Port of Antwerp bracht eind 2019 zeven toonaangevende chemie- en energiebedrijven bij elkaar in het kader van CO2-reductie en de transitie naar een duurzame en koolstofneutrale haven. Het consortium bestaat uit Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, INEOS, Fluxys, Port of Antwerp en Total. Met het project Antwerp@C mikken de partners erop om met toepassingen voor het afvangen en hergebruiken of opslaan van CO2 op redelijk korte termijn en tegen draagbare kosten CO2 uit de atmosfeer te houden en daarmee een belangrijke bijdrage te leveren aan de klimaatdoelstellingen. Het potentieel van dit project is om tegen 2030 de helft van de CO2 emissies in de haven (18,65 miljoen ton broeikasgasemissies in 2017) op deze manier af te vangen. Deze week dienden Fluxys, Port of Antwerp, Total en Air Liquide Europese subsidiedossiers in om opnieuw een stap verder te zetten in het project.
Haven van Antwerpen: plek bij uitstek voor koolstofafvang
De haven van Antwerpen herbergt de grootste geïntegreerde energie- en chemiecluster van Europa. Dat maakt het dé locatie om nieuwe bedrijfsoverschrijdende samenwerkingen te creëren en aan innovatieve CO2-reductie te doen. Daarom sloegen eind 2019 Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, INEOS, Fluxys, Port of Antwerp en Total de handen in elkaar rond het project Antwerp@C om de technische en economische haalbaarheid van CO2-infrastructuur te onderzoeken ter ondersteuning van mogelijk toekomstige CCUS (Carbon Capture Utilisation & Storage) toepassingen. Het afvangen en opslaan van CO2 (Carbon Capture & Storage, CCS) en op termijn het hergebruik van CO2 als grondstof voor verschillende toepassingen (Carbon Capture & Utilisation, CCU), worden gezien als belangrijke sporen in de transitie naar een koolstofneutrale haven.
Haalbaarheidsstudie
Met steun vanuit het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) voert Antwerp@C momenteel een haalbaarheidsstudie uit naar het opzetten van een centrale pijpleiding langsheen de industrie op zowel linker- als rechteroever, verschillende gemeenschappelijke behandelingsunits, een gemeenschappelijke installatie voor het vloeibaar maken van CO2, tussentijdse opslag van CO2 en het grensoverschrijdend transport ervan via zowel scheepsbelading als pijpleiding.
Grensoverschrijdende transportinfrastructuur
Omdat België niet over de geschikte ondergrond beschikt, is internationale samenwerking noodzakelijk om CO2 grensoverschrijdend te vervoeren en permanent op te slaan in onder meer lege gasvelden onder de zee. Antwerp@C onderzoekt in die optiek de mogelijkheid voor transport naar Rotterdam via pijpleiding of per schip naar Noorwegen.
Subsidie onontbeerlijk
Voor een succesvolle realisatie van Antwerp@C is brede ̶ in het bijzonder financiële ̶ ondersteuning vanuit Europa, de federale overheid en Vlaanderen onontbeerlijk. Aangezien CCS voor de Europese Unie een belangrijk middel in de strijd tegen klimaatverandering is, wil Antwerp@C steunen op twee initiatieven voor grensoverschrijdende CO2-transportinfrastructuur die recent door de Europese Commissie werden erkend als Projecten van Gemeenschappelijk Belang (PCI): het CO2TransPorts project voor infrastructuur richting Rotterdam en het Northern Lights project voor infrastructuur richting Noorwegen. Voor beide projecten werden deze week subsidieaanvragen voor detailstudies ingediend in het kader van de Connecting Europe Facility (CEF), waarvan de beslissing voorzien is in november. Daarnaast is een subsidiedossier in voorbereiding voor het Europese Innovation Fund in het kader van de Green Deal.
Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp: “Dit veelbelovende project stelt ons in staat om onze voortrekkersrol ook effectief waar te maken. Het toont opnieuw aan dat samenwerking de sleutel is om een clusterversterkend effect en operationele en innovatieve meerwaarde te creëren. Indien deze gemeenschappelijke infrastructuur gerealiseerd kan worden, dan zal dat de hele industriële havengemeenschap ten goede komen én een nuttige bijdrage leveren aan de Vlaamse, Belgische en Europese klimaatdoelstellingen.”
Wouter De Geest, voorzitter consortium Antwerp@C: “Als grootste Europese petrochemische cluster nemen we onze verantwoordelijkheid met een ongeziene samenwerking tussen 8 toonaangevende bedrijven. Samen onderzoeken we de mogelijkheden voor bijkomende reductie van CO2 uit onze productieprocessen en voor bijkomende innovatieve oplossingen voor een duurzame petrochemie in Antwerpen.”
Annick De Ridder, havenschepen: “Dit project laat zien dat de kracht van onze technologische vooruitgang hand in hand gaat met de toekomst van ons klimaat. Als we als tweede haven van Europa de inspanningen kunnen leveren om tot de helft van onze CO2 uitstoot af te vangen, dan zijn de mogelijkheden voor een duurzame groei van onze industrie en onze welvaart legio. Met het opnemen van deze pioniersrol willen we een inspiratie zijn voor de hele havengemeenschap.”