De onderlinge gesprekken maakten duidelijk waarom ecologie, economie en sociaal-culturele aspecten in innovatie samen moeten worden genomen. -Duurzame ontwikkeling biedt een essentieel onderscheidend vermogen voor het economisch voortbestaan. De markt verwacht dat van ons”, stelt Klaas Kuin, hoofd groep Research van Océ Technologies. Bart-Jan Krouwel van Rabobank Nederland sloot daar in zijn inleiding bij aan: “Innovatie is nodig om te overleven. En duurzame innovatie is nodig om te overleven op de lange termijn.”
Organisatoren NIDO, TNO en Novem hadden de conferentie opgezet in de vorm van een -diner pensant’: korte inleidingen, gevolgd door een ruime gelegenheid tot brainstormen binnen de -kleine netwerken’ die zich aan de verschillende dinertafels vormden. Dit concept zorgde voor een bijzondere en constructieve sfeer op de bijeenkomst. Niet alleen in de vorm, maar ook in de inhoudelijke conclusies keerde een streven naar samenwerking en het delen van kennis terug. De aanwezigen waren het er over eens dat duurzame ontwikkeling samenwerking op allerlei niveaus vergt: binnen bedrijven, tussen bedrijven, branches en concurrenten op nationale en internationale schaal.
Succesverhalen
De bedrijven illustreerden de kansen van duurzame innovatie met voorbeelden. Zo ontwikkelt Philips lokaal, bijvoorbeeld in het Verre Oosten, kennis over duurzame ontwikkeling en verspreidt die vervolgens over de organisatie. Het op die manier incorporeren van duurzame ontwikkeling binnen de organisatie is een belangrijke voorwaarde voor succes. In de woorden van Jo van Engelen, hoogleraar Business Development & Business Research Methods aan de Rijksuniversiteit Groningen: -In het begin gaat het langzaam. Maar als het aantal mensen dat binnen een organisatie duurzame ontwikkeling in de praktijk van hun werk opneemt uiteindelijk een kritische massa bereikt, kan de hele organisatie ineens omslaan naar duurzamer opereren.” Directeur Stephan Peijnenburg van Max Havelaar wees daarbij op het belang van het betrekken van de marketing bij duurzame ontwikkeling: -Duurzame ontwikkeling staat vaak haaks op de korte-termijn winstdoelstellingen waar de marketeer mee te maken heeft. Het is daarom de kunst het in de bedrijfsstrategie voor de lange termijn overeind te houden.”
Een ander succesvol voorbeeld schetste voorzitter van de Raad van Bestuur van DSM Peter Elverding. -Door bij DSM Gist vijftien chemische stappen te vervangen door vijf biotechnologische, beperken we het gebruik van water, schadelijke stoffen en de kooldioxide-uitstoot sterk. Maar het levert ons tegelijk een lagere kostprijs voor anti-infectiva op. Dat stelt ons in staat de keiharde concurrentie vanuit China en India het hoofd te bieden en zo werkgelegenheid veilig te stellen.” Bij DSM zit duurzame ontwikkeling diep. Elverding: -Tijdens onze jaarlijkse top-200 vergadering was de dag georganiseerd rond een deel People, een deel Planet en een deel Profit, de onderdelen van duurzame ontwikkeling. We proberen dit PPP-concept in offensieve businessmodellen te laten terugkomen en te vertalen in concrete acties.”
Oproep
Bij het plenair resumeren van de uitkomsten uit de dinertafelgesprekken lanceerde A.J.M. van den Biggelaar, algemeen directeur van de Stichting Natuur en Milieu een idee dat op bijval mocht rekenen. Hij pleitte ervoor, als een vorm van maatschappelijke procesinnovatie, de vergroening van het belastingstelsel consequent en vergaand door te voeren. Bovendien riep hij de aanwezigen op voor dit -GroenRechtse” idee te tekenen.
Het idee om de gedachten die op de conferentie werden ontwikkeld een vervolg te geven, bijvoorbeeld door middel van doelgerichte netwerken, ondervond brede steun. -Crossing the Thinkable’ maakte duidelijk dat het idee van duurzame ontwikkeling leeft en dat bedrijven er voor openstaan hun kennis en krachten in ongewone combinaties te bundelen om op een duurzame manier bedrijfsresultaten te boeken.