Vaak denkt men dat formele leiders de vernieuwers binnen een organisatie zijn. Wij ervaren dat juist de ambassadeurs in de organisatie de motor van vernieuwing zijn. Terwijl er ambitieuze bouwprojecten stilvallen door de PAS-uitspraak omtrent stikstof, worden er op andere plaatsen proeven gedaan voor ‘kassaloze supermarkten’, komen er ‘backside zonnepanelen’ en ‘zonnetapijten’ op de markt, en betalen we straks per lux voor onze verlichting met een leaseconstructie. Overal zijn er al organisaties die, ook in tijden van tegenslag, laten zien hoe het anders kan en zich voorbereiden op toekomstige uitdagingen, zoals de energietransitie, technologische innovaties en de grondstoffenschaarste.
Iets valt op aan die organisaties: de veranderingen zijn gedreven door een ambitieuze visie en er zijn organisatie-vernieuwers die zich bovengemiddeld actief inzetten voor die vernieuwingen. Zij nemen de leiding en zij dagen zichzelf en anderen steeds weer uit om bewuste, betere beslissingen te nemen. Met soms onverwachte, positieve resultaten of innovaties tot gevolg.
Inspiratie uit missie
Zo herkennen we in het verhaal van tapijtfabrikant Interface de hoofdrolspeler Ray Anderson, die in 1994 een waanzinnige visie met maatschappelijke ambitie introduceerde. Deze visie was echter nooit werkelijkheid geworden zonder de acties van ambassadeurs in de organisatie. Het was accountmanager Roderick Conijn, die een andere klantrelatie opbouwde dankzij de inspiratie uit de missie. Met als gevolg dat hij niet alleen meer tapijttegels verkocht, maar ook ging werken aan duurzame, inspirerende gebouwen met beleving. Ook ontwikkelde hij met zijn collega’s en externe partners een take back-programma, zodat er meer van het product kan worden hergebruikt.
Zo zijn er meer voorbeelden. Zoals de Amerikaanse directeur van Chiquita, die geïnspireerd werd om nieuwe projecten met maatschappelijke focus te starten dankzij zijn deelname aan UnderCover Boss en dankzij een uniek project in de tropen. Maar misschien was de echte leider bij Chiquita zijn medewerker ‘Kiwi’, die als heftruckchauffeur met een briljante marketingcampagne kwam om de gezondheid van kinderen te vergroten. En werd het mooie The Greenhouse Restaurant (onder meer Albron) gebouwd omdat de baas het wilde of omdat er een bevlogen marketeer er een briljant concept van maakte?
Magie
Eén ding hebben deze leiders gemeen: het zijn individuen die verandering bijna altijd vanuit een eigen, persoonlijke overtuiging leiden. Alleen dan kunnen ze samenwerken met anderen om verandering in het systeem te creëren en te transformeren naar duurzame organisaties. Door als groep van individuen een cross-functioneel netwerk te bouwen en op verschillende lagen in de organisaties werkzaam te zijn, ontstaat ‘magie’. Deze clip van de ‘dancing guy’ laat perfect de kracht zien van de energie die vrijkomt bij deze netwerken, als dergelijke interactie tussen twee leiders de ruimte krijgt.
De vraag doemt dan op: wie is eigenlijk die leider? En zetten we wel in op de juiste leiders? Leuk, al die talentprogramma’s en young leader events van de beoogde managers van de toekomst. Maar zit het werkelijke leiderschap niet in een andere hoek? Wie leidt nu echt? Is dat ‘de baas’ of juist niet?
Geanne van Arkel (links op de foto) is Head of Sustainable Development bij Interface en MVO manager van het jaar 2018. Charlotte Extercatte is oprichter van expertburo AmbassadorWise.
Noot: dit artikel is eerder gepubliceerd op de website van Duurzaam Gebouwd