De maatschappelijke doelstelling om het gebruik van primaire grondstoffen in Nederland drastisch te reduceren gaat de huurmarkt van consumentenproducten een flinke duw in de rug geven. Daarvoor moeten echter hoge drempels in deze ‘Product-as-a-Service’-markt (een circulair business model) worden overwonnen. Vooral op het vlak van financiering loopt het vaak spaak.
Het hebben van een abonnement voor de consument is bepaald niet nieuw. Het is de normaalste zaak van de wereld om een abonnement op diensten te hebben, zoals Spotify, Netflix, de sportvereniging en de glazenwasser, of op een krant of een tijdschrift. De gemiddelde consument heeft liefst elf abonnementen en jongeren hebben er zelfs zestien.1
Veel minder gebruikelijk is het hebben van een abonnement op een product. De leaseauto is hierbij een uitzondering; in 2021 groeit het aantal ‘private leaseauto’s’ in Nederland naar een half miljoen.2 Voor de meeste andere producten is huur via een abonnement nog erg ongebruikelijk.
Hier komt echter verandering in. Inmiddels worden bijvoorbeeld wasmachines, koffiezetapparaten, fietsen en zelfs koptelefoons, kunstbloemen, matrassen, spijkerbroeken en baby-artikelen in abonnementsvorm aangeboden aan de consument, vaak inclusief reparatie en onderhoud. En door de coronacrisis gaat de Groningse meubelmaker Zwartwoud, als een van de eersten, het verhuren van een bureau als abonnement bij de thuiswerker aanbieden.
De abonnementen komen in verschillende varianten voor. Voor een vast bedrag van 125 euro per jaar heeft de consument de volledige beschikking over een koptelefoon van het Rotterdamse Gerrard Street (foto). Betalen naar gebruik komt ook voor. Zo betaalt een klant 37 eurocent per kop koffie bij een abonnement op een koffiezetapparaat van het Waalwijkse Bundles.
De voordelen van Product-as-a-Service – ook eenvoudig bekend als PaaS – voor de consument laten zich raden. Een student heeft via Swapfiets voor de prijs van enkele biertjes per maand een fiets die het altijd doet. Bij een kapotte wasmachine staat zonder extra kosten een reparateur voor de deur. Bij onvrede kan de gebruiker opzeggen en het product inleveren; die is immers niet van hem- of haarzelf. De aanbieder kan het product vervolgens in omloop houden of zorgen dat onderdelen ervan bij de productie van nieuwe versies worden gebruikt, waarmee de gebruiker dus ook het milieu een plezier doet.
In een nieuwe publicatie gaat ABN Amro in op de kansen en drempels in deze markt, en worden tips gegeven aan de hand van ervaringen van pioniers in de wereld van PaaS.
