De loopbaan van oud-PvdA-kamerlid en FNV-veteraan Kris Douma ging niet zo gebruikelijk van start. Na zijn studie werd hij in 1987 als dienstweigeraar bij de vakbond Abvakabo geplaatst. ‘Ik was een gewetensbezwaarde, ik was tegen ongericht geweld, zoals massavernietigingswapens’, zegt hij. Nu, twintig jaar later, is hij nog steeds tegen dat ongerichte geweld, al vindt hij het leger soms wel nodig.

Nu hij sinds een paar maanden niet meer in de Tweede Kamer zit, kan Douma zich maatschappelijk inzetten als ‘corporate governance officer’ bij pensioenuitvoerder MN Services, de op twee na grootste pensioenbelegger in Nederland.

Douma zal vanaf volgende week namens MN Services met beursbedrijven praten over maatschappelijk verantwoord ondernemen en goed ondernemingsbestuur. Hij doet dat op aandeelhoudersvergaderingen, en in ‘one-on-ones’ met bestuurders zelf. Ook dan passeren massavernietigingswapens en clusterbommen de revue, maar dan als producten van de ondernemingen waarin instituten als MN Services de pensioenpremies beleggen.

De kwestie over beleggen in wapenfabrikanten is actueel. Vorige week rees de vraag of pensioenfondsen wel in wapenfabrikanten moeten beleggen, als ze stellen maatschappelijk verantwoord te willen handelen.

‘Moeilijke kwestie’, weet Douma, al heeft hij nog geen idee of MN Services ook in dit soort bedrijven belegt. ‘Je kunt wel kritiek hebben, maar intussen hebben we als Nederlandse Staat wel zelf een leger die dat soort wapens gebruikt. Ook klagen we over Amerikaanse bedrijven als Wal-Mart, omdat die producten zouden verkopen die met kinderarbeid zijn geproduceerd. Maar in Nederland liggen diezelfde producten in de schappen van de supermarkten.’

Het loopt als een rode draad door zijn loopbaan: hoe kun je de maatschappelijke verhoudingen positief beïnvloeden? In de Tweede Kamer was hij woordvoerder over corporate governance. De Groninger kreeg zijn engagement met de paplepel ingegoten. Zijn vader en opa waren lid van de vakbeweging. Als studie koos hij expliciet voor arbeids- en organisatiesociologie, en niet voor het toen zo in zwang zijnde bestuurskunde. ‘Ik koos die studie omdat ik van jongs af aan geïnteresseerd was in sociale verhoudingen. Daarom heb ik ook geen arbeids- en organisatiepsychologie gekozen.’

MN Services is een op winst gericht bedrijf dat is voortgekomen uit het pensioenfonds voor de metaal en techniek. Inmiddels voert het regelingen uit voor 1,1 miljoen mensen en ruim 33.000 werkgevers. MN Services beheert een vermogen van ruim euro 35 mrd.

Voor Douma is het de eerst keer dat hij in loondienst van een commercieel bedrijf is. Eigenlijk had hij nog wel een periode langer in de kamer willen zitten, maar de PvdA besloot anders. Hij stond bij de laatste verkiezingen niet meer op de kandidatenlijst.

Vindt Douma het niet spannend om de eerste schreden te zetten in een echte commerciële omgeving? Bij MN Services is het op dit moment vooral zaak om hoge rendementen te maken om pensioenpremies te drukken. Maatschappelijk verantwoord beleggen lijkt in eerste instantie niet de eerste prioriteit te hebben. Maar Douma zegt een content man te zijn. ‘Ik denk niet dat maatschappelijk verantwoord beleggen per se tot lage rendementen hoeft te leiden’, zegt hij. ‘Op de langere termijn schijnen duurzaam opererende ondernemingen veel beter te presteren dan andere bedrijven.’