Aldi, Lidl en PLUS scoren opnieuw slecht op Oxfam Novibs Behind the Barcodes ranglijst. Albert Heijn en Jumbo maken de grootste stappen op de ranglijst sinds deze in 2018 werd geïntroduceerd. Dit komt door het nieuwe mensenrechtenbeleid, dat zij eerder dit jaar onder druk van Oxfam Novibs campagne hebben gepubliceerd. Voor alle supermarkten geldt dat zij over de hele linie nog steeds ruim onvoldoende doen om mensenrechtenschendingen in hun ketens in ontwikkelingslanden tegen te gaan. Zo blijkt uit de eerste update van de Oxfam Novib Behind the Barcodes ranglijst.
Twee Nederlandse supermarkten, AH en Jumbo, maken stappen naar aanleiding van de Behind the Barcodes campagne en stijgen op de ranglijst. De behaalde scores worden bepaald door het beleid en de praktijk van de grootste supermarkten uit Nederland op onder meer arbeidsomstandigheden en lonen in ontwikkelingslanden. Ook de grootste supermarkten in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn langs dezelfde meetlat gelegd.
Albert Heijn publiceerde in februari dit jaar als eerste nieuw mensenrechtenbeleid en neemt hierdoor de koploperspositie van PLUS over met een score van 17%. Jumbo volgt Albert Heijn op de voet als grootste stijger op de Nederlandse ranglijst, van 0 naar 16%. Albert Heijn boekt over de brede linie van thema’s vooruitgang, Jumbo in het bijzonder op transparantie en arbeidsrechten. Aldi, Lidl en PLUS blijven achter. De scores van Aldi en Lidl stijgen maar licht, terwijl de score van PLUS zelfs daalt. Dit komt doordat PLUS haar eerdere toezeggingen niet opvolgt, zoals het publiek rapporteren over mensenrechten en meer inkopen bij vrouwelijke producenten.
Alle 5 Nederlandse supermarkten scoren nog steeds een ruime onvoldoende op de ranglijst. De focus bij supermarkten ligt op winst en marktaandeel. Zolang ze hun beleid en praktijk op mensenrechten niet meer verbeteren, blijft uitbuiting in voedselketens bestaan en hun scores op de ranglijst laag. Dit wordt niet alleen gevoeld door de boeren in Nederland, die amper een vuist kunnen maken tegen de onderhandelingsmacht van de supermarkten, maar ook door de boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden.
Anouk Franck, expert bedrijfsleven en mensenrechten bij Oxfam Novib: “Veel meer druk is nodig om supermarkten in beweging te krijgen: Aldi, Lidl en PLUS zijn de nieuwe hekkensluiters, terwijl zij geen tijd te verliezen hebben. Zolang supermarkten hun beleid en praktijk niet verbeteren, trekken werknemers in hun ketens, zoals garnalenpelsters in Indonesië en de tomatenplukkers in Italië aan het kortste eind.”
In antwoord op Oxfam Novibs campagne en na maanden van intensieve onderhandelingen gaan Albert Heijn en Jumbo nu nieuw mensenrechtenbeleid publiceren in 2019. Beide supermarkten gaan de leveranciers van hun huismerkproducten, nationaal en internationaal bekendmaken. Daarmee zijn zij de eerste supermarkten van de 16 supermarkten uit Oxfam’s internationale Behind the Barcodes ranglijst die transparantie over hun ketens beloven. Albert Heijn en Jumbo zegden ook toe dat zij mensenrechtenrisico’s in hun ketens in kaart gaan brengen en jaarlijkse meerdere onderzoeken gaan uitvoeren voor producten die voor werknemers en boeren in ontwikkelingslanden de grootste risico’s met zich meebrengen. Oxfam Novib gaat dit proces nauwlettend volgen. Voor Albert Heijn is het zeer belangrijk dat ook moederbedrijf Ahold Delhaize het voorbeeld van haar dochteronderneming Albert Heijn volgt en haar mensenrechtenbeleid verbetert.
Van de 16 onderzochte supermarkten wereldwijd scoort nog geen enkel bedrijf een voldoende op de ranglijst. Het Britse Tesco staat nog steeds bovenaan en verbeterde het afgelopen jaar haar beleid verder maar ook Tesco scoort nog een ruime onvoldoende. Alleen op het onderdeel arbeidsrechten haalt Tesco een krappe voldoende, een zes min, als enige supermarkt op de ranglijst.
Anouk Franck: “Wat op de internationale ranglijst vooral opvalt is dat Aldi in Nederland veel lager scoort dan Aldi in het Verenigd Koninkrijk. Ik zie geen enkele reden waarom Aldi in Nederland niet dezelfde stappen zou kunnen zetten als haar zusterbedrijf in Engeland. Net zoals Lidl en PLUS die ook onderaan onze ranglijst bungelen.”
Reactie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL)
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) vindt dat er ten onrechte een negatief beeld wordt geschetst. “Dat doet geen recht aan de aanpak van Nederlandse supermarkten op het vlak van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen voor betere sociale werkomstandigheden voor medewerkers op productiebedrijven in ontwikkelingslanden.” Lees de reactie van het CBL: “Supermarktranglijst Oxfam Novib zet samenleving op verkeerde been”
