Traditioneel zijn internationale mensenrechtenstandaarden gericht op de verantwoordelijkheden van staten. De nieuwe VN Normen doorbreken dit patroon door – op basis van bestaande verplichtingen van staten – ook de verantwoordelijkheden voor bedrijven te definiëren en deze bijeen te brengen in één document. Daarmee geven de nieuwe VN Normen ook een gezaghebbende interpretatie van de preambule van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die -elk orgaan van de gemeenschap’, waaronder dus ook ondernemingen, oproept door -vooruitstrevende maatregelen’ te garanderen dat de mensenrechten zullen worden erkend en nageleefd.
Het MVO Platform vindt dat de VN Normen richtinggevend moeten worden voor het beleid dat Nederland en de Europese Unie op dit gebied gaan voeren. Nederland en de EU mogen van bedrijven verwachten dat deze zich aan de VN Normen houden, ze opnemen in hun eigen gedragscodes en daarover rapporteren. De VN Normen vertonen overigens veel overeenkomsten met het MVO Referentiekader dat onlangs door het MVO Platform is opgesteld.
Nederland en de EU kunnen er op tal van manieren aan bijdragen dat de VN Normen en de uitvoering daarvan een -vaste bodem’ worden in het MVO beleid.
De Nederlandse regering komt binnenkort met een plan van aanpak voor verantwoord inkopen en aanbesteden door de overheid. Verder brengt de Raad voor de Jaarverslaggeving op korte termijn advies uit aan de regering over maatschappelijke verslaggeving’ door bedrijven. De VN Normen én een niet vrijblijvende, onafhankelijk gecontroleerde vorm van verslaglegging zouden daarbij volgens het MVO Platform de uitgangspunten moeten zijn.
Van groot belang is ook dat de regering en de EU zich committeren aan de normen en deze gebruiken als uitgangspunt voor het werken aan internationale wet- en regelgeving voor bedrijven. Hoewel de regering – op basis van het SER advies – tot nu vooral de vrijwilligheid van verantwoord ondernemen heeft benadrukt, heeft voormalig staatssecretaris Wijn van Economische Zaken nadrukkelijk de weg naar internationale bindende richtlijnen voor bedrijven opengehouden. Vorig jaar liet staatssecretaris Wijn weten dat zelfregulering niet de oplossing voor alle problemen tussen bedrijven en de samenleving is. Hij vindt dat er goed overleg met alle betrokkenen moet plaatsvinden maar: -Aan een eenmaal expliciet vastgelegd normatief kader zal geen bedrijf zich mogen onttrekken’.
Het MVO Platform vraagt de regering om nu actief te gaan meewerken aan zo’n normatief kader.