Een gedegen ESG-strategie is noodzakelijk voor bedrijven die vanaf 2023 moeten rapporteren in overeenstemming met de nieuwe EU Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dat is het geval wanneer je als bedrijf voldoet aan twee van de drie volgende criteria: je organisatie heeft meer dan 250 werknemers in dienst, een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro en/of genereert meer dan 40 miljoen euro aan netto-omzet. Deze nieuwe rapportagestandaard heeft het potentieel een gamechanger te worden met betrekking tot transparantie, vergelijkbaarheid, relevantie en aansprakelijkheid van bedrijven op het gebied van ecologische, sociale en governance (ESG) criteria. In dit artikel werpen we een korte blik op het nieuwe CSRD-raamwerk, vertellen we je wat het zo onderscheidend maakt en gaan we in op de kansen en gevolgen voor jouw organisatie.
Het CSRD-raamwerk in een notendop
De CSRD is een ESG-rapportagestandaard die gaat gelden voor circa 49.000 bedrijven in de EU. Het doel van de nieuwe standaard is om bedrijven aan te moedigen hun ESG-prestaties inzichtelijker te maken, beter te managen en te verbeteren.
Onderstaande infographic geeft een globaal overzicht van het rapportagekader voor de eerste set doelen, oftewel de milieudoelen, die naar verwachting in oktober 2022 volledig gepubliceerd zullen worden:
Bron: Aangepast uit European Financial Reporting Advisory Group, Status Report of the Project Task Force on European Sustainability Reporting Standards (PTF-ESRS), en European Financial Reporting Advisory Group, ‘Climate standard prototype’, Working Paper.
De CSRD-rapportagestandaard is ontworpen volgens de zogenaamde regels van drie. Het verbindt de drie rapportagegebieden, de drie lagen van het sectorperspectief en natuurlijk de drie ESG-thema’s; ecologisch, sociaal en governance. Het volledige rapportagemodel heet ESG+ en dient als blauwdruk voor een rapportage die Sustainability Statement (duurzaamheidsverklaring) zal gaan heten. Dit wordt een verplicht onderdeel van het jaarverslag van alle (middelgrote) ondernemingen.
Het vernieuwende van dit rapportagekader is dat een onderneming niet alleen moet rapporteren over haar ESG-prestaties voor de rapportageperiode, maar ook een ESG-strategie moet ontwikkelen voor de korte, middellange en lange termijn met bijhorende mijlpalen en doelstellingen. Directies moeten dus een strategische aanpak creëren voor (veel) betere ESG-prestaties tot in ieder geval 2030 en in sommige gevallen zelfs tot 2050.
In de volgende stap moeten bedrijven documenteren hoe ze deze (ESG)-strategie implementeren als onderdeel van beleid en welke concrete acties ze ondernemen. De resultaten van ESG-inspanningen moeten vervolgens worden gekwantificeerd en worden gerapporteerd – niet alleen voor de eigen activiteiten, maar voor alle schakels in de waardeketen. Hiermee houden wetgevers EU-bedrijven dus niet alleen verantwoordelijk voor hun eigen activiteiten, maar tevens voor de activiteiten van hun leveranciers en de impact van hun producten hebben op ESG-criteria.
Een ander deel van de duurzaamheidsverklaring vereist dat bedrijven aangeven welk deel van hun inkomsten, relevante operationele kosten en kapitaaluitgaven in aanmerking komt en in overeenstemming is met de classificatie van de EU-taxonomie. Daarnaast moet een ESG-risicobeoordelingsanalyse van zowel een inside-out als een outside-in perspectief (dubbele materialiteit) worden opgenomen.
Het bovenstaande is slechts een zeer korte samenvatting van de CSRD, want het kader is complex en gedetailleerd. Bedrijven doen er dan ook goed aan om zich beter vandaag dan morgen voor te bereiden op de CSRD, mede omdat de CSRD’s een beperkte garantie van een derde partij voor de duurzaamheidsverklaring vereisen.
Deze beperkte garantie wordt overigens in de toekomst uitgebreid tot een redelijke zekerheid. Dit betekent dat bedrijven niet alleen de gegevens moeten verzamelen, samenbrengen en een strategische planning moeten ontwikkelen, maar ook moeten vermelden hoe en aan de hand van welke processen deze gegevens tot stand zijn gekomen. Voor een uitgebreidere en meer gedetailleerde uitleg van de nieuwe CSRD verwijzen we je graag naar de website van Empact.
De gevolgen en kansen van de CSRD
Veel bedrijven zullen deze nieuwe rapportagestandaard beschouwen als weer een door de EU opgelegde nalevingsoefening. Een exercitie die veel middelen vergt en die geen of slechts beperkte waarde toevoegt. Een verplichte opdracht die je moet uitvoeren om boetes te voorkomen en je goede reputatie te behouden. Dat is zonde, want de nieuwe regelgeving biedt wel degelijk kansen (en niet alleen voor het redden van de planeet). Dit ten eerste vanwege het gestandaardiseerde rapportageschema en de behoefte aan kwantitatieve gegevens. Ten tweede omdat de gegevens ook moeten worden gecompileerd in het ESEF-gegevenstaggingformaat, waardoor gegevens op een veel hogere snelheid kunnen worden vergeleken. De inhoud en de vorm van deze duurzaamheidsverslaggeving heeft voor bedrijven de volgende consequenties:
- Geïnteresseerde stakeholders kunnen deze nauwkeurige informatie gebruiken om zich te informeren over hoe groen en duurzaam een bedrijf werkelijk is, zodat de kans op greenwashing aanzienlijk wordt verminderd.
- Ook vandaag de dag eisen consumenten en zakelijke klanten dit soort ESG-informatie, omdat het een steeds belangrijker criterium is geworden voor hun aankoopbeslissing. Ook kan de vergelijking van ESG-prestaties van een bedrijf met branchegenoten van invloed zijn op de aankoopbeslissing ten faveure van het beter presterende bedrijf.
- Hetzelfde geldt voor potentiële werknemers (vooral voor de jongere generaties), die willen weten of hun toekomstige werkgever een ESG-compliant of -gericht bedrijf is.
- Andere en zeer machtige belanghebbenden bij dit soort informatie zijn kapitaalverstrekkers. Het EU-regelgevingsregime stuurt en moedigt beleggers aan om in ESG-geschikte activa te beleggen. Omdat deze beleggers tevens verantwoording moeten afleggen voor het ESG-deel in hun portefeuilles zijn ze actief op zoek naar geschikte ESG-beleggingsmogelijkheden en gerelateerde ESG-informatie.
- Het opstellen van een CSRD-rapport vereist in veel grotere mate dan de huidige verplichte rapportagenormen de samenwerking van interdisciplinaire teams in het hele bedrijf. Het heeft in ieder geval de input nodig van de afdelingen financiën, MVO/ESG, operations, onderzoek en ontwikkeling, sales en IT met als eindverantwoordelijke de directie. Daarnaast is een samenwerking met de waardeketenpartners van het bedrijf noodzakelijk.
Gezien deze gevolgen (en het feit dat een bedrijf hoe dan ook intern en met zijn partners diep in dit onderwerp moet duiken), kan een omslachtige nalevingsoefening, juist een strategische en financiële kans worden. Als de nieuwe CSRD als startsignaal wordt gezien en ESG-inspanningen worden uitgevoerd met een 360-graden-benadering, is de kans groot dat deze niet alleen waarde creëert voor de samenleving, maar ook financiële waarde voor het bedrijf genereert. Deze financiële waarde is een logisch gevolg van een unieke ESG-geïntegreerde propositie die ESG-bedrijfsmodellen, producten en diensten en respectievelijke culturen omvat. Wij als samenleving zijn slechts aan het begin van deze reis en we hebben nog geen best practices op grote schaal, maar enkele rolmodelbedrijven hebben al bewezen dat het mogelijk is.
Teresa Brose, ESG-consultant bij Empact
Hoe “ESG-ready” is uw organisatie?
Wilt u weten wat het niveau van uw organisatie op het gebied van ESG is? Empact Consulting doet samen met de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar de “ESG-readiness” van bedrijven. Onderdeel van het onderzoek is een enquête onder bedrijven over de huidige situatie en de mening van professionals over ESG. Als u deelneemt aan de vragenlijst, ontvangt u een eerste indicatie over de ESG-status van uw organisatie (zie ook voorbeeld afbeelding). Daarnaast helpt u ons om meer inzichten te krijgen over de “ESG-readiness” van bedrijven. Het is gratis en kost u 15-20 minuten. U behoort tot de doelgroep als u weet waar de afkorting ESG voor staat en in het bedrijfsleven werkt. De enquête is zowel in het Engels als Nederlands beschikbaar. Geïnteresseerd? Klik op de link en doe mee: https://uva.fra1.