De definitieve CO2-voetafdruk van ProRail voor 2020 komt uit op een uitstoot van 5,5 kton CO2. Dit is een nog forsere daling van de CO2-emissie dan aanvankelijk was aangenomen. Daarmee heeft ProRail haar doelen voor 2020 ruimschoots gehaald. Tegelijkertijd zien we in de prognose voor 2021 een sterke stijging van de CO2-voetafdruk naar 8,3 kton.

Drie categorieën

ProRail rapporteert jaarlijks over drie categorieën CO2-uitstoot. Scope 1 gaat over de directe uitstoot van broeikasgassen door ProRail, zoals aardgas voor de wisselverwarming, verwarming van kantoren en diesel en benzine voor onze bedrijfs- en leasewagens. Scope 2 gaat over de indirecte CO2-uitstoot van ProRail. Door inkoop van elektriciteit en stadswarmte voor onze kantoren, infra, en stations dragen we indirect bij aan de productie van elektriciteit in centrales. De rapportage over scope 1 en 2 vormt samen onze “CO2-voetafdruk”.

De derde categorie, Scope 3, gaat over CO2-emissies uit bronnen die geen eigendom van ProRail zijn, noch door ProRail worden beheerd, maar die door de zogenoemde keten in opdracht van ProRail worden bewerkt of ingekocht; bijvoorbeeld de inkoop van materialen door onze aannemers.

93 procent reductie

De daling in 2020 is een gevolg van een lager verbruik van de wisselverwarming, door inzet maatregelen en de zachte winter, en de stijging van het aandeel groen gas naar 100 procent. Ook de vergroening van de externe computerservers draagt bij aan de daling. Daarnaast is het aantal zakelijke dienstreizen gedaald als gevolg van de coronacrisis in 2020. Kijkend naar het basisjaar 2010 is er, ondanks de groei van het aantal stations en kilometers spoor, een reductie behaald van 93 procent.

De verwachte stijging voor 2021 komt vooral door het koude voorjaar en het extra verbruik van de wisselverwarming hierdoor. De grootste post in de voetafdruk is de wisselverwarming. Door maatregelen als het saneren van wissels en de ombouw van gasgestookte naar elektrische wisselverwarming zetten we, ondanks de weersinvloeden, in op een dalende lijn.

Reductie in de keten

Eens in de vier jaar doet ProRail onderzoek naar de systemen die het meeste CO2-emissie veroorzaken in de keten, scope 3. Dit heet de Dominantie Analyse. Dit jaar is de Dominantie Analyse geactualiseerd. Op basis van de uitkomst stelt ProRail een top 20 op. Deze wordt nu aangevoerd door dwarsliggers en daarna door het voertuig- en materieelgebruik van onze aannemers. Het verbruik van dieseltreinen en de bouw van kunstwerken (spoorbruggen en -viaducten) volgen hierna.

De totale scope 3-emissies van ProRail worden in de Dominantie Analyse geschat op 302 kton CO2 per jaar. Dit is fors hoger dan de 137 kton per jaar uit de vorige analyse (2017). Deze toename komt door het opnieuw opnemen van de treinketen en door een andere berekeningswijze van het ‘voertuig- en materieelgebruik aannemers’. Samen zijn deze emissies goed voor 172 kton per jaar. Daarnaast zijn ook de emissies in de materialenketen toegenomen door grotere aantallen en wijzigingen in emissiefactoren. De jaarlijkse emissie is hiervan is gestegen van 111 kton CO2 per jaar naar 130 kton CO2 per jaar.

Routekaart Verduurzaamt

In 2020 heeft ProRail haar nieuwe strategie voor duurzaamheid vastgelegd in de ‘Routekaart Verduurzaamt’. Hierin zijn onze duurzame ambities en doelstellingen bepaald. Voor CO2 heeft ProRail de ambitie om in 2030 55 procent CO2-reductie (scope 1 t/m 3) te realiseren t.o.v. 2015 (exclusief scope 3 emissies van elektrische treinen, aangezien de uitstoot hiervan al is vergroend).

De uitwerking van deze ambitie gebeurt door het uitvoering van ons CO2- en Energiebesparingsplan. In dit plan, dat een looptijd heeft van 2021-2025, zijn streefwaarden voor CO2- en energiereductie uitgewerkt en geconcretiseerd naar maatregelen per jaar. De streefwaarden zijn:

  • Scope 1 en 2, maximale uitstoot van 5 kton CO2 per jaar;
  • Scope 3:
    • Een reductie van 39 kton per jaar in de materialenketen;
    • Een maximale uitstoot van 114 kton in de treinketen.