Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en de energietransitie zijn belangrijke speerpunten van de gisteren (1 juli) gepresenteerde Nota Deelnemingenbeleid. In deze nota zet minister Kaag van Financiën de koers en visie uit ten aanzien van de deelnemingen van de staat die belangrijk zijn voor de borging van het publieke belang. Meer dan voorheen staat dat publieke belang centraal.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Minister Kaag: “Het kabinet verwacht van deelnemingen dat zij een voorbeeldrol vervullen in hun eigen sector bij het nastreven van een positieve impact op mens, maatschappij en klimaat.” Dit betekent dat deelnemingen ambitieuze doelen moeten stellen op de thema’s klimaat en milieu, veilige werkomgeving, mensenrechten en financiële transparantie en anti-corruptie. Het ambitieniveau van de deelnemingen op MVO wordt periodiek getoetst.
Naast het verhogen van de ambitie op het gebied van MVO verwacht de minister meer aandacht voor zaken die de werknemer van de staatsdeelneming direct raken, zoals acceptabele arbeidsvoorwaarden en een leefbaar loon. De minister verwacht op deze thema’s van de deelnemingen een voorbeeldrol. Ook vraagt ze aandacht voor diversiteit.
Investeringen in de energietransitie
Op het vlak van investeringen verwacht de minister een voorbeeldrol van de deelnemingen op MVO-gebied. De investeringsvoorstellen van de deelnemingen worden getoetst op publiek belang, financiële rendabiliteit en risico’s. Anders dan voorheen wordt ook gekeken of de investeringen in lijn zijn met de MVO-doelstellingen. Voor investeringen in de energietransitie wordt breder gekeken naar de risico-rendementsafweging. Eventuele maatschappelijke gevolgen van het niet doorgaan van een investering worden meegewogen in de besluitvorming.
Op het vlak van branchevreemde en buitenlandse activiteiten trekt de minister een duidelijke lijn. “Activiteiten die alleen een winstoogmerk hebben en niet ondersteunend zijn aan de publieke belangen of gelieerd zijn aan de Nederlandse kernactiviteiten, kunnen in principe niet op mijn goedkeuring rekenen.”
Diversiteit
Het kabinet vindt het tevens van belang dat de samenstelling van een raad van bestuur en een raad van commissarissen divers en evenwichtig is. De staat als aandeelhouder wil hier een positieve bijdrage aan leveren door hierover het gesprek aan te gaan met de deelnemingen.
Staatsdeelnemingen zijn bedrijven waar de staat aandeelhouder is. Het gaat om bedrijven die een groot publiek belang dienen. Zo spelen deelnemingen een belangrijke rol bij de borging van publieke belangen als de bereikbaarheid van Nederland, de leveringszekerheid van energie en de concurrentiekracht van de Nederlandse economie. Voorbeelden zijn Schiphol, NS, Havenbedrijf Rotterdam, TenneT en Gasunie. De staat als aandeelhouder gaat niet over de dagelijkse bedrijfsvoering van deze ondernemingen, dat is aan de deelnemingen zelf. Maar als aandeelhouder heeft de staat in belangrijke mate invloed.
