In een tijd waar netbeheerders te maken hebben met een steeds voller elektriciteitsnet heeft Liander in 2020 iedere week gemiddeld ruim 2.000 installaties met zonnepanelen aangesloten op zijn elektriciteitsnetten in Friesland, Flevoland, Noord-Holland, Gelderland en een deel van Zuid-Holland. Het gaat hierbij om zonnepanelen op woningen, bedrijfsdaken en zonneparken. Het aantal installaties groeide in 2020 met 30%, het vermogen van de zonnepanelen nam toe met 39%. Naar verwachting begin februari leveren een half miljoen zonne-installaties groene stroom aan het net van Liander.
De afgelopen jaren is de populariteit van zonnepanelen razendsnel toegenomen, zowel onder consumenten en eigenaren van grote bedrijfspanden als ontwikkelaars van grootschalige zonneweiden. Belangrijkste reden zijn de aantrekkelijke fiscale regelingen van de overheid om de doelstellingen voor duurzaam opgewekte energie in het Klimaatakkoord te halen. In 2020 plaatsten 112.415 eigenaren van woningen, bedrijven en zonneparken zonnepanelen die hun groene stroom leveren aan het elektriciteitsnet van Liander. Daarmee stond de teller eind 2020 op een totaal van 487.112 aangesloten zonne-installaties. Koploper in het verzorgingsgebied van Liander is de provincie Gelderland, waar inmiddels ruim 180 duizend installaties met zonnepanelen groene stroom aan het elektriciteitsnet van Liander leveren.
Groei blijft toenemen
In 2020 groeide het totale vermogen van de zonnepanelen die groene stroom aan het net van Liander leveren met 953 megawatt tot 3423 megawatt. Daarmee is opnieuw meer vermogen aan het elektriciteitsnet gekoppeld dan in het voorgaande jaar, zo’n 80 megawatt meer dan in 2019. Het vermogen van de zonne-installaties die Liander in 2020 op zijn net aansloot is vergelijkbaar met het vermogen van alle zonnepanelen die Liander van 2011 tot 2017 aansloot.
Ter vergelijking: 1 megawatt aan paneelvermogen komt overeen met een hectare vol zonnepanelen. Verdeeld over het verzorgingsgebied van Liander gaat het dus omgerekend om 3423 hectaren vol zonnepanelen.
Oplopende wachttijden
Stroom die de eigenaren van zonnepanelen niet zelf verbruiken leveren zij terug aan het net. Hiervoor is veel capaciteit van de elektriciteitskabels nodig. Dat is vooral een uitdaging op plekken waar dunne kabels met relatief weinig capaciteit liggen, zoals op het platteland. Het Nederlandse elektriciteitsnet is een van de betrouwbaarste ter wereld, maar oorspronkelijk niet ontworpen voor grootschalige regionale productie van stroom.
De fors toenemende vraag naar elektriciteit en de snelle opkomst van zonne- en windenergie zorgen voor grote drukte op het elektriciteitsnet. Zelfs zo druk dat het voor klanten niet meer vanzelfsprekend is dat zij op ieder moment duurzaam opgewekte elektriciteit aan het net kunnen leveren. Liander betreurt het als het niet op het verwachte moment aan de wens van klanten kan voldoen. In gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet zijn grenzen heeft bereikt, kan het gebeuren dat ondernemers die nieuwe windparken of zonneparken of -daken ontwikkelen moeten wachten op transport van hun groene stroom totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid. Om tot die tijd het elektriciteitsnet zo efficiënt mogelijk te benutten en zoveel mogelijk groene stroom te vervoeren zetten we waar mogelijk innovatieve en slimme oplossingen in, zoals het combineren van een wind- en zonnepark op 1 kabel, transport van groene stroom over de vluchtstrook van het elektriciteitsnet en het dimmen van zonneparken.
Ook kan het op zeer zonnige momenten incidenteel en lokaal voorkomen dat ook consumenten de stroom van hun zonnepanelen niet op het elektriciteitsnet kwijt kunnen. De spanning in de kabel of in de huisinstallatie loopt dan te hoog op, waardoor de zonnepanelen zichzelf uitschakelen. Dit voorkomt dat het elektriciteitsnet overbelast raakt. Daar waar deze situatie zich voor kan doen werkt Liander aan een oplossing.
Uitbreiding elektriciteitsnet
Met name door de snelgroeiende vraag van zonneparken en -daken naar transportcapaciteit raakt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Waar een zonnepark met een jaar operationeel kan zijn, kan de uitbreiding van een groot elektriciteitsverdeelstation dat de stroom verwerkt vijf tot acht jaar in beslag nemen, onder meer door lange vergunningstrajecten en procedures. Nederland is niet op deze ontwikkelingen ingericht. Om aan de vraag te kunnen voldoen breidt Liander het elektriciteitsnet op veel plaatsen fors uit. In 2020 investeerde het bedrijf ruim 800 miljoen euro in de energienetten, de komende jaren loopt de jaarlijkse investering op tot ruim een miljard euro per jaar.