Nederland houdt van tonijn. Dat staat buiten kijf. Als steak, op een pizza, door een salade of in een trendy maki sushi roll – tonijn staat op de tweede plaats van de favoriete en meest gegeten vissoorten in ons land, vooral uit een blikje. Maar de kennis over tonijn onder de Nederlandse visliefhebbers is beperkt. Duurzaamheid van tonijn wordt belangrijk gevonden, al bestaat er nogal wat onzekerheid over wanneer tonijn wel of niet duurzaam is. Dat blijkt uit de Nationale Tonijn Enquête die in maart 2019 door onderzoeksbureau Motivaction is uitgevoerd, in opdracht van de Marine Stewardship Council, de organisatie achter het MSC-keurmerk voor duurzame visserij.

In de enquête is er diepgaand gekeken naar het kennisniveau, het aankoopgedrag, de houding en de verwachtingen van de consument ten opzichte van (duurzame) tonijn. MSC maakt de resultaten van het onderzoek publiek op 2 mei, de Internationale Dag van de Tonijn, die in 2016 door de Verenigde Naties in het leven is geroepen om duurzaam beheer van tonijn te bevorderen.

Weinig kennis over duurzame tonijn

De Nederlander kiest voor tonijn vooral vanwege de lekkere smaak (72%) en omdat tonijn zowel gezond is (63%) als gemakkelijk te bereiden (40%). Maar er is weinig kennis over tonijn. Zo zijn twee op de drie viseters niet bekend met de verschillende soorten tonijn. Ook is er grote twijfel over waar de tonijn eigenlijk wordt gevangen. Bij de aankoop geven kwaliteit, prijs en houdbaarheid de doorslag. Duurzaamheid wordt belangrijk gevonden, maar wat dat voor tonijn in de praktijk nou echt betekent, is voor de meerderheid van de consumenten onduidelijk. Het voorkomen van overbevissing wordt het meest genoemd als factor voor duurzaamheid.

Onafhankelijk keurmerk belangrijkste duurzaamheidsaspect

Voor de oceanen is het goede nieuws dat het voor ruim twee derde (68%) van de consumenten belangrijk is dat hun tonijn duurzaam gevangen wordt. Tegelijkertijd vinden zij het in meerderheid lastig om zelf te bepalen wanneer een visproduct wel of niet duurzaam is (eveneens 68%). In de winkel weten de shoppers daarom vaak niet zo goed waar ze op moeten letten als ze duurzame vis willen kopen (41%). Geen wonder dat de behoefte aan duidelijke informatie groot is. Een betrouwbaar en onafhankelijk gecontroleerd keurmerk kan snelle hulp en oriëntatie in het schap bieden. 44% van de viskopers zegt daar dan ook naar te zoeken; en bij de aankoop van tonijn behoren de aanwezigheid van een keurmerk en onafhankelijke certificering tot de belangrijkste duurzaamheidsaspecten.

Consument zoekt verantwoordelijkheid elders

Goede bedoelingen ten opzichte van een duurzame tonijnconsumptie zijn er dus zeker in Nederland. Maar kennisgebrek en onzekerheid staan deze intenties op de winkelvloer vaak in de weg.

Erkend advies kan ondersteuning bieden. Zo heeft MilieuCentraal, een onafhankelijke milieuvoorlichtingsorganisatie, in opdracht van de overheid onderzocht welke keurmerken betrouwbaar, ambitieus en transparant zijn.

Voor wildgevangen vis voldoet het MSC-keurmerk als enige aan deze kwalificatie als TOP keurmerk. Daar zijn de Nederlanders het mee eens, zo bevestigt het onderzoek van Motivaction: Twee op de drie consumenten kennen het MSC-keurmerk al en 63% vindt dat zij door het kopen van vis met het MSC-keurmerk een goede bijdrage levert aan duurzame gevangen vis. En hoewel de consument duidelijk behoefte heeft aan informatie over duurzame vis en keurmerken, is bijna een derde (31%) niet bereid is om er zelf actief naar op zoek te gaan. De verantwoordelijkheid voor een duurzaam tonijnaanbod wordt daarom veelal neergelegd bij de producenten, de winkels of de overheid. En dat terwijl de consument eigenlijk zelf een belangrijke sleutel in handen heeft – door te kiezen voor duurzame tonijn met MSC-keurmerk, die onafhankelijk is gecontroleerd.