In een brief aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid heeft Transitiecoalitie Voedsel (TcV) verzocht om meer rekening te houden met recent onderzoek over en aanbevelingen rond gezonde en duurzame voeding. TcV reageert daarmee op een lopende consultatie van het ministerie van VWS over productsamenstelling van voedsel. In die consultatie wordt alleen de mening gevraagd over de hoeveelheden zout, verzadigd vet en suiker in voedingsmiddelen. Bovendien wordt duurzaamheid geheel buiten beschouwing gelaten.
“De recente ervaring met COVID-19 maakt duidelijk dat volksgezondheid een veel sterkere overheidssturing vereist en dat de overheid sterker moet sturen op een betere consumptie van gezond voedsel. Verder blijkt in deze crisis dat veel mensen met obesitas extra kwetsbaar zijn. Het aantal mensen met obesitas op de Intensive Care bedden is onevenredig hoog. Dat betekent dat bij de beleidsontwikkeling over gezond voedsel en productverbetering meer aandacht moet zijn voor recente ontwikkelingen in de voedingswetenschap over de oorzaken van obesitas. Dan blijkt met name dat ultraprocessed food (sterk bewerkt voedsel) een belangrijke oorzaak te zijn van overgewicht omdat dit soort voedsel leidt tot extra inname van calorieën”. Aldus de brief van TcV aan de staatssecretaris.
Het gepresenteerde voorstel pretendeert een bijdrage te leveren aan productverbetering, terwijl de feitelijke bijdrage minimaal is. Mede door het vrijblijvende karakter en het ontbreken van harde instrumenten zoals een suikertax, vleestax e.d. Er worden verwachtingen gewekt die onvoldoende rekening houden met recent wetenschappelijk onderzoek. Een aantal van deze publicaties zijn in de reactie op de consultatie toegevoegd.
TcV is van mening dat niet alleen gekeken moet worden naar de hoeveelheid zout, verzadigd vet en suiker in voedingsproducten. Ook koolhydraten, vezels en eiwitten dienen onderdeel te zijn van een brede integrale aanpak.
Vooral het feit dat eiwitten en in welke mate die in voedingsproducten verwerkt worden, ontbreken in de nu gepresenteerde voorstellen, is een gemiste kans. Immers is regeringsbeleid gericht op een verschuiving van dierlijke eiwitten naar meer plantaardige eiwitten in ons eetpatroon – van de huidige situatie van 40% plantaardig en 60% dierlijk naar 60% plantaardig en 40% dierlijk. ”Deze ‘eiwittransitie’ is één van de belangrijkste interventies naar een duurzaam en gezond voedselsysteem” aldus TcV Kwartiermaker Natascha Kooiman.
Daarnaast wordt in de consultatie niet gevraagd naar de kansen die het zou bieden om externe kosten, van o.a. gezondheidszorg te internaliseren in prijzen in de gehele keten. Via deze strategie – ook wel true pricing genoemd – zouden producten met gezondheidswinst (en milieuwinst) in prijs afnemen en de producten met een sterke impact op de zorg en op milieu in prijs toenemen. True pricing is een van de speerpunten van TcV, die vindt dat gezond voedsel goedkoper moet worden en ongezond voedsel duurder.
De ingediende reactie op de consultatie is opgesteld in samenwerking met experts en organisaties uit de voedingswereld.