Minister Schouten van Landbouw vatte de weg uit de landbouwcrisis goed samen in het VPRO-programma Zomergasten: ‘We moeten toe naar een hoeveelheid vee dat ons land aankan.’ Maar hoe ze dit voor elkaar wil krijgen, bleef wederom vaag. Twee dagen later verdween de veevoerregeling, bedoeld om de stikstofuitstoot terug te dringen, van tafel. Het resultaat van maanden crisisoverleg was al mager, maar is nu weer terug naar nul. Het stikstofprobleem blijft.
Schouten zegt te geloven in een politiek van kleine stapjes. Dat geeft te denken of ze wel de juiste persoon is om de landbouw vlot te trekken. Met haar visie is niks mis, ook Schouten wil kringlooplandbouw in 2030. Maar met kleine stapjes lukt dat niet. Regenwoud, biodiversiteit en landschap gaan eraan voor de productie van veevoer. Te veel aan stikstof, door het mestoverschot, draait de natuur de nek om. Met het vlees worden wij mensen vetgemest tot onze darmen het begeven en ons hart faalt. De treurige optelsom van deze industriële vleesfabricage draagt in belangrijke mate bij aan de klimaatverandering die ons nu al drie extreem droge en hete jaren achter elkaar oplevert.
Economen, Nobelprijswinnaars en zelfs de Nederlandse bank zeggen in koor dat we duurzaam moeten investeren om de op ons afkomende economische crisis het hoofd te bieden. Voor Milieudefensie heeft onderzoeksbureau CE Delft de omslag naar honderd procent biologische kringloopveeteelt in 2030 berekend. De oogst is indrukwekkend: de uitstoot van CO2 in de sector gaat met 90 procent omlaag. De klimaatdoelstellingen komen binnen bereik. De omslag naar duurzaam lost de stikstofcrisis op, net als het mestoverschot en de stankoverlast. Import van veevoer hoeft niet meer. Fijnstof uitgestoten door megastallen vermindert drastisch en natuurherstel kan worden ingezet. De werkgelegenheid in de biologische veehouderij neemt toe met 9200 banen. Door de biologische veeteelt te koppelen aan een eerlijke vleesprijs, kan de boer een goede boterham verdienen met veel minder dieren. En, niet onbelangrijk, de vleesconsumptie daalt richting de hoeveelheden die het voedingscentrum aanbeveelt.
Duurzaam investeren in de veehouderij loont dus. Voor 3,6 miljard per jaar krijgt de natuur weer lucht en worden intensieve veehouders ruimhartig uitgekocht of geholpen met de overstap naar kringlooplandbouw. Een verlaging van btw op groenten en fruit en peulvruchten houdt de boodschappen betaalbaar en krikt het besteedbaar inkomen van de lagere inkomens zelfs iets omhoog.
Na ruim een halve eeuw roofbouw kampt ons land met een klimaat-, biodiversiteits-, gezondheids- en inmiddels ook met een economische crisis. We hebben een overheid nodig die problemen integraal durft aan te pakken. Alle veeteelt biologisch is een radicale breuk met de huidige intensieve vleesproductie, maar het is nodig. Niets doen kan het einde van de landbouw in Nederland betekenen. En al heeft deze sector een bescheiden economische waarde, een gezonde landbouw is wel van grote maatschappelijke waarde.
Jorien de Lege, campagneleider bij Milieudefensie
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website van Milieudefensie