.

Na zo’n 239 opruimacties in 42 landen werd duidelijk: Unilever, Coca-Cola en Nestlé zijn de grootste vervuilers. En nu we dit weten, kunnen we hen ook direct op hun gedrag aanspreken. Dit deden we eerder met de Plastic Monster Ship Tour. We voeren van Rotterdam naar Zwitserland met aan boord een gigantisch monster van wegwerpplastic.

Greenwashing

Dat onderzoek en actie hard nodig is, blijkt maar weer. Anders zou je nog geloven dat we de goede kant opgaan met ons plastic afval. Grote bedrijven als Unilever, Coca Cola en Nestlé doen er alles aan om hun imago groen te wassen. Ze proberen consumenten ervan te overtuigen dat zij hart hebben voor de groene zaak.

Coca-Cola stelt bijvoorbeeld dat 90% van de flessen recyclebaar zijn. Dat klinkt geweldig, maar het betekent helemaal niks: van al het plastic op aarde werd maar 9 procent daadwerkelijk gerecycled. Een veel groter deel wordt verbrand of belandt in de natuur, zoals in Turkije.

“Om de plastic-crisis op te lossen, moeten wereldwijde vervuilers zoals Coca Cola, Pepsi, Nestlé en Unilever investeren in producten zonder verpakking. In de supermarkt kopen we nog steeds driedubbel verpakte producten. Dat moet echt anders”, vertelt Meike Rijksen.

Verbod op wegwerpplastic

De wegwerpcultuur stoppen en de plasticproductie terugschroeven. Verminderen: dat is wat écht noodzakelijk is. Maar op bedrijven zelf kunnen we niet rekenen. Bedrijven nemen te weinig verantwoordelijkheid en investeren niet genoeg in oplossingen.

Wetgeving biedt wél een oplossing. Sinds 2021 geldt een verbod op een aantal plastic wegwerpartikelen in de EU, zoals bordjes en bestek. En vanaf 2024 mogen er geen wegwerpbekers en -maaltijdverpakkingen verkocht worden in de horeca, op festivals of op kantoor.

Op 1 juli 2022 voerde India een verbod in op het gebruik van 19 soorten wegwerpplastic, waaronder plastic drinkbekers en rietjes. India is met 1,4 miljard consumenten een van de grootste markten ter wereld. Dat is fantastisch nieuws en een grote stap in de strijd tegen wegwerpplastic.

Maar we zijn er nog niet

Ondanks deze maatregelen hoef je maar de supermarkt in te lopen om te zien: er is nog een lange weg te gaan. Nu is het aan overheden. Zij moeten wetten invoeren die grote plastic producenten dwingen écht minder plastic te produceren. Zodat de natuur en de bevolking van andere landen zoals Turkije niet de dupe worden van gedumpt plastic afval.

Greenpeace blijft actievoeren om overheden en bedrijven te overtuigen dat we af moeten van de wegwerpcultuur. Jij kunt meedoen door de petitie te tekenen.