In 100 jaar tijd nam in Nederland de woonoppervlakte spectaculair toe. Van gemiddeld zo’n 10 m2 naar 65 m2 per bewoner. Terwijl er als we duurzamer willen leven veel winst te behalen is wanneer we per individu juist met minder vierkante meters genoegen nemen. Dat betekent kleinere woningen bouwen én efficiënter gebruikmaken van onze ruimtes en spullen. De Volksbank, die streeft naar een afname van de CO2-uitstoot en een klimaatneutrale balans in 2030, liet daarom onderzoeken hoe ‘deelbereid’ Nederlanders zijn. Hieruit blijkt dat de ‘deelbereidheid’ van zowel spullen als leefruimte anno 2022 nog zeer gering is. Zo wil bijvoorbeeld 17% van de ondervraagden nooit spullen delen met anderen. Slechts een tiende is waarschijnlijk bereid om spullen te delen met onbekenden.

“De geringe deelbereidheid van spullen en ruimtes verrast mij niet. Maar is wel jammer”, aldus Beatrice Augrandjean, adviseur Duurzaam Wonen bij de Volksbank. “Wij willen juist voor iedereen een duurzame woonomgeving. Een leefomgeving waarin ook toekomstige generaties duurzaam en met veel plezier kunnen wonen. Daarom ondersteunen we woningeigenaren bij het verduurzamen van hun woning. En we roepen het kabinet en gemeenten op meer aandacht te schenken aan woningsplitsing om het woningtekort sneller aan te pakken. Ook zijn wij enthousiast sponsor van het duurzame huis van de toekomst. Een project, uitgevoerd door studenten van de TU Eindhoven, waar iedereen kan zien en ervaren hoe je én fijn én duurzaam kunt wonen. Het huis geldt als inspiratiebron voor woningbouwers en woningeigenaren omdat het in de praktijk laat zien dat duurzame en eerlijke materialen minstens zo goed bruikbaar zijn en bovendien vele malen beter uitpakken voor de wereld. Bovendien kan iedereen in het huis kennis maken met een woonvorm waarbij bewoners voorzieningen en ruimtes delen en een hypermodern energiezuinig systeem de temperatuurregulatie verzorgt.”

Top 5 producten of diensten die men bereid is te delen

1. Tuin- of klusgereedschap (60%)
2. Abonnement op digitale diensten als Netflix of YouTube Premium (49%)
3. Barbecue (41%)
4. Aanhanger (38%)
5. Abonnement op fysiek product als krant of maaltijdbox (38%)

In de ranglijst van spullen die mensen nooit zouden delen staan de computer, laptop en tablet bovenaan. Hoog scoren ook de wasmachine, de droger en de koelkast. Bijna de helft van de mensen wil deze huishoudelijke apparaten niet delen met anderen. De auto neemt de 4e plaats in.

Duurzaamheidargument

De motieven wél spullen met anderen te willen delen zonder vergoeding, zijn uiteenlopend. Ruim zes op de tien geeft aan graag anderen te helpen. Voor bijna de helft van de ‘spullendelers’ is duurzaamheid een argument, want door te delen, zijn er minder spullen nodig. Dit argument is het sterkst bij mensen die in een zeer stedelijk gebied wonen (54%) ten opzichte van mensen die landelijk wonen (38%). Bijna vier op de tien meent dat delen ook goedkoper is. Het kan helpen wanneer ze zelf in de toekomst wat nodig hebben. En ze vinden het netjes om te doen.

Zuinig op eigen spullen

Het grootste bezwaar bij het delen van spullen, is de angst dat ze kapot gaan (61%). Vooral jongeren vrezen (82%) dat uitgeleende spullen kapot gaan. Daarnaast vinden mensen het niet fijn om hun spullen terug te moeten vragen wanneer ze deze nodig hebben. Van alle ondervraagden heeft 15% slechte ervaringen met het delen van spullen.

Leefruimtes delen

Het delen van leefruimtes en voorzieningen scoort nog lager dan spullen delen. Ongeveer een vijfde van de ondervraagden is bereid het terras, de tuin, moestuin of eigen parkeerplaats te delen. Echter, slechts 5% is bereid een keuken, bad- of woonkamer te delen. Terwijl bijna de helft (47%) van de Nederlanders er niet over piekert om welke ruimte of voorziening dan ook met anderen te delen. Als grootste bezwaar wordt genoemd: ‘Ik ben gehecht aan mijn privacy’ (64%) gevolgd door ‘Ik wil de verantwoordelijkheid niet delen’ (43%). Ruim een derde vreest niet over de eigen ruimtes te kunnen beschikken wanneer men deze nodig heeft. Jongeren daarentegen staan beduidend positiever tegenover het delen van ruimtes en voorzieningen. Het zijn ook de jongeren die veelal recent ervaring hebben met het delen van leefruimte, bijvoorbeeld omdat ze in een studentenhuis wonen of hebben gewoond.

Deeleconomie draagt bij aan leefbaarheid

TrendStrateeg Lieke Lamb van het Future Expertise Center: “Verandering gaat altijd gepaard met weerstand en aarzeling. Maar als het letterlijk in onze levenssfeer komt, moeten we helemaal wennen aan het idee. Met de realisatie dat dingen anders kunnen en wellicht zelfs moeten, zie je een mooie zoektocht ontstaan naar creatieve woonoplossingen. De deeleconomie is al jaren in ontwikkeling en kan tot op zekere hoogte bijdragen aan onze leefbaarheid en duurzaamheid.”

Huis van de toekomst in Eindhoven

Het ‘duurzame huis van de toekomst’, dat de Volksbank met volle overtuiging ondersteunt, is een zelfstandige woning die gedeeld wordt door twee huishoudens. Naast privé-vertrekken is er een gemeenschappelijke keuken annex kleine leefruimte. Keukenapparatuur, de wasmachine en bijvoorbeeld kookspullen zijn gedeeltelijk voor gemeenschappelijk gebruik. Op het dak is er een terras met daktuin voor gezamenlijk gebruik. Het huis, ontworpen door studenten van de TU Eindhoven, heeft bovendien slimme snufjes die de bewoners inspireert om te leren duurzamer te leven. Tachtig procent van de gebruikte materialen is of kan later worden hergebruikt. Dit duurzame huis is vanaf najaar 2022 te bekijken in Eindhoven.

Foto: Emma Driesse en Marianna Angelini, studenten van de TU Eindhoven, bij het luik in het duurzame huis van de toekomst, dat eenmaal geopend, de woning met de keuken voor gezamenlijk gebruik verbindt.