Vandaag heeft de Europese Commissie het EU-actieplan aangenomen: “Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil”” – een belangrijk resultaat van de Europese Green Deal en het belangrijkste onderwerp van de EU Groene Week van dit jaar. Het schetst een geïntegreerde visie voor 2050: een wereld waarin vervuiling wordt teruggebracht tot niveaus die niet langer schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid en natuurlijke ecosystemen, evenals de stappen om daar te komen. Het plan verbindt alle relevante EU-beleidsmaatregelen om vervuiling aan te pakken en te voorkomen, met speciale nadruk op het gebruik van digitale oplossingen om vervuiling aan te pakken. Er zijn evaluaties van de relevante EU-wetgeving gepland om de resterende hiaten in de EU-wetgeving vast te stellen en waar een betere uitvoering nodig is om aan deze wettelijke verplichtingen te voldoen.
Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Green Deal: “De Green Deal heeft tot doel een gezonde planeet voor iedereen op te bouwen. Om een gifvrije omgeving voor mens en planeet te bieden, moeten we nu handelen. Dit plan zal ons werk begeleiden om daar te komen. Nieuwe groene technologieën die er al zijn, kunnen de vervuiling helpen verminderen en nieuwe zakelijke kansen bieden. De inspanningen van Europa om een schonere, eerlijkere en duurzamere economie op te bouwen, moeten eveneens bijdragen aan het verwezenlijken van de ambitie om vervuiling tot nul terug te brengen. ”
Commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij Virginijus Sinkevičius zei: “Milieuvervuiling heeft een negatieve invloed op onze gezondheid, vooral op de meest kwetsbare en sociaal achtergestelde groepen, en is ook een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit. Het pleidooi voor de EU om de wereldwijde strijd tegen vervuiling te leiden, is vandaag sterker dan ooit. Met het Zero Pollution Action Plan zullen we een gezonde leefomgeving voor Europeanen creëren, bijdragen aan een veerkrachtig herstel en de overgang naar een schone, circulaire en klimaatneutrale economie stimuleren. ”
Om de EU te sturen in de richting van de doelstelling voor 2050 van een gezonde planeet voor gezonde mensen, stelt het actieplan de belangrijkste doelstellingen voor 2030 om de vervuiling aan de bron te verminderen in vergelijking met de huidige situatie. Namelijk:
- verbetering van de luchtkwaliteit om het aantal voortijdige sterfgevallen als gevolg van luchtverontreiniging met 55% te verminderen;
- verbetering van de waterkwaliteit door vermindering van afval, plastic zwerfvuil op zee (met 50%) en microplastics die vrijkomen in het milieu (met 30%);
- verbetering van de bodemkwaliteit door het verminderen van nutriëntenverlies en het gebruik van chemische pesticiden met 50%;
- vermindering met 25% van de ecosystemen in de EU waar luchtverontreiniging een bedreiging vormt voor de biodiversiteit;
- het verminderen van het aandeel mensen dat chronisch wordt gestoord door vervoerslawaai met 30%, en
- een aanzienlijke vermindering van de afvalproductie en met 50% stedelijk restafval.
Het plan schetst een aantal vlaggenschipinitiatieven en acties, waaronder:
- de luchtkwaliteitsnormen beter afstemmen op de meest recente aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie,
- herziening van de normen voor de waterkwaliteit, ook in rivieren en zeeën in de EU,
- vermindering van bodemverontreiniging en verbetering van herstel,
- herziening van de meeste EU-afvalwetgeving om ze aan te passen aan de beginselen van schone en circulaire economie,
- het bevorderen van nulverontreiniging door productie en consumptie,
het presenteren van een scorebord van de groene prestaties van de EU-regio’s ter bevordering van nul verontreiniging in alle regio’s, - de ongelijkheden op gezondheidsgebied verminderen die worden veroorzaakt door het onevenredige deel van de schadelijke gezondheidseffecten die nu door de meest kwetsbaren worden gedragen,
- het verkleinen van de externe vervuilingsvoetafdruk van de EU door de export te beperken van producten en afvalstoffen die schadelijke, toxische effecten hebben in derde landen,
- het lanceren van Living Labs voor groene digitale oplossingen en slimme nulvervuiling,
- het consolideren van de kenniscentra voor nulverontreiniging van de EU en het samenbrengen van belanghebbenden in het platform van belanghebbenden bij nulvervuiling,
- een sterkere handhaving van nulverontreiniging samen met milieu- en andere autoriteiten.
Samen met de vorig jaar aangenomen strategie voor chemische stoffen, vertaalt het actieplan de EU-ambitie om de vervuiling tegen te gaan voor een gifvrij milieu in actie. Het gaat hand in hand met de doelstellingen van de EU voor klimaatneutraliteit, gezondheid, biodiversiteit en efficiënt hulpbronnengebruik en bouwt voort op initiatieven op het gebied van energie, industrie, mobiliteit, voedsel, circulaire economie en landbouw.
Tijdens de EU Groene Week van dit jaar, het grootste jaarlijkse evenement over milieubeleid, op 1 – 4 juni, kunnen burgers in de hele EU vanuit verschillende invalshoeken discussiëren over nulvervuiling op de belangrijkste conferentie in Brussel, online en in meer dan 600 partnerevenementen.