Quicargo heeft onderzoek gedaan naar overheidssubsidies voor elektrische vrachtwagens, hoe dit er in de toekomst uit gaat zien en wat de rol van transportbedrijven zelf is. Uit het onderzoek blijkt:
- De subsidiepot voor etrucks van de overheid is ontoereikend geweest, deze is binnen één dag met 259% overschreden.
- Het doel van de overheid om in 2050 alle trucks in Nederland elektrisch te laten rijden is erg hoog gegrepen, vooralsnog is het subsidiebudget ontoereikend. Ook moet er enorm veel geïnvesteerd worden tussen 2025 en 2050 (zie grafiek in de samenvatting).
- Er zijn veel uitdagingen voor verduurzaming binnen de transportsector, onder andere: de oorlog in Oekraïne, toenemende brandstofkosten, ontoereikende budgetten en krapte op de arbeidsmarkt.
- Als er volgend jaar weer €13,5 miljoen aan subsidie vrij komt, is de conclusie nu al dat dit niet voldoende zou zijn, helemaal niet op de lange termijn. Dan zit je na tien jaar op €135 miljoen van de benodigde €3,7 miljard. En er is in totaal minimaal €11,2 miljard nodig aan subsidie om het doel van 2050 te bereiken.
- Meer perspectief en concretere plannen vanuit de overheid zullen wel bijdragen aan het concretiseren van plannen bij transportbedrijven. Zo kunnen ze zich voorbereiden op een groenere toekomst. Daarnaast moeten transportbedrijven zelf ook meer initiatief nemen en duurzame keuzes maken, ondanks dat dit betekent dat ze meer moeten investeren.
Samenvatting
De subsidiepot voor elektrische vrachtwagens van de overheid (vrijgegeven op 6 mei 2022) was binnen een dag op en ook nog eens met 259% overschreden. Het doel van de overheid is om al het wegverkeer in 2050 volledig uitstootvrij te laten rijden. Dit is een mooi doel, de vraag is alleen hoe dit doel bereikt gaat worden. Want als er wel animo is voor subsidie, maar de subsidie vooralsnog ontoereikend is, kan men daar niet op rekenen.
Er zijn sowieso al grote uitdagingen binnen de transportsector, zo heeft (ook) deze sector te maken met de oorlog in Oekraïne, toenemende brandstofkosten, ontoereikende budgetten en krapte op de arbeidsmarkt. Bovendien zijn transportbedrijven argwanend naar elkaar, er wordt nog niet optimaal samengewerkt om de gehele sector te verduurzamen.
De stap voor Nederland is enorm als je kijkt naar de doelen van de overheid voor 2025 en 2050. In 2025 moeten er namelijk 1000 elektrische vrachtwagens rijden en in 2050 moet alles elektrisch zijn. Dit betekent dat er in 25 jaar een enorme groei moet komen die voor 100% moet slagen. Ervan uitgaande dat er 160.000 vrachtwagens blijven rijden in Nederland, dus zonder groei (wat eigenlijk al niet realistisch is), is de stap naar 100% elektrische vrachtwagens enorm.
In vergelijking met de buurlanden zit Nederland ertussenin. In Nederland rijden er op dit moment zo’n 200 elektrische vrachtwagens tegenover 160.000 reguliere vrachtwagens. In Duitsland rijden er zo’n 3,5 miljoen reguliere vrachtwagens geregistreerd en zo’n 32.210 elektrische vrachtwagens. Dat betekent dat bijna 1% (0,92%) elektrisch is. Kijkend naar Nederland zitten we op zo’n 0,13% (200 op de 160.000). In België is het aantal elektrische vrachtwagens schokkend laag. Er rijden zo’n 64.700 reguliere vrachtwagens waarvan er maar ongeveer 10 elektrisch zijn! Dat komt neer op 0,015%.
Om alle vrachtwagens elektrisch te laten rijden in Nederland in 2050, moet er in totaal een subsidiebudget komen van ten minste €11,2 miljard, uitgaande van 160.000 vrachtwagens (zonder enige groei de komende jaren). Als er €35 miljard aan totale verduurzaming is begroot voor tien jaar, betekent het dus dat er van dit bedrag zo’n €3,7 miljard per tien jaar vrij moet komen voor de transportindustrie om te verduurzamen. Als er volgend jaar weer €13,5 miljoen aan subsidie vrij komt, is de conclusie nu al dat dit niet voldoende zou zijn, helemaal niet op de lange termijn. Dan zit je na tien jaar op €135 miljoen van de benodigde €3,7 miljard.
Het is wel aannemelijk dat de subsidiepot per jaar verhoogd zal worden, maar er zijn dus echt grote stappen nodig om te voldoen aan de eigen doelen van de overheid en dus ook de vraag vanuit de markt. Meer perspectief en concretere plannen vanuit de overheid zullen wel bijdragen aan het concretiseren van plannen bij transportbedrijven. Zo kunnen ze zich voorbereiden op een groenere toekomst.