Wie de afgelopen maanden eens de energieprijzen heeft bekeken, kan bevestigen dat ze uit het dak gaan. Forse prijsstijgingen zijn heel gewoon, zowel voor elektriciteit als voor gas. Deze hoge energieprijzen kunnen niet alleen worden toegeschreven aan de stijgende prijzen voor emissierechten. Het is nu nog belangrijker om goed de verschillende energieaanbiedingen te vergelijken.
De coronapandemie heeft de economie tijdelijk lamgelegd. Bedrijven zijn al even bezig aan een inhaalslag en hebben hierdoor behoefte aan extra veel energie. In een markt waar de prijzen op basis van vraag en aanbod tot stand komen, kunnen hogere prijzen dan enkel worden afgewend als ook het aanbod stijgt. En aan aanbodzijde gebeurde net het omgekeerde.
Het voorjaar was vrij koud en daardoor waren de gasbergingen al relatief leeg. In Azië heeft men dan weer massaal vloeibaar gas opgekocht dat niet in Europa is terechtgekomen. Ook Rusland levert minder gas, wellicht zodat de Europese landen het sneller eens zouden zijn met de omstreden gaspijpleiding Nord Stream 2. In Nederland is de gaswinning in Groningen dan weer verminderd.
Stijgende gasprijzen dragen bij aan duurdere elektriciteit
Gas is veel duurder geworden. Ditzelfde gas wordt ook gebruikt om elektriciteit op te wekken en dus stijgt ook de elektriciteitsprijs. Groene energiebronnen leverden dit jaar uitzonderlijk minder op, onder andere omdat het minder heeft gewaaid dan gewoonlijk. Verschillende Europese landen hebben bovendien kerncentrales gesloten. Hierdoor zijn we nog sterker afhankelijk geworden van gascentrales en het dure gas.
Daarbovenop zijn de Europese CO2- of emissierechten duurder geworden, wat aan consumenten en bedrijven wordt doorgerekend. Deze rechten maken deel uit van het Europese emissiehandelsysteem. Hierbij biedt één emissie- of CO2-recht het recht om één ton CO2 uit te stoten. Het aantal beschikbare rechten is beperkt en wordt jaarlijks verlaagd. Bedrijven kunnen deze rechten verhandelen en net als de energietarieven wordt de prijs van de CO2-rechten bepaald door vraag en aanbod. Ook hier is de vraag heel groot, terwijl het aanbod verder afneemt.
Ruim 60% van de consumenten betaalt fors meer voor energie
Niet alle consumenten en bedrijven merken iets van de torenhoge prijzen. Wie namelijk de prijzen voor langere tijd heeft vastgelegd, merkt er momenteel nog niks van. Voor ongeveer 40% van de huishoudens is dit het geval. De andere 60% voelt nu al de gevolgen van de stijgende energieprijzen. Ook veel zzp’ers en mkb’ers kozen eerder al voor een vaste prijs.
Als zo’n contract afloopt, is het mogelijk om een nieuw energiecontract af te sluiten bij eenzelfde of een andere energieleverancier. Dan legt men de nieuwe energieprijzen voor een langere tijd vast. Als de energieprijzen nadien dalen, blijft men gedurende de afgesproken periode de hogere energieprijzen betalen. Experts verwachten echter nog niet meteen een daling en vrezen zelfs voor een nieuwe prijsstijging in januari, wanneer we veel energie nodig hebben om te verwarmen.
Wie bij een aflopend energiecontract niks onderneemt, komt terecht in een contract voor onbepaalde tijd met variabele tarieven. Bij dit energiecontract worden de tarieven ongeveer twee keer per jaar aangepast. Deze mensen zullen de verwachte prijsstijging dus meteen voelen in hun portemonnee.
Energieleveranciers passen aanbiedingen aan
Het valt wel op dat er op de Nederlandse energiemarkt een aantal dingen bewegen. Traditioneel bieden leveranciers van energie aanbiedingen als een Nintendo Switch of een nieuwe laptop aan om klanten te overtuigen om over te stappen. Steeds meer energieleveranciers kiezen nu voor cashbackkortingen en proberen zo de energiefactuur enigszins te verzachten. Enkele aanbieders hebben zelfs hun aanbiedingen geschrapt en hanteren in de plaats daarvan gunstigere leveringstarieven. Dit is onder andere wat Oxxio heeft gedaan voor hun energiecontracten van een jaar.
Ten slotte moedigen steeds meer energieleveranciers hun klanten aan om duurzame beslissingen te nemen. Bij Coolblue Energie krijgen klanten bijvoorbeeld korting op energiebesparende producten en op zonnepanelen. Vattenfall geeft nieuwe klanten dan weer kortingen tot 350 euro op zonnepanelen.