In de derde editie van de 2020-2021 EIB Klimaatenquête is onderzocht welke verwachtingen men heeft op het gebied van klimaatbeleid. De resultaten spitsen zich toe op de vraag: Hoe denken burgers dat de transitie naar een groene economie het best kan worden bereikt? Volgens 39% van de Nederlandse bevolking wordt klimaatverandering het best bestreden door individuele gedragsverandering. Volgens 29% zullen nieuwe technologieën de grootste impact hebben, terwijl 18% de voorkeur geeft aan een aanpak via wet- en regelgeving en 14% liever ziet dat klimaatvriendelijke projecten worden gesteund door publieke en private investeringen.
Onder de Europeanen lopen de meningen uiteen: terwijl burgers in Portugal (51%), Slowakije (44%), Luxemburg (43%) en Duitsland (42%) van mening zijn dat radicale gedragsverandering de grootste impact zal hebben op het beperken van de klimaatcrisis, hebben burgers in de Scandinavische landen meer vertrouwen in technologische innovatie (40% in Zweden, 38% in Finland, 36% in Denemarken).
- Volgens 39% van de Nederlanders wordt klimaatverandering het best beperkt door het eigen gedrag radicaal te veranderen (consumptie, vervoer, enz.); 29% vertrouwt echter meer op technologische innovatie.
- 74% van de Nederlanders is van mening dat klimaatactie rekening moet houden met inkomensverschillen en sociale ongelijkheid.
- 44% van de Nederlandse respondenten wil thuiswerkmogelijkheden uitbreiden om het forenzen te beperken en klimaatverandering tegen te gaan
Dit zijn enkele uitkomsten van de derde editie van de Klimaatenquête 2020-2021, die vandaag door de Europese Investeringsbank (EIB) zijn gepubliceerd. De EIB is de kredietverlenende instelling van de Europese Unie en wereldwijd een van de grootste multilaterale kredietverleners voor klimaatactie.
Meningen verdeeld over de reden om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen
Bij de vraag waarom Nederland het gebruik van fossiele brandstoffen (zoals olie, aardgas en kolen) zou moeten verminderen, zegt 28% van de Nederlanders dat dit moet omdat fossiele brandstoffen bijdragen aan klimaatverandering. 25% zegt dat dit moet omdat de wereldreserves binnenkort uitgeput zullen zijn en het land zich daarom moet voorbereiden op het gebruik van alternatieve energiebronnen. Volgens 21% zal vermindering van het olie- en gasgebruik ervoor zorgen dat men minder afhankelijk is van energievoorzieningen uit andere landen.
Vervoer: nadruk op autovrije zones in steden
29% van de Nederlanders is voorstander van beperkte toegang voor auto’s in de binnenstad. Dit is significant meer dan andere Europeanen (16%). 44% van de Nederlanders wil meer thuiswerkmogelijkheden om het forenzen te verminderen, acht procentpunt boven het Europees gemiddelde (36%).
Verder zijn minder Nederlanders (32%) vóór het subsidiëren van elektrische auto’s dan het Europees gemiddelde (40%).
Consumptie: een roep om producten met een korte levensduur te verbieden
Bijna de helft van de Nederlanders is voorstander van een verbod op producten die niet lang meegaan of niet te repareren zijn (48%). Daarnaast vindt 49% dat er in Nederland betere systemen moeten komen voor recycling om klimaatverandering tegen te gaan. Over het onderwerp duurzame consumptie vindt 54% dat verlaging van de prijzen van duurzame producten prioriteit zou moeten hebben.
Tenslotte vindt 74% van de Nederlanders dat klimaatgerichte actie rekening moet houden met inkomensverschillen en sociale ongelijkheid om te slagen.
Een mondiale vergelijking: verschillen tussen Europese, Amerikaanse en Chinese burgers
Mondiaal zijn respondenten verdeeld over de vraag hoe klimaatverandering het best kan worden tegengegaan. Mensen in China en de Verenigde Staten denken dat klimaatverandering het best kan worden bestreden door technologische innovatie (35% van de Chinezen en 34% van de Amerikanen). Deze aanpak vindt men belangrijker dan het aanpassen van het eigen gedrag (32% van de Chinezen en 31% van de Amerikanen denken dat meer kan worden bereikt door technologische innovatie). In Europa denkt 39% van de bevolking dat radicale gedragsverandering (consumptie, vervoer, enz.) de beste manier is om klimaatverandering tegen te gaan, terwijl 29% meer vertrouwen heeft in technologische innovatie.
Ambroise Fayolle, vicepresident van de EIB: “We ontvangen bemoedigende signalen van burgers uit alle delen van Europa. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat hun eigen gedrag een grote rol kan spelen in het aanpakken van de klimaatcrisis. Ondertussen vindt een grote meerderheid van de Europeanen dat klimaatactie rekening moet houden met inkomensverschillen en sociale ongelijkheid om te slagen – niemand mag achterblijven in de groene transitie. Dit is van groot belang. Bij de transformatie die we doormaken om de EU-klimaatbank te worden, is het onze rol om acties van burgers te stimuleren door financiering beschikbaar te stellen voor duurzame mobiliteit of oplossingen voor de circulaire economie. Daarnaast blijkt uit onze Klimaatenquête dat mensen vinden dat klimaatverandering het best te bestrijden is door technologische innovatie. Bij de EIB steunen we de groene transitie al vele jaren, maar we zijn er nog lang niet. We moeten de omvang en het tempo van onze acties drastisch uitbreiden en onderzoek doen naar mogelijkheden om andere, innovatieve en disruptieve oplossingen in te zetten om mensen te helpen in de beweging naar een duurzamere toekomst. Hierop zetten we volop in via onze routekaart voor klimaatactie, de Climate Bank Roadmap, waarmee we de Europese Green Deal ondersteunen.’’