Tuurlijk vond hij het erg, al die berichten over de toenemende vervuiling en opwarming van onze aarde. Toch hadden ze nauwelijks invloed op de keuzes zijn leven. Pas toen hij tijdens een vakantie op Kreta overal plastic troep in pittoreske havens zag drijven, werd Johan Kazemier echt geraakt. Het bleek een keerpunt in zijn leven én in zijn baan bij het landelijk werkende hoveniersbedrijf Donkergroen.
Bevlogenheid geeft energie. Zo kan het dat Johan bij groenbedrijf Donkergroen – met 24 locaties in Nederland en België – in zijn intensieve baan als productmanager de ruimte vond om duurzaamheid binnen de organisatie verder aan te jagen. “Er lag al een visie, de doelen waren gesteld, de wil was er vanuit het management en de bewustwording op de vestigingen kwam net op gang door een serie workshops. Maar toen vertrok onze coördinator duurzaamheid en eindigde bijna tegelijk de detachering van Hilda (Local Matters, red.), waardoor het vliegwiel weer tot stilstand dreigde te komen.”
Eigen invloedssfeer
Johan zag hierin voor zichzelf de uitdaging om de duurzame flow erin te houden bij Donkergroen. “Als productmanager was ik al verantwoordelijk voor innovatie en ontwikkeling en het was het een logische stap om het thema duurzaamheid daarin te verweven. Als groenman spreek ik bovendien de taal van ons bedrijf én ik heb de intrinsieke motivatie om duurzaam werken persoonlijk te maken. Het gaat mij erom onze duurzaamheidsvisie te vertalen naar wat iedereen zélf kan doen. Sinds mijn keerpunt op Kreta besef ik hoe belangrijk het is om je te richten op je eigen invloedssfeer. Thuis, maar zeker ook In het werk bij Donkergroen.
Visie, doelen en beleid zijn nodig, maar staan toch wat op afstand. Het gaat erom te voelen dat jij invloed hebt. Dan vertel ik hoe ik mijn plastic boterhamzakjes heb vervangen door een lunchtrommel. Of hoe ik ons huis prachtig heb verbouwd met meer dan tachtig procent tweedehands materialen. En dat we ook bij onze Donkergroen-vestigingen kiezen voor circulair (ver)bouwen en zo bovendien geld besparen. Het begint allemaal met mensen te laten groeien door ze bewust te maken van hun betekenis. Want dan komt de denk- en doekracht los die we zo hard nodig hebben om deze transitie te maken.”
De workshops die Hilda tijdens haar detachering heeft gegeven op alle vestigingen, hebben een vracht aan ideeën van medewerkers opgeleverd waarmee ze hun werk duurzamer kunnen doen. De ideeën van en voor ons buitenpersoneel die ze in hun dagelijkse werk kunnen toepassen, hebben we gebundeld in een boekje dat in de kantines ligt. Johan: “Zo worden onze hoveniers en machinisten al bladerend steeds opnieuw geïnspireerd met praktische mogelijkheden om hun vak op een duurzamere manier uit te oefenen. En als we zo allemaal steeds duurzame stappen zetten, maken we met elkaar grote sprongen.”
Werken zoals de natuur
Dat verandering noodzakelijk is voor een duurzaam bestaan, daarvan is Donkergroen overtuigd sinds het bedrijf in 2016 een duurzaamheidsvisie formuleerde op basis van het Raamwerk voor Strategische Duurzame Ontwikkeling (RSDO, ook bekend als Natural Step-Raamwerk). De visie bestaat uit zes ambitieuze doelen voor 2035. “Eén van die doelen is circulair werken”, zegt Johan, die inmiddels manager Innovatie en Duurzaamheid is. “Voor ons betekent dat werken zoals de natuur. Net als in de natuur komt in 2035 bij ons geen afval voor en zijn alle materialen die wij gebruiken herbruikbaar, verantwoord en gezond, zodat we met ons werk geen schade toebrengen en uiteindelijk niets achterlaten, behalve vruchtbare grond.” Een inspirerend voorbeeld is de circulaire (dak)tuin die Donkergroen ontwierp en aanlegde voor Circl, het circulaire paviljoen van ABN AMRO op de Amsterdamse Zuidas. “Van de beplanting tot de bestrating en de bankjes, over álles is nagedacht: waar komt het materiaal vandaan en hoe is het in de toekomst herbruikbaar? Zo bewust werken we in steeds meer projecten.”
Gidsrol in de groenmarkt
Je zou verwachten dat een groenbedrijf altijd al natuurlijk en circulair werkt, maar Johan geeft aan dat ook zijn sector van de natuur is afgedwaald. “Terwijl juist wij vanuit ons vak een belangrijke rol kunnen spelen in de verbinding met onze leefomgeving. Daarom wil Donkergroen een gidsrol vervullen in de groensector. ”Dat doen wij bijvoorbeeld door invloed uit te oefenen op onze leveranciers. Want nu wij zo veel mogelijk lokaal en gifvrij gekweekte plantsoorten willen toepassen, blijkt er nauwelijks voorraad omdat er volgens kwekers te weinig vraag naar is. Dus creëren wij zelf die vraag, waar mogelijk samen met andere ketenpartners zodat de vraag nog groter wordt en kwekers zien dat er echt een markt ontstaat voor duurzaam geteelde planten.” Het circulaire systeem kent twee kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin organisch materiaal na gebruik terugvloeit in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product(onderdelen) hoogwaardig hergebruikt kunnen worden. “Als groenbedrijf oefenen wij met ons werk invloed uit op beide kringlopen. Dat maakt het proces richting 100% circulair worden dubbel zo interessant. Hoe wij ons werk doen, maakt echt een verschil.”
Groen dat echt groen is
Ook richting opdrachtgevers pakt Donkergroen de gidsrol op. Johan: “Het begint bij bewustwording. Daarom praten wij met onze opdrachtgevers over de mogelijkheden om binnen een opdracht duurzamere keuzes te maken en daar realistische verwachtingen van te hebben. We zijn er aan gewend geraakt om perfecte en reeds bloeiende planten te kopen in tuincentra. En zulke planten verwachten we ook in het openbaar groen te zien. Maar die perfecte planten zijn juist niet goed, alleen al vanwege het gifgebruik waardoor ze niet goed zijn voor de insecten die ervan eten. Wij gaan weer terug naar gezonde beplanting, die bijdraagt aan biodiversiteit maar er niet altijd bij het planten al perfect uitziet. En voor binnen hebben we nu een lijn van circulaire interieurbeplanting. Met planten die gifvrij geteeld zijn in Nederland en in potten staan van herbruikbaar en/of hergebruikt materiaal. Donkergroen blijft eigenaar van de planten en de bakken. Zo zorgen we samen met opdrachtgevers en leveranciers stapje voor stapje voor groen dat écht groen is.”
Dit artikel is eerder gepubliceerd op de website van Local Matters, auteur: Amber Boomsma