Een brede coalitie roept de formerende partijen op om een slimmer belastingstelsel onderdeel te maken van het nieuwe regeerakkoord. In het huidige stelsel is belasting op werk hoog, maar wordt vervuiling nauwelijks belast. Dit is voor Nederland een obstakel om sterk en duurzaam uit de crisis te kunnen komen. Vanmiddag overhandigen bestuurders van de initiatiefnemers, waaronder MVO Nederland, Natuur & Milieu en The Ex’tax Project, deze oproep in Den Haag aan demissionair staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief en Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad.
De initiatiefnemers verzamelden brede steun voor de oproep. Ruim 2000 bedrijven, organisaties en prominenten spreken zich inmiddels uit voor een slimmer belastingstelsel voor een circulair en sociaal Nederland. Onder hen de voormalig bewindslieden Jan Peter Balkenende en Jacqueline Cramer, de hoogleraren Herman Wijffels, Sylvester Eijffinger en Klaas van Egmond, ASN Bank-directeur Arie Koornneef, Triodosdirecteur Pauline Bieringa, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging en Stella Salden, voorzitter van de Beroepsorganisatie voor Zorgprofessionals NU’91. Gezien de recente partijprogramma’s, zou de oproep in vruchtbare aarde moeten vallen. VVD, D66, CDA, GroenLinks, ChristenUnie, PvdA, PvdD, SP, SGP en VOLT hebben allemaal zowel het verlagen van de lasten op arbeid als het principe ‘de vervuiler betaalt’ in hun programma’s meegenomen.
Ander stelsel, meer banen
Maria van de Heijden, directeur MVO Nederland: “De bedrijven in ons netwerk werken aan nieuwe businessmodellen, waarin circulair ondernemen de norm wordt. Zolang de kosten van arbeid hoog blijven, zullen arbeidsintensieve taken zoals reparatie van goederen zeer beperkt blijven. Weggooien blijft zo goedkoper dan hergebruik. Een toekomstbestendig belastingstelsel maakt arbeid goedkoper en brengt zo de circulaire economie dichterbij”. Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu: “Veel ondernemers die duurzamere producten op de markt brengen kunnen nu moeilijk concurreren omdat de prijs van vervuiling niet in veel bestaande producten verdisconteerd is. Ook dat los je met een eerlijker belastingsysteem op.”
Druk op vitale beroepen omlaag, duurzamer werken beloond
De coronacrisis laat zien hoe groot de waarde van zorgpersoneel, politieagenten, boa’s, leraren en vele anderen werkenden voor Nederland is. In dit voorstel voor een nieuw belastingstelsel kunnen door lagere arbeidspremies de salarissen van deze groepen omhoog en de onderbezetting aangepakt worden. Naast de coronacrisis spelen ook de klimaat-, stikstof- en biodiversiteitscrisis door productie en consumptie van onnodig vervuilende producten en diensten. Milieuschade veroorzaken wordt nu echter nauwelijks belast. Met eerlijke belastingen op milieuschade kan duurzaam ondernemen concurrerend worden. Door minder belasting te heffen op werk en juist meer op het gebruik van grondstoffen en het produceren van afval en broeikasgassen en vervuiling, kunnen we de druk op vitale beroepen verlichten en tegelijk bijdragen aan een schoner en duurzaam Nederland.
Doorrekening
De afgelopen jaren zijn door diverse planbureaus en denktanks rapporten uitgebracht die bouwstenen voor een slimmer belastingstelsel aangeven. Begin februari bracht de denktank The Ex’tax Project, het rapport ‘Deltaplan Belastingen voor een circulaire en sociale economie’ uit. Het Deltaplan levert in 2025 volgens de onderzoekers 21 miljard euro economische groei op, 233.000 extra banen. Iedere Nederlander gaat er in reëel inkomen op vooruit, waarbij de koopkracht voor de lagere inkomens het sterkst stijgt. Directeur Femke Groothuis van the Ex’tax Project ziet in de hervorming van het belastingstelsel dé manier om sterker uit de crisis te komen: “Belastingen geven nu de verkeerde prikkels door arbeid duur te maken en schadelijke vervuiling onbelast te laten. De coronacrisis heeft laten zien wat echt van waarde is; zorg, onderwijs en hulpdiensten stonden in de frontlinie. Allemaal sectoren waar het lastig is om personeel te vinden. Lagere belastingen op arbeid maken het mogelijk iets aan de onderbezetting in deze sectoren te doen.”