Het klinkt duurzaam: een servies van melamine waar bamboe en mais als vernieuwende grondstoffen aan worden toegevoegd. Maar wanneer dit servies vervolgens niet veilig blijkt te zijn en alles vernietigd moet worden, is de duurzaamheid ver te zoeken en de veiligheid in het geding. Om dit soort incidenten te voorkomen en de transitie naar een duurzamer voedselsysteem veilig te laten verlopen, is een nieuw Europees platform in het leven geroepen: FoodSafety4EU.
Klimaatneutraal produceren, voedselkringlopen sluiten: in de verandering naar een circulaire economie zijn nieuwe afspraken, wetgeving en risicobeoordelingen nodig om voedselveiligheid te waarborgen. Soms faalt het huidige Europese systeem van voedselveiligheid bij deze overgang. Eén van de redenen dat het wel eens misgaat, is niet genoeg communicatie tussen de wetenschap, politiek en maatschappij. Voedselveiligheid heeft topprioriteit bij de Europese Commissie, maar de samenwerking tussen de EU-landen kan beter en is een cruciaal aspect voor het succes van een nieuw, veilig voedselsysteem.
Wageningen University & Research wordt daarom onderdeel van het door de Europese Unie gefinancierde platform FoodSafety4EU, samen met 22 andere onderzoeksinstituten en 44 stakeholders, zoals voedsel- en warenautoriteiten, consumentenbonden en researchcentra.
Problemen snel in kaart brengen en onderzoek vlot opstarten
Op het platform moeten onderzoekers, beleidsmakers, industrie en consumenten elkaar makkelijk vinden, om problemen met voedselveiligheid snel in kaart te brengen en onderzoek vlot op te starten. ‘Inspectiediensten kunnen op het platform snel in contact worden gebracht met onderzoekers in heel Europa’, vertelt Niels van der Linden, een van de betrokken onderzoekers vanuit de WUR. ‘En de onderzoekers kunnen gegevens sneller met elkaar uitwisselen.’
Met behulp van nieuwe digitale tools worden data en wetenschappelijke bronnen makkelijk toegankelijk op het platform. Van der Linden: ‘Dat is niet alleen voor onderzoekers en stakeholders: ook consumenten hebben de – terechte – behoefte om te weten of hun producten veilig zijn. Daarom krijgt iedereen inzicht in de processen en analyses op het platform, van consumenten tot beleidsmakers.’
Maximale Europese samenwerking
Hoe voorkomen we dat gerecyclede verpakkingen gevaren opleveren? Hoe veilig is voedsel als er minder pesticiden gebruikt mogen worden? De doelen van FoodSafety4EU zijn veilige producten en voeding, synchronisatie van de strategieën hierover en signalen uit de maatschappij sneller en transparanter oppakken.
FoodSafety4EU wordt een netwerk waarin wordt gefocust op maximale Europese samenwerking met input vanuit de maatschappij. Waarop beleid en besluit tot het financieren van projecten wordt gebaseerd. Verwacht wordt dat in drie jaar tijd het netwerk uitgroeit tot een operationeel en blijvend forum.
De rol van de afdelingen Food, Quality & Design en de LAW-groep van Wageningen University & Research is onder andere in kaart te brengen hoe inspectiediensten omgaan met de nieuwe risico’s van deze tijd en hoe deze worden gecommuniceerd naar de maatschappij. De onderzoekers zullen advies geven over hoe dit efficiënter kan.