Het voortbestaan van de natuur is misschien wel het belangrijkste voor het overleven van onze planeet. Maar er zijn mensen die de natuur niks waard vinden en er hun afval in lozen. Wat is waarde en wat is waardevol? Hoe waardevol iets is, is moeilijk in geld uit te drukken, en sowieso voor iedereen anders. En mensen zijn prima in staat om onderling de waarde van producten en diensten vast te stellen en die te ruilen. Dat slim en veilig mogelijk maken is de kern van het project Inclusief Bankieren en de app ‘Givo’ die dit mogelijk maakt. Op Duurzame Dinsdag 2019 heeft dit project de sociale innovatieprijs van Asito gewonnen.
Inclusief bankieren past in de steeds sterker wordende roep naar inclusieve en circulaire businessmodellen. Onder andere hoogleraar Jan Jonker (Radboud Universiteit) maakt zit hier al jaren sterk voor. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij samen met Dré Kampfraath en Michiel Heij aan de basis staat van de Givo-app. Dit is een app waarmee mensen elkaar direct kunnen ‘betalen’ met tijd, energie, afval of mobiliteit zonder het eerst om te zetten in geld. Via een slim logaritme worden matches in de buurt gezocht. Dat gebeurt door te browsen naar wat mogelijk is in de directe omgeving waar iemand woont. Mensen kunnen hun talenten, tomatensoep of nauwelijks gedragen trui inzetten. Door elkaar heen en tegelijkertijd.
Sociale betrokkenheid
Door een community van deelnemers op te zetten wordt sociale betrokkenheid bevordert. Dat is nodig omdat niet iedereen (meer) mee kan doen in de huidige economie. Niet iedereen heeft genoeg geld om de energierekening, het eten of het schoolgeld te betalen. Inclusief Bankieren speelt hier direct op in, door andere waarden dan geld te gebruiken in transacties. Daarbij valt te denken aan het inbrengen van tijd, data, energie, mobiliteit, of afval. Kern is het benutten van ‘idle capacity’ (niet benutte capaciteit) van verschillende hulpbronnen die mensen tot hun beschikking hebben. Zo wordt het mogelijk dat een overschot aan energie wordt verruild voor vervoer van A naar B, of dat afval wordt geruild tegen een uur pianoles. Direct, en één-op-één. Het aantal mogelijkheden is eindeloos.
Collegereeks Circulaire Economie
De insteek van Inclusief Bankieren is daarmee niet alleen sociaal inclusief maar bevordert ook duurzaamheid en circulariteit. Iedereen kan immers meedoen met wat hij aan tallen, spullen en tijd heeft. Het is duurzaam en circulair, omdat alles wat waarde heeft wordt hergebruikt en dus beter benut. Er wordt dus niet ingeteerd op waardevolle ‘virgin’ grondstoffen. En bij dat alles blijft de gebruiker aan zet, omdat onderling bepaald wordt hoeveel iets waard is. Want wat is een ritje naar de supermarkt waard, of een bezoek aan het zwembad, of een uur zangles, of een andere spijkerbroek? Zeg het maar. En dat is precies wat kan met de app voor inclusief bankieren.
Jan Jonker, Hoogleraar Duurzaam Ondernemen Radboud Universiteit Nijmegen
Volg de collegereeks Circulaire Economie met Jan Jonker!
