Minister Verburg heeft vorig jaar in de nota ‘Duurzame Veehouderij’ aangegeven dat de veehouderij in 2023 in Nederland ‘in alle opzichten duurzaam’ zal zijn. Dat betekent een economisch renderende veehouderij waarin dierenwelzijn en diergezondheid uitstekend zijn en milieu en natuur geen schade wordt berokkend. De minister geeft aan dat daarvoor een duurzaamheidssprong nodig is en dat systeeminnovaties daarbij cruciaal zijn. Het ministerie van LNV ondersteunt bijvoorbeeld onderzoek, geeft financiële steun voor investeringen en biedt fiscale stimuleringsmaatregelen.
‘Kracht van Koeien’ biedt vier ontwerpen die melkveehouders en het bedrijfsleven kunnen gebruiken als springplank naar een meer duurzame veehouderij. De ontwerpen laten zien dat een beter welzijn en gezondheid van de koe mogelijk is: 95% van de maximaal haalbare welzijnsscore en twee keer zo lange levensduur (negen jaar). De ontwerpen zijn economisch concurrerend, zowel voor de grote melkproducent als voor de boer die nicheproducten maakt. De ammoniak-emissie kan met 75% worden teruggedrongen. Er wordt een substantiële reductie van broeikasgassen gerealiseerd (50-75%). Er hoeft minder kunstmest fosfaat (tot 90% minder) gebruikt te worden. Verder is de ecologische voetafdruk van (kracht-)voederproductie een stuk lager omdat restproducten uit de buurt worden benut. De onderzoekers verwachten een goede bedrijfscontinuïteit, arbeidsflexibiliteit en meer arbeidsvreugde voor de boer. Daarnaast zijn er ontwerpen die goed passen rond Natura 2000 gebieden of in randstedelijk gebied.
De ontwerpen zijn geen blauwdruk: ze maken duidelijk dat een duurzame melkveehouderij mogelijk is, als we bereid zijn een omslag te maken in denken en doen.
Dat betekent: de koe de ruimte geven om in haar behoeften te voorzien, mineralen als producten in plaats van als afval beschouwen, kapitaal, arbeid en functies delen, en de bodem als productief ecosysteem beschouwen. Deze ontwikkeling kost tijd en is niet alleen een kwestie van slimme technologie.
Kracht van Koeien is één van de projecten Ontwerpen voor Systeeminnovatie. Behalve voor koeien, worden ook duurzame systemen ontworpen voor kippen en varkens. Eerdere projecten voor vleesvarkens (Comfort Class) en legkippen (Het Rondeel en De Plantage van het project Houden van Hennen) hebben al laten zien dat dergelijke ontwerpen leiden tot beweging in de sector. Het ontwikkelingspad naar realisatie kost tijd, kennis en energie en vergt de inzet van veel verschillende partijen, niet alleen van boeren.