Bodem
De turbulentie op de beurzen blijft maar door gaan. Onlangs bleek dat ook ING het niet droog hield. Iedereen vraagt zich langzamerhand af, waar de bodem ligt.
De zere plek
Al Gore was vorige week even in Nederland en legde de vinger genadeloos op de zere plek: de korte termijn focus van iedereen in ons huidige economische systeem legt onbetaalde rekeningen neer voor toekomstige generaties. Dat is fout gegaan.
Onbetaalde rekeningen
Die onbetaalde rekeningen liggen nu plotseling alsnog op ons bordje. Stom, maar even onontkoombaar als het voorspelbaar was. We leefden op te grote voet, we betaalden te lage prijzen en we dachten dat dat normaal was.
Lange termijn
Al Gore bepleit een economisch systeem dat consequent en zichtbaar de lange termijn effecten van ons huidig economisch handelen onmiddellijk in ‘rekening’ brengt. Hij noemt dat een ‘sustainable economic system’.
Duurzaam
Een economie waarin de kosten van milieuvervuiling volledig en onmiddellijk in rekening worden gebracht. Een economie waarin uitputting van energie en grondstoffen volledig moet worden gecompenseerd met investeringen in duurzame energiebronnen en technologie om grondstoffen ‘cradle to cradle’ in het productiesysteem te houden. Een economie waarin we eerlijke prijzen betalen voor producten uit China en India en de perversiteit van ‘aantrekkelijke derderwereldprijsjes’ uit de weggaan in plaats van toe te juichen.
Ver
Kortom een duurzame economie met oog voor de belangen van iedereen nu en op de lange termijn. En daar zijn we dus ver vanaf op dit moment. We voelen nu allemaal de directe pijn van dalende aandelenkoersen, hoge energie- en grondstofprijzen en dalende waarden van onze huizen en pensioenvoorzieningen.
Op zijn kop
Het systeem moet wat Al Gore betreft totaal op zijn kop. Zijn analyse is kort en krachtig. De huidige bonusregelingen belonen managers die op korte termijn winst maken, maar niet verantwoordelijk zijn voor de lange termijn effecten van hun beslissingen.
Hypes
Het kwartaalcijferfetisjisme dwingt bestuurders korte termijn resultaten te realiseren en onzichtbare rekeningen onbetaald naar de toekomst door te schuiven. En burgers concurreren met elkaar in korte termijn hypes van hebberig consumentisme in plaats van kwaliteit van leven.
Basis
We moeten weer terug naar de basis: kwaliteit en continuïteit zijn dan de sleutelwoorden, en niet kwantiteit en snelle behoeftenbevrediging. De theorie van sustainability biedt ruime mogelijkheden om op een nieuwe manier economie te gaan ontwikkelen.
Zure appel
Een economie gebaseerd op nieuwe technologie voor duurzame energie, duurzaam bouwen, duurzame mobiliteit, duurzaam eten. Een economie waarin kwaliteit van leven voorop staat. Innovaties van technologie en innovaties in onze manier van leven; dat zal allemaal ontzettend uitdagend zijn. Het wordt echt weer leuk, vernieuwend en aantrekkelijk, maar eerst zullen we door de hele zure appel van nu heen moeten bijten.
Gerard Keijzers
Hoogleraar Duurzaam Ondernemen
Directeur van het Nyenrode Center for Sustainability Business Universiteit Nyenrode