Hoe kan de Europese regelgeving worden verbeterd om de transitie naar een circulaire economie in steden beter te ondersteunen? Het Partnerschap voor de Circulaire Economie onderzocht de belemmeringen in regelgeving, financiering en kennis en ondernam vervolgens twaalf verschillende acties om deze belemmeringen te verminderen of weg te nemen. In de publicatie ‘Better regulation for a Circular Economy’ licht het partnerschap twee acties toe die op het gebied van betere regelgeving zijn genomen. Kenniscentrum Europa decentraal heeft het Partnerschap ten aanzien van deze betere regelgeving acties ondersteund en is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de publicatie.

Knelpunten afvalwetgeving

Een van de acties die is ondernomen is een position paper over EU-afvalwetgeving. Het partnerschap onderzocht hoe de Europese afvalwetgeving kan worden verbeterd om de circulaire economie in steden te ondersteunen. Na het uitwisselen van standpunten en ervaringen werd een position paper over dit onderwerp opgesteld. Een van de aanbevelingen is om de waarde van grondstoffen in de wetgeving centraal te stellen naast de traditionele risicogerichte afvalbeheerbenadering. Om dit te bereiken moet het principe van circulariteit consequent in de wetgeving worden opgenomen. Dit betekent dus dat circulariteit centraal moet staan in de wetgeving betreffende de hele levenscyclus van producten: van productontwerp tot afvalbeheer. Verder beveelt het partnerschap aan om steden actief te betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van het toekomstige EU-wetgevingskader voor de circulaire economie.

Biobased producten en bio-economie

Ook is er een onderzoek gedaan naar de circulaire bio-economie in steden. Het partnerschap onderzocht in 2018 de knelpunten en drijfveren in de Europese regelgeving die de productie van op biogebaseerde producten uit stedelijk bioafval en afvalwater beïnvloeden. Op basis van dit onderzoek is eerder al een surveyreport gepubliceerd door het partnerschap. Uit de bevindingen van dit uitgebreide rapport zijn in de nieuwe publicatie een aantal terugkerende knelpunten in Europese wet- en regelgeving geïdentificeerd die worden toegelicht.

Deze knelpunten zijn in de drie thema’s samengevat:

  • Er is onvoldoende harmonisatie van normen en regels tussen lidstaten op het gebied van een circulaire bio-economie. Dit bemoeilijkt het op de markt brengen van op biobased producten uit stedelijk bioafval en afvalwaterslib. Vooral het gebrek aan een EU-brede einde-afvalcriteria is problematisch.
  • Het Europese wetgevingskader is niet altijd afgestemd op de huidige stand van de technologische ontwikkeling. Richtlijnen en verordeningen bevatten bijvoorbeeld verouderde technische vereisten en definities.
  • De Europese wetgeving is vrij restrictief om de gezondheid en milieu te beschermen. Hierdoor kunnen innovatieve producten en processen onnodig worden belemmerd.

Deze drie thema’s worden verder uitgewerkt in de publicatie.

Decentrale relevantie

De circulaire economie is een belangrijke doelstelling binnen de Europese Green Deal. Veel van de voorgestelde maatregelen zullen op lokaal niveau moeten worden uitgevoerd. Daarnaast spelen steden een rol bij de ontwikkeling van een circulaire economie bijvoorbeeld door middel van openbare aanbestedingen.