Volgens het jongste Intermediair Imago Onderzoek vinden werknemers duurzaamheid belangrijk in een baan. Maar als het erop aankomt, kiezen de meesten toch eerder voor een hoger salaris dan voor het groene karakter van een werkgever. Waarom zeggen mensen het een, en doen ze het ander? Er is, misschien wel meer dan ooit tevoren, veel aandacht voor het milieu. Niet verrassend daarom dat het Intermediair Imago Onderzoek laat zien dat 88 procent van de werkenden bij voorkeur kiest voor een organisatie die duurzaamheid hoog op de agenda heeft staan. 73 procent plaatst de duurzaamheid van een organisatie boven de winst. Duidelijke cijfers, alleen vertalen die zich niet in de uiteindelijke keuze voor een werkgever: 61 procent kiest voor een hoger salaris bij een organisatie die géén aandacht heeft voor duurzaamheid, in plaats van financiële concessies te doen voor een duurzamere werkgever. Wij vroegen enkele experts dat verschil in woorden en daden te verklaren.

Imago-knauw

Ester Koot voerde samen met Anna Newen en Francine Wattimury namens Motivaction de studie voor Intermediair uit. Zij constateert dat men duurzaamheid misschien wel belangrijk vindt als je ernaar vraagt, maar dat andere zaken veel belangrijker zijn. Illustratief is dat in het onderzoek het imagoaspect ‘Duurzaamheid staat hoog op de agenda (van een organisatie)’ laag in de ranking staat: op plek 18 van 20. Koot legt uit dat er ook altijd een verschil is tussen intentie en gedrag. ‘Want tussen willen en doen kunnen belemmeringen zitten. Wat vinden anderen ervan? En is het wel mogelijk om salaris in te leveren voor duurzaamheid, vanwege je huidige situatie? Misschien heb je net een huis gekocht.’ Volgens Gerdien de Vries, klimaatwetenschapper aan de TU Delft, heet dat verschijnsel de intention-action gap. Ze verwijst naar een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Weten is nog geen Doen. ‘Daarin staat dat een doel stellen en dat ook naleven, heel moeilijk is. Met duurzaam gedrag is dat net zo. Je besluit voortaan op de fiets naar je werk te gaan, maar de volgende dag is het slecht weer…’

De sociale druk neemt met verschijnselen als vliegschaamte ondertussen wel toe. Het moet op een verjaardag toch steeds ongemakkelijker worden om te vertellen dat je bij Shell werkt? De Vries beaamt dat het imago van Shell door de recente rechtszaak ongetwijfeld een knauw heeft gekregen, maar wijst ook op de cognitieve dissonantie, waarbij je in een spagaat kunt komen: ‘Je enerzijds identificeren met je werkgever maar tegelijkertijd vinden dat het imago wel wat duurzamer mag zijn. Je kunt ook zeggen: als je iets wil veranderen, dan moet je er juist gaan werken – liefst hoog in de top – en van binnenuit iets doen.’

Normen en waarden

In het Intermediair Imago Onderzoek 2020 stond Shell overigens nog steeds op één in de lijst met favoriete werkgevers. In het Intermediair Imago Onderzoek van 2021 staat het bedrijf op nummer 3. En dat terwijl Business Insider in 2018 al een artikel publiceerde met als kop: Shell heeft een groot probleem – technische student ziet baan bij olie- en gasbedrijf niet zitten, zegt headhunter. ‘Die geluiden horen wij ook vaker op de TU’, zegt De Vries. ‘Het leeft steeds meer. Met name jongeren zoeken vaker een bedrijf waar ze zich ook qua normen en waarden thuis voelen, ze zijn maatschappelijk begaan. Maar waar ligt de balans tussen een goedbetaalde baan met hoog aanzien waarin je kunt doorleren, en kiezen vanuit je overtuiging? Dat kan nog beter worden uitgevraagd in een onderzoek.’

Groene carrièretips

Voor wie echt werk wil maken van een duurzame loopbaan, heeft klimaatwetenschapper Gerdien de Vries de volgende tips:

  • Breng eerst je doelen in kaart. Wat wil ik bereiken? Wil ik werken bij een CO2-neutrale organisatie met een vegetarische kantine en geen auto’s? Of wil ik mijn huidige werkgever zelf vergroenen door afval te gaan scheiden en een vegetarisch menu in te voeren?
  • Ga je je eigen organisatie vergroenen, dan moeten doelen niet vaag of onhaalbaar zijn. Deel ze op in stukjes, bespreek ze met je team of afdeling, benoem ze in je overleg. Bij de TU zijn we momenteel zelf aan het vergroenen. In werkgroepen bekijken we echt alles: van kantines tot dataopslag.
  • Heb je een werkgever op het oog, duik in de stukken van een organisatie. Wat doet het bedrijf aan corporate social responsibility-activiteiten? Wat staat er in de jaarverslagen over inclusiviteit of duurzaamheid? Je kunt het ook googelen.
  • Vraag bij een sollicitatiegesprek naar de duurzaamheid. Sommige organisaties – zeker de wat oudere – zijn zich er niet zo van bewust. Het is altijd goed om dat signaal af te geven als jonge afgestudeerde. Een goede werkgever gaat er dan over nadenken.