Meer dan 40 grote Nederlandse internationaal opererende concerns omarmen de nieuwe Tax Governance Code die vandaag door VNO-NCW wordt gepresenteerd. Het gaat om een grote groep beursgenoteerde bedrijven (o.a. 20 van de 25 AEX-bedrijven). Ook enkele prominente niet-beursgenoteerde coöperaties en familieondernemingen omarmen de nieuwe code. De Tax Governance Code vloeit voort uit de nieuwe koers van de ondernemersorganisatie (‘Ondernemen voor brede welvaart’). De komende tijd gaan meer ondernemingen aansluiten.
Unieke stap in de wereld
Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: ‘Deze bedrijven zien belasting als een belangrijke bijdrage aan de samenlevingen die hun bestaan mogelijk maken. De grote meerwaarde van deze ambitieuze nieuwe code is dat het gaat leiden tot veel meer transparantie over het fiscale gedrag en de belastingen die bedrijven afdragen. Maar bijvoorbeeld ook welke tax-incentives ze gebruiken. Transparantie is een absolute voorwaarde voor het krijgen en houden van vertrouwen. Dat vertrouwen is essentieel, omdat bedrijven een cruciale rol spelen als motor van de economie en in het oplossen van de grote vraagstukken in onze samenleving. Transparantie over de belastingpositie van bedrijven helpt ook in het vergroten van het vertrouwen in het belastingstelsel. Dat is belangrijk om polarisatie te voorkomen. Internationaal is deze stap echt uniek. Wij kennen geen andere landen die dit zo doen. We lopen daarmee voorop en deze groep bedrijven toont leiderschap en zet een prachtige extra stap waar ik trots op ben.’
Code sluit aan bij internationale ontwikkelingen
De nieuwe Code is opgesteld in samenspraak met ondernemingen die samen een groot deel van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven vertegenwoordigen. Er is daarbij gebruik gemaakt van onder meer inbreng vanuit de vakbeweging, NGO’s, belastingexperts en wetenschappers. Bij het opstellen golden bestaande initiatieven (zoals de B-Team Responsible Tax Principles en de Global Reporting Initiative) als ondergrens. De nieuwe Code is ambitieuzer, bijvoorbeeld waar het gaat om het inzichtelijk maken van alle belastingafdrachten per land. Maar ook over het gebruik van tax-incentives en dat geen gebruik wordt gemaakt van zogenaamde belastingparadijzen voor belastingontwijking.
De lat ligt hoog
‘We leggen de lat bewust hoog. Geen van de deelnemende bedrijven voldoet nog volledig aan alle eisen. Daarmee dagen de deelnemende ondernemingen zichzelf uit om verder te blijven verbeteren’, aldus Thijssen. ‘Bedrijven nemen hun verantwoordelijkheid en geven steeds meer uitleg over hun belastingpositie en afdrachten. Die transparantie helpt het debat over belastingen verder en draagt bij aan het versterken van het vertrouwen in het belastingstelsel.’
De onderdelen van de code
1. Er wordt een duidelijke belastingstrategie en -principes gepubliceerd. Belastingen zijn een bijdrage aan de samenleving en een middel voor sociaaleconomische cohesie, duurzame groei en welvaart op de lange termijn.
2. Er is een duidelijke governance structuur met de board in de hoofdrol en bijvoorbeeld audits op de naleving. Belastingen zijn een essentieel onderdeel van MVO.
3. Fiscale naleving; de deelnemers houden zich niet alleen aan de letter maar ook aan het doel en de strekking van de (lokale) belastingwetten.
4. De structuur van de onderneming wordt bepaald door commerciële overwegingen, die passen bij de bedrijfsactiviteiten (met reële aanwezigheid). Er wordt geen gebruik gemaakt van belastingparadijzen voor belastingontwijking.
5. De relatie met (lokale) belastingautoriteiten is gestoeld op wederzijds respect, transparantie, vertrouwen en constructieve samenwerking.
6. De onderneming publiceert over alle afgedragen belastingen per land, en bijvoorbeeld ook over het gebruik van tax-incentives.
Comply or explain
Met de Code ontstaat een helder en transparant systeem waarin toezicht op belastingbeleid en het afleggen van verantwoording duidelijk gewaarborgd is. De code gaat -net als de bekende corporate governance code- uit van het ‘comply or explain’-principe. Hiermee leggen bedrijven verantwoording af als ze niet of nog niet kunnen voldoen aan elementen uit de code. Hierdoor kunnen stakeholders in dialoog met bedrijven en krijgen journalisten en andere geïnteresseerden veel beter inzicht in de fiscale positie van ondernemingen en de bijdrage die zij leveren aan de samenlevingen waar ze actief zijn.