Hoewel de bedrijfsresultaten vooral dankzij de grote groep van gewone medewerkers van bedrijven worden behaald, staat deze groep zelden in de belangstelling. Ook zeer onlangs was er weer aandacht voor een kleine minderheid. Met de rapportage van de commissie-Frijns over de naleving van de Tabaksblat-code leefde de zoveelste discussie over beloningen van de top van het bedrijfsleven weer op. Hoewel dit vanuit oogpunt van corporate governance bijzonder relevant is, zegt dit weinig over het belang van menselijk kapitaal voor de toekomstige bedrijfsprestaties.
Bij menselijk kapitaal is het van belang een onderscheid te maken naar twee hoofdtypen: arbeidsintensiteit en kennisintensiteit. Bij een arbeidsintensief bedrijf, waar personeelskosten een groot deel van de operationele kosten vormen, zijn zaken als medewerkerverloop en arbeidsverzuim cruciaal voor de winstgevendheid.
Bij kennisintensieve bedrijven, waar het gaat om de toegevoegde waarde per medewerker, zijn zaken als training, ontwikkeling en variabele compensatie juist van groot belang. Uiteraard hebben veel bedrijven een combinatie van beide kenmerken.
Het is opvallend hoe weinig transparant bedrijven hierover naar buiten toe zijn. Wij stelden vast dat maar 20 procent van de kennisintensieve bedrijven in de externe rapportage kwantitatief aandacht besteedt aan training en ontwikkeling. Compensatiebeleid wordt door 40 procent van de kennisintensieve bedrijven uitgelegd. Driekwart van de arbeidsintensieve bedrijven rapporteert over gezondheidsbeleid, maar slechts 20 procent van de bedrijven meldt het eigenlijke verzuimpercentage. Kwalitatief rapporteren over gezondheidsbeleid is aardig, maar cijfers maken meer duidelijk over de effecten van het beleid.
Ook over het personeelsverloop rapporteert slechts een minderheid van deze bedrijven, namelijk 30 procent.
In externe jaarverslagen of duurzaamheidsverslagen melden bedrijven vaak dat hun mensen zo veel invloed hebben op het succes van de organisatie. Om beleggers en analisten te voorzien van de nodige informatie om goede beslissingen te nemen, is echter meer openheid nodig over menselijk kapitaal. Niet alleen door het beschrijven van beleid, maar vooral met kwantitatieve informatie. Hopelijk komt dit in de jaarverslagen en duurzaamheidsverslagen van dit jaar meer naar voren.
Öznur Yurtsever werkt als consultant en René Kim is partner bij Triple Value Strategy Consulting