Bestuurders en commissarissen zitten op een belangrijke positie van waaruit zij bedrijven kunnen veranderen. Ze geven sturing aan en houden toezicht op de huidige en gewenste koers. En dat is vandaag de dag extra uitdagend. Van bedrijven wordt namelijk steeds indringender verlangd dat ze actief bijdragen aan het oplossen van complexe maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering, sociale en economische ongelijkheid en de afname van onze biodiversiteit. Hoe ga je daar als bestuurder of commissaris mee om? In het project Menswaardige Governance wordt met leergierige bestuurders en commissarissen intensief aan de slag gegaan om samen een Good Practice voor deze uitdaging te ontwikkelen. Het project wordt uitgevoerd door MVO Nederland samen met Nyenrode Business University met financiering van de Goldschmeding Foundation.

Impact op het dagelijkse werk

De praktijk is weerbarstig. In een competitieve en globale marktomgeving is de externe druk enorm. Daarom vallen we terug op bekende patronen. Er ontstaat een kloof tussen onze idealen en de besluiten die in de boardroom vallen. Een bedrijf brengt bovendien zijn eigen historie en cultuur mee, waardoor gesprekken over een brede-waardeoriëntatie kunnen leiden tot spanningen en botsingen. Denk aan het persoonlijke belang versus dat van de organisatie. Of de korte versus de lange termijn. Maar ook financiële groei versus de impact op mens en milieu. Deze hebben stuk voor stuk ook invloed op praktische zaken zoals de samenstelling van de raad van commissarissen, hoe rapportages eruit zien, op de missie en visie en op incentives en beloningen. Deze complexiteit en de waan van alledag maken dat maatschappelijke veranderingen langer uitblijven dan gewenst.

Een ‘good practice’ voor bestuur & toezicht

Door zijn omvang en veranderkracht heeft het bedrijfsleven een enorme impact op de transitie naar een nieuwe en meer ‘menswaardige’ economie, waarin bedrijven zich niet meer alleen richten op economische winst, maar ook op het toevoegen van ecologische en sociale waarde. Voor bestuurders en commissarissen betekent dit dat ze vanuit een breder welvaartsbegrip moeten kijken naar hun organisatie. Het belang en welzijn van de ander (alle betrokken stakeholders) en het belang van de planeet moeten daarom ‘mee de boardroom in’. Dat is complex en kan ongemakkelijk zijn. In het project Menswaardige Governance gaan we met leergierige bestuurders en commissarissen intensief aan de slag om samen een Good Practice voor deze uitdaging te ontwikkelen. Hierin zoeken we ook naar ethische componenten.

Community of practice & actie-onderzoek

Dit project– een initiatief van MVO Nederland – werkt met bestuurders en commissarissen gedurende ongeveer anderhalf jaar aan het ontwikkelen van de Good Practice. Er worden diverse Community of Practice-bijeenkomsten georganiseerd waarin bestuurders, commissarissen én wetenschappers de dialoog aangaan. Samen gaan ze op zoek naar een antwoord op de vraag hoe het ongemak rond menswaardige en duurzame transities te doorbreken is. Welke thema’s en knelpunten komen naar voren? Wat leren we hieruit voor de praktijk en voor opleidingen? Hoe verhoudt theorie zich tot praktijk?

“In het project Menswaardige Governance gaan we op zoek naar “sleutels” om het ongemak van maatschappelijke transities in de ogen te kijken, en te zoeken naar een manier om hier beter mee om te gaan. Ik kijk enorm uit naar de gesprekken en de leerervaringen van de deelnemers.” – Maria van der Heijden, directeur MVO NL

Uniek aan dit project is dat we de werkwijze van een Community of Practice combineren met toegepast wetenschappelijk onderzoek. Aangesloten bij het project zijn dan ook Patrick Nullens, hoogleraar Leiderschapsethiek en Menswaardige Samenleving aan de Universiteit voor Humanistiek, en Rob Blomme, hoogleraar Organisatiegedrag aan Nyenrode Business Universiteit.

Voor wie is dit project relevant?

Met een groep van maximaal zestien bestuurders en zestien commissarissen gaan we aan de slag. We richten ons op een mix van mensen uit mkb, grote bedrijven en beursgenoteerde bedrijven, zowel mannen als vrouwen en zowel beginnend in hun functie als met veel ervaring. Daarnaast stellen we een groep samen van maximaal vier aanbieders van executive governance-opleidingen. Met hen gaan we onderzoeken hoe we de Good Practice optimaal kunnen verbinden met hun opleidingsprogramma’s.

Klankbordgroep

Een klankbordgroep reflecteert tussentijds op het proces en de resultaten. Deze groep bestaat uit:

  • Leen Paape: hoogleraar Corporate Governance Nyenrode en diverse RvT-functies
  • Jaap Winter: onder meer voorzitter RvT Erasmus Universiteit, hoogleraar Corporate Law & Governance, partner Phyleon leadership & governance (en ex-bestuurslid van de Goldschmeding Foundation)
  • Jolande Sap: commissaris bij KPN en KPMG, diverse RvT- en bestuursfuncties
  • Marije Klomp: programmadirecteur duurzaamheid Radboud University, PhD /
    Gezelschapsvorming in het Duurzaamheidswerk en lid RvT van Het Groene Brein
  • Mijntje Luckerath: hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society, diverse RvT- en RvC-functies

Praktische informatie

De Community of Practice-bijeenkomsten vinden plaats tussen maart en december 2022. In maart 2023 is er een eind-bijeenkomst waarop we de Good Practice presenteren aan stakeholders en media. ‘Menswaardige Governance’ wordt uitgevoerd door MVO Nederland samen met Nyenrode Business University met financiering van de Goldschmeding Foundation.