“Complexe vraagstukken kennen geen eenvoudige antwoorden. Dit geldt zeker ook over verduurzaming van verpakkingen. In alle fasen van de verpakkingsketen hebben beslissingen op de ene plek in de keten invloed op beslissingen en mogelijkheden op andere plaatsen in de keten. Dit levert vaak dilemma’s op. Het oplossen daarvan vraagt zowel in onderzoek als in de praktijk om een interdisciplinaire benadering. We moeten ervoor zorgen dat blijvende synergie wordt gerealiseerd tussen de maatschappelijke vragen en de wetenschappelijk inspanningen.” Onder meer deze woorden sprak directeur Chris Bruijnes van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) vandaag bij het slotsymposium van het wetenschappelijk onderzoeksprogramma Sustainable Packaging. Hier werden de resultaten gepresenteerd van vier jaar onderzoek naar allerlei aspecten van duurzaam verpakken. Het programma werd opgesteld in samenwerking met het Topinstituut Food & Nutrition (TiFN) en uitgevoerd door de universiteiten van Wageningen, Twente, Groningen en Aken en TNO.
‘Sustainable Packaging’ stond in het teken van urgente en relevante vraagstukken die bijdragen aan een structurele vermindering van de milieudruk in de product-verpakkingsketen in Nederland. Het gaat dan bijvoorbeeld om de toepassing van LCA-methoden, de plaats van verduurzaming in het ontwikkelingsproces van product-verpakkingscombinaties en hoe ketenpartijen zoals gemeenten, verpakkingsproducenten of importeurs en recyclers op het gebied van verpakkingsafval opereren en kunnen verbeteren. Ook werd onderzoek gedaan naar consumentengedrag en -beleving rondom de thema’s afval scheiden en e-commerceverpakkingen.
Resultaten
Tot de concrete uitkomsten van het onderzoeksprogramma behoren onder meer de ontwikkeling van de LCA-tool EnvPack en een onderwijsmodule voor hbo-studenten verpakkingsontwerp, ‘de verpakkingskundigen van de toekomst’. Ook werd een rekenmodel ontwikkeld voor ketenpartijen over het terugwinnen van grondstoffen in de kunststofketen. Onlangs publiceerde het KIDV ook al het Rekenmodel Grondstof uit Verpakkingsafval, een tool die gemeenten in staat stelt om te berekenen hoeveel gerecyclede grondstoffen zijn gemaakt uit het afval dat zij inzamelen. En in december 2018 promoveerde Bjorn de Koeijer (Universiteit Twente) met een onderzoek naar ontwerptools voor innovatief en duurzaam verpakken. Hij was de eerste van drie promovendi uit het wetenschappelijk onderzoeksprogramma.
KIDV-directer Chris Bruijnes: “In Nederland is de disciplinaire kennis ten aanzien van verpakkingen verspreid over kennisinstellingen en bedrijfsleven. Een belangrijke uitkomst van het onderzoeksprogramma is voor mij ook dat we een grote interactie hebben bereikt tussen deze partijen. Dit heeft veel nieuwe kennis opgeleverd, maar laat ook zien dat we met de circulariteit in de verpakkingsketen nog niet op het geambieerde niveau zitten. Om de slagen te maken die nodig zijn, is kennisontwikkeling onmisbaar. Het maakt duidelijk wat in de markt speelt, wat producenten en importeurs te wachten staat en hoe bedrijven praktisch aan de slag kunnen. We gaan van ‘scientific excellence’ naar ‘business relevance’, het toepassen van kennis in de praktijk. Daar is nu met het wetenschappelijk onderzoeksprogramma een sterke basis voor gelegd.”
De onderzoeksresultaten van het Sustainable Packaging-programma staan vermeld op de site van het KIDV, www.kidv.nl/wop. Hier staan ook interviews met de onderzoekers en een overzicht met de hoofdbevindingen van de projectleiders Hans van Trijp (programmaleider en hoogleraar Wageningen UR) en Peter Blok (projectleider KIDV).