Veel bedrijven noemen duurzaamheid een topprioriteit, maar hebben toch moeite om echte vooruitgang te boeken. Meer aandacht voor duurzaam leiderschap is cruciaal.

Een studie van Bain & Company toont alvast dat slechts 2% van de 318 ondervraagde bedrijven hun duurzaamheidsdoelstellingen hebben gehaald of overtroffen, terwijl 81% zelfs genoegen nam met middelmatige prestaties en verwatering van hun duurzaamheidsprogramma’s. In het 2020 Sustainability Leaders rapport beoordeelt zelfs bijna de helft van alle ondervraagde duurzaamheidsdeskundigen de bijdrage van de particuliere sector aan duurzame ontwikkeling als ‘gebrekkig’.

Duurzaamheidsleiderschap

Bij Antwerp Management School (AMS) merken we dat organisaties vaak de problemen die medewerkers tegenkomen bij de implementatie van (nieuwe) duurzaamheidsstrategieën vaak over het hoofd zien. In sommige gevallen voelen medewerkers zelfs een spanning tussen de duurzaamheidsdoelstellingen en bedrijfsdoelstellingen. Dit geeft aan dat uitvoering – gedreven door sterk duurzaamheidsleiderschap – vandaag de dag een cruciale vereiste is.

Wat zegt de wetenschap?

Leiderschap voor duurzaamheid is het vermogen om belanghebbenden te beïnvloeden om samen te werken aan innovatieve oplossingen voor een falende wereld en om positieve impact te maken, zowel binnen als buiten de organisatie.

Individueel duurzaamheidsleiderschap kan op alle niveaus van een organisatie voorkomen en hoeft niet in een functieomschrijving te worden gespecificeerd.

Impactfactoren van individueel duurzaamheidsleiderschap

Elk individu kan een duurzaamheidsleider zijn, ongeacht zijn positie, zolang het maar de verantwoordelijkheid neemt voor het begrijpen van, en het handelen naar, de duurzaamheidsuitdagingen.

Bij het aanpakken van deze uitdagingen moeten leiders rationele argumenten afwegen tegen emotionele of morele factoren. Daarmee kan de impact van individueel duurzaamheidsleiderschap verschillen, afhankelijk van de rol (formeel of informeel) en de staat van de informatie (rationeel of emotioneel), zoals in Afbeelding 1 wordt geïllustreerd.

Eigenschappen en vaardigheden van de individuele duurzaamheidsleider

Uit de expertinterviews tijdens het onderzoek naar Individual Sustainability Leadership – met onder andere Anniek Mauser (Unilever), Jeff Turner (DSM) and Geanne van Arkel (Interface) – hebben we vijf eigenschappen en vijf vaardigheden van de individuele duurzaamheidsleider afgeleid, weergegeven in onderstaande tabel. Werknemers kunnen daar op getraind worden.

 

Individuele duurzaamheidsleiders handelen vanuit intrinsieke motivatie. Ze zijn betrouwbaar, emotioneel intelligent, met een creatieve geest en de morele moed om ethisch te handelen. Door hun visionaire en inspirerende blik weten ze anderen aan hun denkwijze te verbinden. Ze kennen de ins en outs van duurzaamheidsthema’s, kijken ernaar met een holistische blik en beschikken over zakelijk inzicht. Ze communiceren op een open en transparante manier en winnen zo het vertrouwen van hun collega’s.

Geen ‘one-size fits all’-benadering

Het is belangrijk om te onthouden dat er geen ‘one-size fits all’-benadering is voor individueel duurzaamheidsleiderschap. De beste resultaten worden behaald wanneer de rol van het individu en de staat van informatie, aansluiten bij de benodigde eigenschappen en vaardigheden van het individu. Dit is contextafhankelijk. Om de juiste talenten te selecteren en hen te ontwikkelen tot de duurzaamheidsleiders van morgen, is het essentieel dat organisaties een cultuur creëren waarin individuen in staat zijn de bestaande denk- en handelswijzen uit te dagen. Ook is begeleiding, kennisdeling en ondersteuning in de vorm van een leiderschapsontwikkelingstraining, specifiek gericht op duurzaamheid, van belang.

Veerkracht

De COVID-19-pandemie zal naar verwachting leiden tot minder prioriteiten op het gebied van duurzaamheid, doordat de gezondheids- en economische problemen de komende jaren waarschijnlijk de agenda domineren. Nochtans kan duurzaamheid op lange termijn net meer bijdragen tot veerkracht en bijdragen aan het aanpakken van mondiale uitdagingen.

Meer lezen?

Rozanne Henzen, Researcher Expertise Center Sustainable Transformation, Antwerp Management School

Dit artikel is eerder gepubliceerd op de website van HRMagazine